Presidenti i Azerbajxhanit, Ilham Aliyev, ka thënë se vendi synon të dyfishojë eksportet e gazit në Evropë deri në vitin 2027.
Aliyev – duke folur në ceremoninë e inaugurimit për gazsjellësin interkonektor Bullgari-Serbi në Nish – ka konfirmuar se Baku do të përmbushë premtimin ndaj Brukselit për të dyfishuar eksportet e gazit në Evropë në 20 miliardë metra kub në vit deri në vitin 2027.
“Numrat tashmë tregojnë se ne po ecim me besim drejt këtij qëllimi”, ka thënë ai, duke shpjeguar se Azerbajxhani ka eksportuar pak më shumë se 8 miliardë metra kub gaz në Evropë në vitin 2021.
Një shifër kjo që do të rritet në “rreth 12 miliardë metra kub” për këtë vit.
“Kjo do të përbëjë 50 për qind të eksporteve totale të gazit të Azerbajxhanit”, ka shtuar ai.
Baku, për të dyfishuar eksportet e gazit në Evropë, duhet të rrisë prodhimin e gazit dhe të rrisë kapacitetin e tre tubacioneve tranzit që përbëjnë Korridorin Jugor të Gazit, i cili transporton gazin azerbajxhanas nga Deti Kaspik në tregjet evropiane.
Prodhimi dhe eksportet e gazit të Azerbajxhanit janë në rritje.
Të dhënat e publikuara më 13 dhjetor tregojnë se prodhimi për periudhën janar-nëntor ka arritur në 44 miliardë metra kub, 3.5 për qind më shumë në të njëjtën periudhë të vitit 2022, me eksporte gjatë së njëjtës periudhë që arrijnë në 22 miliardë metra kub, me 9.5 për qind.
Sakaq, disa projekte që synojnë rritjen e mëtejshme të prodhimit janë duke u zhvilluar.
TotalEnergies, e cila filloi prodhimin e gazit nga fusha e gazit Absheron e Azerbajxhanit në korrik, ka konfirmuar në shtator se do të rrisë prodhimin nga 1.5 miliardë metra kub në vit në rreth 5.5 miliardë metra kub në vit.
Ndërkohë, BP, e cila operon fushën kryesore të gazit Shah Deniz të Azerbajxhanit dhe fushën e naftës ACG, ka filluar të shpojë puse të thella në ato që shpreson se janë rezerva të mëdha nën të dyja fushat ekzistuese.
Po ashtu kompania shtetërore e naftës SOCAR e Azerbajxhanit ka shpresa për të rritur prodhimin nga fusha e saj e gazit Umid.
Por investimi i madh i nevojshëm për të sjellë prodhimin e ri të gazit në internet dhe për të zgjeruar tubacionet duhet të balancohet nga marrëveshjet me blerësit e gazit në Evropë, duke konfirmuar se ata do ta blejnë gazin kur të jetë i disponueshëm.
Deri më sot, kjo nuk ka ndodhur, me zyrtarët azerbajxhanas që ankohen se blerësit evropianë kanë qenë të ngadaltë në angazhimin për të blerë gazin shtesë që Azerbajxhani i ka premtuar Brukselit se do ta furnizojë deri në vitin 2027.
Ndërkaq janë nënshkruar disa marrëveshje eksporti.
Vitin e ardhshëm, Bullgaria do të importojë 1 miliard metra kub gaz nga Azerbajxhani, dyfishi i 500 milionë metër kub të furnizuar këtë vit.
Kurse një marrëveshje e re me Beogradin do të bëjë që SOCAR të eksportojë 400 milionë metra kub gaz në Serbi vitin e ardhshëm, nëpërmjet interkonektorit të ri.
Megjithatë, blerësit kryesorë evropianë të gazit më në perëndim duhet ende që të angazhohen.
Dhe nuk është e qartë pse.
Ofensiva ushtarake e shtatorit e Azerbajxhanit për të kapur Nagorno-Karabakun, e cila rezultoi në zbrazjen e popullsisë armene të rajonit, nuk u prit mirë nga BE-ja, veçanërisht nga disa shtete anëtare si Franca.
Por nuk ka asnjë indikacion se kjo ka pasur një ndikim në interesin evropian për blerjen e gazit në Azerbajxhan.
Në janar të këtij viti, operatori i Gazsjellësit Trans Adriatik (TAP) që transporton gazin azerbajxhanas nga kufiri Turqi-Greqi, përmes Shqipërisë dhe në Itali, zhvilloi një tender të hapur për blerësit që të rezervonin kapacitet shtesë të tubacionit për gazin që planifikonin të importonin.
TAP konfirmoi se kishte marrë angazhime për vetëm 1.2 miliardë metra kub shtesë në vit, më pak se 10 miliardë metër kub të nevojshëm për të dyfishuar eksportet e Azerbajxhanit në Evropë në 20 miliardë kub m/vit.
Një tender i dytë i planifikuar për më vonë në vitin 2023 nuk është realizuar.
Po ashtu nuk ka pasur asnjë konfirmim për ndonjë punë për të zgjeruar as tubacionin e gazit të Kaukazit Jugor (SCP) që transporton gazin Azerbajxhan nga Azerbajxhani në Turqi dhe as tubacionin TANAP që transporton gazin përmes Turqisë në Greqi.
Kapaciteti i kombinuar i të dyve do të duhet të zgjerohet me të paktën 10 miliardë metra kub në vit nëse do të përmbushet premtimi i Bakut për të dyfishuar eksportet.
Ky premtim, i bërë në korrik të vitit të kaluar në një marrëveshje historike me Bashkimin Evropian, erdhi në vazhdën e pushtimit rus të Ukrainës, i cili ka parë që eksportet e gazit rus në Evropë të bien në zero dhe çmimet evropiane të gazit të rriten në nivele të paprecedentë.
Më pas, situata e gazit në Evropë është lehtësuar me terminalet e reja të importit të gazit natyror të lëngshëm (LNG) që janë vënë në punë në të gjithë kontinentin dhe eksportuesit kryesorë të LNG-së si SHBA-të dhe Katari që punojnë për të rritur eksportet.
Eksportet gjithnjë e më shumë të gazit të Azerbajxhanit, të cilat mund të kryhen vetëm nëpërmjet tubacioneve të Korridorit Jugor të Gazit, duhet të konkurrojnë me eksportet më fleksibël të LNG-së, të dërguara nga deti në terminalet lundruese që mund të zhvendosen lehtësisht në vende të ndryshme sipas kërkesës.
Me përpjekjet për të rritur prodhimin e Azerbajxhanit në nivelet e kërkuara ende në fazat e hershme, Baku nuk është në gjendje të konfirmojë saktësisht se sa më shumë gaz do të jetë në dispozicion dhe kur.
Marrë nga “Eurasianet”, përshtatur për “Albanian Post”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
