Udhëheqësit e NATO-s shprehin shqetësimin për kërcënimin që Kina paraqet për rendin botëror

Kina nuk është një kundërshtar, ajo përfaqëson “sfida serioze”, tha të mërkurën Jens Stoltenberg, sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, ndërsa aleanca ra dakord për herë të parë të përfshijë kërcënimet e paraqitura nga Pekini në një plan që drejton strategjinë e saj të ardhshme.

Ndërsa lufta e Rusisë kundër Ukrainës ka dominuar diskutimet në samitin e NATO-s, Kina fitoi një vend në mesin e shqetësimeve më shqetësuese të sigurisë të aleancës perëndimore.

“Tani përballemi me një epokë të konkurrencës strategjike. Në thelb Kina po ndërton forcat e saj, duke përfshirë armët bërthamore, duke ngacmuar fqinjët e saj, përfshirë Tajvanin”, tha Stoltenberg.

“Kina nuk është kundërshtari ynë, por ne duhet të jemi të qartë për sfidat serioze që ajo përfaqëson”.

Plani i fundit i aleancës, ose koncepti strategjik, u ra dakord në 2010 dhe nuk përmendi Kinën. E reja thotë se politikat e Kinës sfidojnë interesat, sigurinë dhe vlerat e NATO-s, megjithëse Rusia mbetet kërcënimi më domethënës dhe më i drejtpërdrejtë për sigurinë.

“Operacionet keqdashëse hibride dhe kibernetike të Republikës Popullore të Kinës (PRC) dhe retorika e saj konfrontuese dhe dezinformimi synojnë aleatët dhe dëmtojnë sigurinë e aleancës”, thuhet në konceptin strategjik, duke vënë në dukje një partneritet të thelluar me Rusinë në përpjekjet e tyre të përbashkëta për të “zhbërë rregullat e bazuara në rregulla”.

NATO paralajmëroi se qeveria kineze po “zgjeronte me shpejtësi” aftësinë e saj bërthamore pa rritur transparencën ose pa u angazhuar në mirëbesim në kontrollin e armëve dhe duke përdorur levën ekonomike për të “krijuar varësi strategjike dhe për të rritur ndikimin e saj”.

Sekretari amerikan i shtetit, Antony Blinken, akuzoi Pekinin se ka minuar rendin e bazuar në rregulla “në të cilin ne besojmë, që kemi ndihmuar në ndërtimin”.

“Nëse Kina e sfidon atë në një mënyrë ose në një tjetër, ne do të përballemi me këtë”, tha ai.

Kryeministri australian, Anthony Albanese, duke marrë pjesë në samitin e tij të parë të NATO-s në Madrid, paralajmëroi se forcimi i marrëdhënieve midis Pekinit dhe Moskës përbën një rrezik për të gjitha kombet demokratike.

“Ashtu si Rusia kërkon të rikrijojë një perandori ruse ose sovjetike, qeveria kineze po kërkon miq, qoftë nëpërmjet mbështetjes ekonomike për të ndërtuar aleanca për të minuar atë që historikisht ka qenë aleanca perëndimore në vende si Indo-Paqësori”, tha ai në samitin të mërkurën.

Albanese tha se Australia i ishte nënshtruar “shtrëngimit ekonomik” nga Kina dhe u kërkoi udhëheqësve demokratë të ndiqnin diversifikimin e tregtisë.

Australia, Koreja e Jugut, Japonia dhe Zelanda e Re u ftuan në samitin e Madridit për të shtuar një fokus më të madh në rajonin Indo-Paqësor.

Objektivi i Albanese ishte të ngrinte rajonin si një teatër të dytë të konkurrencës strategjike me anëtarët e NATO-s të preokupuar me pushtimin ilegal të Ukrainës nga Rusia.

Duke iu drejtuar samitit të saj të parë të NATO-s, kryeministrja e Zelandës së Re, Jacinda Ardern, paralajmëroi për një Kinë “më të sigurt”, por kërkoi më shumë angazhim diplomatik.

Zelanda e Re ka ashpërsuar tonin e saj kohët e fundit mes pranisë në rritje të Pekinit në Paqësorin Jugor, pjesërisht për shkak të nënshkrimit të një pakti sigurie midis Kinës dhe Ishujve Solomon.

Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme kineze, Zhao Lijian, u përgjigj duke thënë se NATO duhet të ndalojë “përpjekjet për të nisur një luftë të re të ftohtë”.

Kryeministri i Japonisë, Fumio Kishida, deklaroi se pushtimi i Ukrainës kish tronditur themelet e rendit të bazuar në rregulla.

“Siguria e Evropës dhe siguria e Indo-Paqësorit nuk mund të shkëputen”, tha ai në fjalën hyrëse.

Gjatë rrugës për në samit, kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar, Boris Johnson, tha se pushtimi rus i Ukrainës kishte treguar nevojën për vigjilencë dhe kujdes shtesë mbi veprimet e mundshme kineze kundër Tajvanit.

Sekretarja e Jashtme e Mbretërisë së Bashkuar, Liz Truss, ishte më e qartë, duke bërë thirrje për veprime më të shpejta për të ndihmuar Tajvanin me armë mbrojtëse, një kërkesë kryesore për Ukrainën që nga pushtimi.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.