Hvaldimir, një balenë e bardhë që mendohet se është përdorur nga rusët për spiunazh, u gjet e ngordhur fundjavën e kaluar në rrethana të dyshimta.

Kjo sipas organizatave të të drejtave të kafshëve në Norvegji.

Balena u nxor nga uji duke përdorur një vinç dhe u transportua në një port aty pranë për ekzaminim nga ekspertët.

Në vitin 2019 , ajo tërhoqi vëmendjen botërore kur peshkatarët e gjetën atë në brigjet norvegjeze.

Hvaldimir kishte veshur një parzmore kamerash me mbishkrimin “Pajisjet e Shën Petersburgut”.

Kjo shkaktoi dyshime në Perëndim se balena mund të kishte qenë pjesë e një programi të marinës ruse që trajnonte kafshët ujore si spiunë – megjithëse të tjerë argumentuan se Hvaldimir mund të ishte trajnuar për të ndihmuar me terapinë për fëmijët me aftësi të kufizuara.

Biologu detar Sebastian Strand, themeluesi i organizatës jofitimprurëse norvegjeze Marine Mind, e cila mbron jetesën detare, ka gjurmuar Hvaldimir për më shumë se tre vjet.

“Fatkeqësisht, e gjetëm Hvaldimirin duke lundruar në det. Ai ka ndërruar jetë, por nuk është menjëherë e qartë se cili është shkaku i vdekjes”, tha Strand për transmetuesin publik norvegjez NRK.

Megjithatë, ndërsa shkaku i vdekjes së balenës nuk është i qartë Hvaldimir nuk la asnjë provë të fortë për të konfirmuar nëse ishte “një spiun”.

Por kush ishte Hvaldimir dhe cilat kafshë janë përdorur për spiunim më parë – dhe kush ka qenë më i suksesshmi?

 

Kush ishte Hvaldimir?

Hvaldimir, balena 4.2 metra e gjatë dhe 1225 kg u pa për herë të parë në vitin 2019 nga peshkatarët pranë ishullit verior norvegjez Ingoya.

Ai besohet të ketë qenë 14 ose 15 vjeç kur vdiq, që është më pak se gjysma e jetëgjatësisë mesatare të një balene beluga, afërsisht 30 vjet.

Polemika se si vdiq Hvaldimir

Marine Mind nuk është e vetmja organizatë detare jofitimprurëse që ka ndjekur këtë beluga të famshme vitet e fundit.

Që nga viti 2019, OneWhale, një tjetër organizatë jofitimprurëse, ka pasur një ekip të pranishëm në Norvegji, duke monitoruar nga afër aktivitetet, sjelljen dhe angazhimet e Hvaldimir me publikun.

Regina Haug, themeluesja e OneWhale, dyshon se vdekja e Hvaldimir “nuk ishte një vdekje natyrale”.

Balena, kishte “disa vrima shumë të dukshme”.

A janë përdorur kafshë të tjera për spiunazh?

Po, shumë prej tyre.

Përpara ardhjes së pajisjeve të sofistikuara të dëgjimit dhe kamerave në miniaturë, disa me madhësinë e butonit të këmishës, nevoja për të lëvizur informacionin sekret në distanca të gjata ishte një sfidë.

Pëllumbat bartës janë përdorur për të dërguar mesazhe dhe shënime për shekuj, duke përfshirë edhe gjatë luftërave.

Gjatë Luftës së Parë Botërore, ushtria gjermane përdori pëllumba të pajisur me kamera të dizajnuara posaçërisht për vëzhgim.

Pëllumbat u përdorën më pas për spiunim nga aleatët gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Sipas dokumenteve të deklasifikuara, operacioni Tacana i CIA-s në vitet 1970 dërgoi pëllumba të pajisur me kamera miniaturë në Bashkimin Sovjetik për të bërë foto të vendeve të ndjeshme.

Jo vetëm pëllumbat, macet, balenat, delfinët, zogjtë e llojeve të tjera, madje edhe kafshët e ngordhura kanë shërbyer si operativë të fshehtë.

CIA, për shembull, dikur stërviti korbat për të vendosur pajisje përgjuese në pragjet e dritareve.

Delfinët me mantel dhe kamë

Gjatë Luftës së Ftohtë, marina sovjetike zbatoi programe të ndryshme që përfshinin gjitarët detarë, një prej të cilëve përfshinte stërvitjen e delfinëve në afërsi të Sevastopolit.

Marina amerikane ka qenë gjithashtu e njohur për përdorimin e delfinëve nën Programin e Gjitarëve Detarë (MMP), i cili i ka përdorur kafshët për mbikëqyrje nënujore dhe mbledhjen e inteligjencës.

Në vitet 1960, CIA nisi Projektin OXYGAS sipas të cilit delfinët u trajnuan për të lidhur pajisje shpërthyese në anijet e armikut.

Sipas një raporti të inteligjencës britanike vitin e kaluar, Rusia krijoi një program gjitarësh për të trajnuar delfinët për të zbuluar zhytësit e armikut në bazën e saj detare të flotës së Detit të Zi Sevastopol në Krime.

Macet e fshehta

Delfinët njihen si ndër kafshët më të zgjuara në botë. Por macet mendohet se janë gjithashtu të zgjuara.

Në vitet 1960, CIA zhvilloi një projekt tjetër të quajtur Operacioni Acoustic Kitty.

Qëllimi ishte të vendosnin mikrofona në veshët e maceve për të regjistruar në fshehtësi bisedat që po zhvilloheshin rreth tyre – si për shembull pranë diplomatëve dhe agjentëve sovjetikë.

Mendimi ishte i qartë: një mace, një kafshë shtëpiake e zakonshme, nuk do të ishte e dyshimtë as në publik dhe as në ambiente të mbyllura.

Megjithëse teknologjia funksionoi, macet nuk janë të lehta për t’u kontrolluar.

Gjatë testimit në terren, ato nuk mund të kontrolloheshin dhe udhëzoheshin të shkonin në vende të sakta, duke rezultuar që “macet spiune” të shkonin në çdo vend që dëshironin të shkonin.

Programi përfundimisht u anulua në vitin 1967. Ai kushtoi rreth 20 milionë dollarë.

Minjtë e ngordhur

Eksperimentimi i CIA-s nuk ishte i kufizuar vetëm tek macet.

Një praktikë e zakonshme është kur një agjent lë një mesazh ose dokument në një vend të paracaktuar që një person tjetër ta marrë.

Gjatë Luftës së Ftohtë, Zyra e Shërbimeve Teknike e CIA-s sugjeroi përdorimin e minjve të ngordhur për të fshehur mesazhet sekrete që oficerët t’i merrnin.

Miu i ngordhur do të trajtohej me një agjent konservues, me pjesën e brendshme të zbrazur për të fshehur shënime, foto sekrete ose filmime.

Ideja: shumica e njerëzve do ta gjenin trupin e një miu të ngordhur aq të neveritshëm sa nuk do t’i afroheshin askund.

Por testimi në terren tregoi një sfidë që agjencia nuk e kishte menduar – minjtë e ngordhur mund t’i bënin njerëzit të ngrinin hundët e tyre, por ata i bënin macet të lëpinin buzët e tyre.

Macet i merrnin minjtë e ngordhura përpara se agjenti të arrinte.

Kështu që CIA u përpoq të njomte kufomat e minjve në salcë të nxehtë dhe piper, për t’i bërë ato më pak të shijshme për macet.

Strategjia pati rezultate të përziera.

Spiunët më të mirë: Fituesi është…

Por ndërsa macet dhe minjtë e ngordhur mund të kenë avantazhet e tyre, agjencitë e spiunazhit janë kthyer me kalimin e viteve – herë pas here – te një kuadro shekullore agjentësh: pëllumbat.

Një program shumë i suksesshëm i spiunazhit i drejtuar nga inteligjenca britanike gjatë Luftës së Dytë Botërore ishte një skemë e dërguar pëllumbash e njohur si Operacioni Columba.

Pëllumbat vendas mblodhën informacione mbi aktivitetet ushtarake gjermane dhe pozicionet e ndjeshme ushtarake.

Mesazhet e vogla të shkruara në letër u lidhën në këmbën e zogut.

Shumë nga këto mesazhe sekrete do të përfshinin lëvizjet e trupave naziste, raporte mbi armët e reja naziste dhe sulme të planifikuara me raketa.

Sipas Gordon Corera, autor i Operacionit Columba: Shërbimi Sekret i Pëllumbave, inteligjenca britanike hodhi 16 mijë pëllumba mbi Evropën e pushtuar nga nazistët, midis 1941 dhe 1944.

Ata dërguan rreth 1000 mesazhe përsëri në Londër, duke përdorur superfuqinë e tyre – një aftësi pothuajse surreale për të gjetur rrugën e tyre në shtëpi, pavarësisht se ku kanë mbetur.

Zogjtë, në përgjithësi, kanë frymëzuar gjithashtu teknologjinë e spiunazhit.

Në gusht, Kina zbuloi një dron spiun ushtarak të maskuar si zog.

Por pëllumbat janë gjithashtu viktima të suksesit të tyre si spiunë.

Obsesioni i Indisë

Në maj 2020, fshatarët në Kashmirin e administruar nga indianët kapën atë që ata dyshuan se ishte një pëllumb spiun nga Pakistani.

Pëllumbi që u kap u gjet me një unazë që mbante një sërë numrash.

Fshatarët ia dorëzuan pëllumbin policisë lokale, e cila filloi një hetim për të deshifruar numrin – duke dyshuar se ishte një kod.

Por përfundimisht, ata arritën në përfundimin se pëllumbi nuk ishte spiun – dhe e lëshuan atë.

Në tetor 2016, një tjetër pëllumb u gjet me një shënim që kërcënonte kryeministrin indian.

Pëllumbi u zbulua në Pathankot në shtetin verior indian të Punjab dhe u mor në paraburgim.

Në maj 2023, një pëllumb i gjetur në Mumbai u ndalua për tetë muaj me dyshimin se ishte një spiun kinez.

Pëllumbi i supozuar spiun u gjet me unaza të lidhura në këmbë dhe me atë që dukej të ishte shkrim kinez në pjesën e poshtme të krahëve të tij.

Autoritetet përfundimisht arritën në përfundimin se ishte një zog garash tajvanez dhe e lëshuan atë në shkurt.