Si të mbrohen veshkat që shpesh lihen në harresë

Veshkat filtrojnë rreth 170 litra lëngje në ditë, duke mbajtur gjakun dhe trupin pa mbeturina, duke mbajtur substanca të dobishme dhe duke rregulluar ekuilibrin e ujit dhe kripërave në trup.

Janë punëtore të palodhura dhe të heshtura, të cilat nuk tregojnë asnjë shenjë për veten e tyre edhe kur diçka nuk është në rregull.

Deri në 80 për qind e funksionalitetit mund të humbasë përpara se të shfaqen simptoma të dukshme, sepse veshkat i zbutin vështirësitë sa më shumë që munden dhe nuk është rastësi që janë dy, kështu që njëra mund të sigurojë edhe punën e tjetrës në rast nevoje.

Veshkat kanë një detyrë të domosdoshme, aq sa kur deficiti i funksionit tejkalon një prag sigurie është e nevojshme t’i nënshtrohen dializës ose transplantimit.

Ndaj, parandalimi i dëmtimit të veshkave është thelbësor dhe teorikisht i thjeshtë. Kështu kanë thënë ekspertët gjatë kongresit të fundit të Shoqatës Italiane të Nefrologjisë (Sin).

Për të mos u futur në telashe dhe për të mbrojtur këto organe që të funksionojnë siç duhet, për aq kohë sa të jetë e mundur një mënyrë jetese e shëndetshme do të mjaftonin testet e thjeshta të gjakut dhe urinës për të vërejtur nëse diçka nuk shkon.

Sipas vlerësimeve të nefrologëve në Itali  7-10 për qind e popullsisë së rritur ka insuficiencë renale pak a shumë serioze, pra veshka që nuk janë më në gjendje të bëjnë punën e tyre të filtrimit.

Dhe nëse është e vërtetë që një rënie progresive e funksionit është e pashmangshme me kalimin e viteve, është po aq e sigurt se mund të bëhet shumë për të shmangur hapjen e rrugës për sëmundjet e veshkave.

Stefano Bianchi, president i Sin, ka treguar se 70-80 për qind e rasteve të sëmundjeve kronike të veshkave janë rezultat i patologjive të lidhura ngushtë me zakonet e jetesës si hipertensioni, diabeti i tipit 2, mbipesha dhe obeziteti.

Për të shpëtuar veshkat, rregullat janë të njëjta me ato që përdoren për të garantuar një shëndet të mirë në përgjithësi.

Duhet ndjekur një dietë me pak kripë për të ulur rrezikun e presionit të lartë të gjakut dhe për të mos futur në trup shumë yndyrna shtazore dhe kalori të tepërta, për të ulur gjasat për të qenë mbipeshë dhe për sëmundjet metabolike si diabeti.

Për funksionimin e duhur të veshkave është e nevojshme të konsumohet një sasi e mjaftueshme uji çdo ditë dhe të mos e teprohet me proteinat, mjaftojnë 0,8 gram për kilogram peshë.

Po ashtu moderimi me alkoolin është i rëndësishëm sepse teprica e pijeve alkoolike është një faktor rreziku për dështimin kronik të veshkave, për të cilin pakkush mendon, por është shumë i dëmshëm, veçanërisht në modalitetin e pirjes së tepërt.

Alkooli mund të dëmtojë funksionin e veshkave, të cilat nuk mund të rregullojnë më sasinë e lëngjeve dhe elektroliteve në trup.

Gjithashtu ushtrimi fizik është i domosdoshëm.

“Deri në një shkallë të moderuar të sëmundjes së veshkave, rekomandimet dietike janë të njëjta si për ata që nuk kanë probleme. Që nga faza e tretë e më tej nevojitet një ushqyerje specifike dhe e personalizuar me një vlerësim të kujdesshëm të reduktimit të proteinave, marrjes së fosforit e kështu me radhë”, ka sqaruar Bianchi.

Në fazat e hershme të sëmundjes së veshkave, mjafton një dietë mesdhetare me përmbajtje proteinash me cilësi të ulët, duke reduktuar mishin e kuq në favor të peshkut me vaj ose burimeve bimore si bishtajoret.

Proteinat, të cilat lodhin veshkat, duhet të pakësohen ndërsa dëmtimi përparon, për shembull me bukë dhe makarona speciale pa proteina.

Kurse në fazat më të avancuara kalohet në një dietë kryesisht vegjetariane me shtimin e aminoacideve thelbësore.

Sakaq, tek ata që janë shtruar në spital për COVID-in, probabiliteti i zhvillimit të dështimit të veshkave është 20 për qind më i lartë dhe rreziku rritet në 40 për qind nëse ata kanë qenë në kujdes intensiv.

Kështu, shëndeti i veshkave është i lidhur ngushtë me atë të të gjithë organizmit.

Po ashtu është krah për krah me atë metabolik. Ata që vuajnë nga diabeti janë në rrezik të lartë të sëmundjes kronike të veshkave dhe për këtë arsye duhet të hetojnë funksionimin e veshkave, brenda pesë viteve nga diagnoza në rastin e diabetit të tipit 1 dhe në momentin kur dikush kupton se është i sëmurë me diabetin e tipit 2.

Marrë nga “Corriere della Sera”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.