Tajvani ende mund ta shmangë fatin e Ukrainës

Xi Jinping mendon se historia po ecën në rrugën e tij.

Duke vizituar Vladimir Putinin në Moskë marsin e kaluar, udhëheqësi i Kinës i tha presidentit rus: “Tani për tani, ne po shohim një ndryshim të paparë në 100 vjet dhe ne po e drejtojmë këtë ndryshim së bashku”.

Ky shkëmbim u dëgjua në mbarë botën.

Fjalët e Xi u panë si një miratim i qartë i pushtimit rus të Ukrainës – dhe një sugjerim që edhe Kina së shpejti do të luajë rolin e saj në “drejtimin e këtij ndryshimi”.

Implikimet për Tajvanin ishin rrëqethëse, duke pasur parasysh kërcënimet e kahershme të Kinës për të pushtuar ishullin.

Këto kërcënime pushtimi janë, në mënyrë të pashmangshme, përsëri në agjendën globale në vazhdën e zgjedhjeve presidenciale në Tajvan të kësaj fundjave.

Në prag të votimit të së shtunës, partia komuniste kineze paralajmëroi votuesit e Tajvanit që të bëjnë “zgjedhjen e duhur” midis paqes dhe luftës.

Por Tajvani bëri zgjedhjen “e gabuar”, siç e sheh Pekini – duke zgjedhur Lai Ching-te të Partisë Demokratike Progresive, të cilin Pekini e sheh si një separatist të rrezikshëm.

Ka disa ngjashmëri të qarta midis pozicionit të rrezikshëm të Tajvanit dhe atij të Ukrainës para vitit 2022.

E para është se si Putini ashtu edhe Xi e konsiderojnë Ukrainën dhe Tajvanin, respektivisht, si territor që me të drejtë i përket kombit të tyre.

Pranimi retorik i Putinit për një Ukrainë të pavarur ishte i pasinqertë.

Dhe përpjekjet për të “ribashkuar” Tajvanin me kontinentin është një politikë e kahershme kineze.

Lidhja e dytë është se si Putini ashtu edhe Xi argumentojnë se Ukrainës dhe Tajvanit nuk kanë ndonjë autonomi reale dhe po përdoren si mjete të një Amerikane hegjemoniste dhe agresive.

Pra, rikthimi i Ukrainës/Tajvanit për atdheun do t’i shërbente një qëllimi të dyfishtë. Do të përmbushte fatin historik të Rusisë/Kinës.

Dhe pushtimet e suksesshme do të jepnin një goditje masive kundër fuqisë globale të SHBA-ve në dy teatro kyçe: Evropë dhe Azi.

Prandaj ndryshimet janë “të padukshme në 100 vjet”.

Mundësia për të qenë një figurë historike botërore është me siguri joshëse për një udhëheqës të fortë.

Dhe Putini dhe Xi i përshtaten asaj forme të fortë.

Udhëheqësit rusë dhe kinezë kanë ndryshuar të dy kushtetutat e vendit të tyre për të zgjatur periudhat e tyre në pushtet, ndoshta për gjithë jetën.

Të dy kanë inkurajuar gjithashtu një kult të personalitetit dhe kanë futur frikë tek ata që i rrethojnë.

Putinit i pëlqen të frikësojë bashkëpunëtorët e tij më të afërt në kamera dhe ka burgosur, vrarë ose dëbuar në mërgim kundërshtarët e tij më të rrezikshëm.

Kurse Xi ka kryer spastrime të përsëritura të lidershipit të lartë të Kinës.

Sa më gjatë të jenë në pushtet, aq më shumë të dy liderët janë të prirur të qëndrojnë në vendin e tyre në histori.

Ky preokupim me historinë ka bërë që të dy udhëheqësit të fokusohen në Luftën e Dytë Botërore.

Putini ka fetishuar fitoren ruse në “luftën e madhe patriotike” kundër nazistëve. Xi, ashtu si Putini, pretendon një rol kyç për Kinën dhe Partinë Komuniste në mposhtjen e fashizmit.

Edhe pse ata këmbëngulin se historia po ecën në drejtimin e tyre, si Putini ashtu edhe Xi tradhtojnë njëfarë ankthi se ngjarjet mund të lëvizin në të vërtetë kundër tyre.

Vendimi i liderit rus për të nisur një pushtim në shkallë të plotë të Ukrainës në vitin 2022 ndoshta u nxit pjesërisht nga frika se Ukraina po rrëshqiste në mënyrë të pakthyeshme nga kontrolli i Rusisë.

Nëse nuk vepronte shpejt, ai rrezikonte të binte si car që “humbi Ukrainën”.

Ekziston një rrezik i qartë që Xi të arrijë në të njëjtin përfundim për Tajvanin.

Pas tetë viteve të presidencës së DPP nën Tsai Ing-wen, Kina shpresonte se zgjedhjet e fundit do të shihnin që lavjerrësi të kthehej në Kuomintang më pro-Pekinit.

Fitorja e Lait sugjeron që, përkundrazi, DPP është tani partia e natyrshme e qeverisë së Tajvanit.

Kjo ka implikime të zymta afatgjata për aspiratat e Kinës.

Numri në rritje i tajvanezëve që identifikohen kryesisht si tajvanezë, jo kinezë, është gjithashtu një prirje shqetësuese për Pekinin.

Edhe një herë, ka paralele të dukshme me Ukrainën, ku një stres në rritje mbi kulturën ukrainase ofendoi dhe alarmoi nacionalistët rusë.

Por a do të thotë kjo që Xi përfundimisht do të vendosë se duhet të ndjekë shembullin e Putinit dhe të përdorë forcën për të arritur ambiciet e tij personale dhe kombëtare?

Kostot katastrofike që Rusia ka paguar për pushtimin e saj fatkeq, me siguri do t’i japin Xi një pauzë.

Zyrtarët kinezë ndonjëherë argumentojnë se forcat e tyre janë më të mëdha dhe më të frikshme se ato të Rusisë.

Por Putini kishte në dispozicion një ushtri të ngurtësuar nga beteja – të cilën e kishte përdorur me sukses në Siri, Gjeorgji dhe Çeçeni.

Kina nuk ka shkuar në luftë që nga viti 1979 – dhe udhëheqja e lartë e ushtrisë së saj është spastruar vazhdimisht për korrupsion të dyshuar.

Ekziston gjithashtu një ndryshim thelbësor në pozicionin e Amerikës.

Qeveria amerikane mbështeti pavarësinë e Ukrainës, por presidenti Joe Biden e bëri të qartë se SHBA nuk do të shkonte në luftë për të mbrojtur vendin.

Me Tajvanin, pozicionet janë të kundërta.

Amerika nuk e njeh pavarësinë e Tajvanit dhe e përsëriti këtë qëndrim pas zgjedhjeve të kësaj fundjave.

Por Biden ka thënë vazhdimisht se SHBA do të luftojë për të mbrojtur Tajvanin.

Dhe pastaj është gjeografia.

Rusia ishte në gjendje të pushtonte Ukrainën përtej kufirit tokësor dhe ende u bllokua. Kina do të duhet të tentojë një pushtim amfib, i cili është shumë më i vështirë.

Megjithatë, SHBA-të besojnë se Xi u ka thënë forcave të tij që të jenë gati për të pushtuar Tajvanin deri në vitin 2027.

Detyra e Tajvanit dhe Amerikës është të sigurohen – kur të vijë kjo datë – Xi të vendosë se është ende shumë e rrezikshme për të pushtuar.

Udhëheqësi kinez mund të mos shohë kurrë “ndryshimet e papara për një shekull” që ai ëndërron.

Opinion nga Gideon Rachman për “Financial Times”, përshtatur për “Albanian Post”:

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com