Becchetti, Shqipëria dhe gjyqet ndërkombëtare

Shqipëria dhe Francesco Becchetti janë bashkërendës të një historiku gjyqesh ndërkombëtare.

Beteja mes tyre u zhvillua pranë Qendrës Ndërkombëtare për Zgjidhjen e Mosmarrëveshjeve të Investimit (ICSID).

Pas një beteje të gjatë nëpër gjykata, Shqipëria e humbi procesin gjyqësor kundër biznesmenit italian Francesco Becchetti, lidhur me dëmshpërblimin që ai kërkoi për mbylljen e Agon Channel Tv në vitin 2015, që do të thotë se tani Shqipëria do të duhet t’i paguajë shumën prej 110 milionë eurosh Becchetti-t.

ICSID

Në vitin 2019, Qendra Ndërkombëtare për Zgjidhjen e Mosmarrëveshjeve të Investimeve (ICSID), pjesë e Bankës Botërore, dënoi Shqipërinë me 110 milionë euro, pasi gjykoi se mbyllja e televizionit ishte “e motivuar politikisht”.

Siç raporton Avokatura e Shtetit në raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit, autoritetet shqiptare reaguan, duke kërkuar anulimin e vendimit të marrë dhe për atë arsye, ICSID në gusht 2019 pranoi ankesën, duke urdhëruar pezullimin e përkohshëm të ekzekutimit të vendimit të tij.

Kërkesa e palës shqiptare për anulimin e vendimit ishte bazuar në shkeljen e procedurave gjatë procesit të arbitrazhit, por Komisioni Ad Hoc i ngritur për shqyrtimin e çështjes, nuk ishte dakord me pretendimin e palës shqiptare, shkruan Zëri i Amerikës.

“Ajo që do duhej të ndodhte shtrihet në dy plane, në atë penal dhe civil”, shpjegon juristi Gedeon Dudushi.

Sipas tij, në planin penal prokuroria do duhej të kish nisur kryesisht një çështje penale ndaj të gjithë funksionarëve publikë të cituar në vendimin e arbitrazhit dhe që kanë tejkaluar kompetencat e tyre duke sjellë dëm ndaj shtetit.

Në planin civil, shton Dudushi, KLSH do duhet të kërkojë nga institucionet përkatëse të ngrenë padi civile ndaj funksionarëve të tyre për këtë dëm të shkaktuar ndaj shtetit shqiptar.

“Zakonisht gjyqi civil ngrihet pas gjyqit penal”, thotë Dudushi. Por, sipas tij, edhe në rast “pafajësie” penale, dëmi civil është i provuar dhe i padiskutueshëm.

“KLSH-ja ka të drejtë të bëjë dhe kallëzimin penal ndaj personave të përfshirë”.

Shuma prej 110 milionë eurosh dëm, përfaqëson vlerën më të lartë me të cilën Shqipëria është dënuar nga një gjykatë arbitrazhi.

Sipërmarrësi italian Becchetti u përfaqësua nga dy firma të mëdha ligjore, Debevoise & Plimpton, me qendër në Nju Jork, dhe Quinn Emanuel Urquhart & Sullivan, me qendër në Paris dhe New York.

Lidhur me vendimet e arbitrazhit ndërkombëtar, Avokatura e Shtetit nuk dispononte informacion të plotë lidhur me shumat e paguara nga institucionet që janë palë në gjykim.

Sakaq, vlerat e ekzekutuara dhe të paekzekutuara nga buxheti i shtetit nuk mund të konfirmohen nga ky institucion. Çka në vlerësimin e KLSH-së paraqet nevojë imediate për një ndryshim në qasje ndaj dispozitave ligjore lidhur me këto detyrime.

Media belge “L’Echo” bëri një rindërtim të konfliktit midis Becchetti-t dhe qeverisë shqiptare, duke thënë se gjithçka i pati premisat në vitin 2013. Vit kur Rama u shpall kryeministër. Sapo u ngjit në pushtet, Rama anuloi dy koncesione të dhëna në drejtim të Becchetti-t: hidrocentralin në Kalivaç dhe funksionimin e një impianti riciklimi.

Në vitin 2015, Zyra e Prokurorit të Përgjithshëm hetoi Becchetti-n për evazion fiskal. Procesi arriti kulmin në qershor, kur Gjykata e Rrethit Tiranë urdhëroi ngrirjen e të gjitha pasurive të Becchetti-t, përfshirë mbylljen e Televizionit Agon Channel.

Në 2015 ai u konsiderua përsëri si një nga kanalet më të njohura televizive në vend, i cili po bënte çdo ditë hetime kundër qeverisë së Ramës, duke treguar skandale të ndryshme që përfshinin qeverinë shqiptare.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.