Abstenimi i Greqisë: Cili është qëndrimi i politikës së jashtme greke ndaj Kosovës?

Abstenimi i përfaqësuesit grek në Komitetin për Politikë dhe Demokraci në kuadër të Këshillit të Evropës, i cili të mërkurën miratoi raportin fakt-mbledhës të raportueses për Kosovën, Dora Bakoyannis, ku rekomandohet që Kosova të anëtarësohet në këtë organizatë, konfirmoi sërish se Greqia mban një qëndrim “më të butë” krahasuar me shtetet e tjera mosnjohëse.

Duke iu referuar “rrethanave të paprecedenta” të aplikimit të Kosovës dhe faktit se disa vende anëtare të Këshillit të Evropës nuk e njohin pavarësinë e Kosovës, raportuesja greke rekomandoi që anëtarësimi i Kosovës të jetë “pa paragjykim” ndaj qëndrimeve të shteteve anëtare individuale sa i përket shtetësisë së Kosovës. Dhe shteti grek prej kohësh e ndjek këtë qëndrim.

Për shembull, në përpjekjen e Kosovës për t’iu bashkuar Këshillit të Evropës, shteti grek abstenoi në vitin 2023 kur organi vendimmarrës – Komiteti i Ministrave – votoi pro vendimit që t’ia përcjellin Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës kërkesën për anëtarësimin e Kosovës. Greqia abstenoi edhe në vitin 2015 për anëtarësimin e Kosovës në UNESCO.

Ndryshe prej pesë shteteve anëtare të Bashkimit Evropian (BE) që ende nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës – Spanja, Sllovakia, Rumania dhe Qipro – Greqia luan rolin më bashkëpunues diplomatik, duke lehtësuar lëvizjen e qytetarëve, duke rritur nivelin e tregtisë, duke dërguar e pritur delegacione qeveritare dhe duke mos u bërë pengesë në proceset integruese.

Kërkesa e Kosovës për njohje të shtetësisë ekziston në Athinë prej shumë vitesh, por progresi konkret në normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi mbetet kushti kryesor që Greqia të lëvizë drejt njohjes formale. Megjithatë, qeveria e Greqisë gjithashtu është treguar mjaft e hapur për bashkëpunim. Kjo ilustrohet nga vizitat e shpeshta të zyrtarëvë grekë në Prishtinë.

Përkundër që zyrtarët grekë përsërisin se pozicioni i Greqisë karshi pavarësisë së Kosovës “mbetet i pandryshuar” për shkak të kontestit Kosovë-Serbi, ekzekutivi grek mbështet Kosovën në rrugën evropiane dhe në këtë kontekst, mbështeti edhe heqjen e regjimit të vizave për kosovarët.

Greqia ka qenë për një kohë të gjatë “mosnjohëse e butë” në krahasim me vendet tjera – përderisa nuk ka lëvizur drejt njohjes dejure, ajo ka qenë mjaft e ngrohtë dhe konstruktive ndaj Kosovës në aspektin praktik. Madje, shpesh thuhet se shteti grek nën udhëheqjen e Kyriakos Mitsotakis ka zhvilluar marrëdhënie më të afërta me Kosovën në krahasim me shumë shtete njohëse.

Vlen të theksohet se edhe gjatë luftës së Kosovës dhe gjatë Konferencës së Paqes në Paris të Francës, roli i diplomacisë greke ishte aktiv dhe ekuilibrues. Sidoqoftë, ndërveprimi pozitiv i Greqisë vjen në një kohë kur vendi është duke hasur në vështirësi të jashtëzakonshme sa i përket forcimit të subjektivitetit ndërkombëtar, posaçërisht pas fushatës agresive të Serbisë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.