Si i zbulon skicat e një konflikti të ardhshëm lufta për gjysmëpërçuesit?

Shenjat e konfliktit në rritje midis Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Kinës mund të dallohen në shumë vende të ndryshme, nga balonat spiune deri te videot në TikTok.

Por askund nuk është më e dukshme sesa te gjysmëpërçuesit.

Mikroçipat janë pjesë të vogla të teknologjisë që fuqizojnë gjithçka, nga mikrovalët deri te armët ushtarake.

Industria vlen më shumë se 580 miliardë dollarë, por edhe kjo shifër hedh poshtë rëndësinë e tyre për ekonominë globale.

Ekzistenca e tyre fuqizon mallra dhe procese me vlerë disa trilionë dollarë; pa to ekonomia globale do të lëkundej deri në një ndalesë.

Ndaj shihen si një burim shqetësimi për shumë njerëz që mbi 90 për qind e gjysmëpërçuesve në botë prodhohen në vendin ku shumë zyrtarë amerikanë mendojnë se mund të jetë vendi i konfliktit të ardhshëm global: Tajvani.

Nëse Kina do të aneksonte Tajvanin – për të cilin zyrtarët amerikanë besojnë se mund të tentohet në dekadën e ardhshme – ajo, si pjesa tjetër e botës, do ta gjente furnizimin e saj me gjysmëpërçues të ndërprerë masivisht.

Pekini dëshiron të rrisë kapacitetin e tij të avancuar gjysmëpërçues në mënyrë që të jetë më elastik ekonomikisht në rast pushtimi, por edhe si një mjet për të zhvilluar ushtrinë e tij për t’u përgatitur për një konflikt të tillë.

Megjithatë, SHBA-të po përdorin mjetet e tregtisë ndërkombëtare për të minuar këto përpjekje.

Industria gjysmëpërçuese e Kinës shkoi nga rreth 1 mijë e 300 kompani të regjistruara në vitin 2011 në 22 mijë e 800 deri në vitin 2020, por rritja është përqendruar në prodhuesit që prodhojnë çipa që janë më të mëdhenj dhe më pak të avancuar teknologjikisht.

Çipat më të përditësuar janë pesë nanometra ose më të vegjël; Industria e Kinës dominohet kryesisht nga çipat që janë 24 nanometra ose më lart.

Vitin e kaluar, Korporata Ndërkombëtare e Prodhimit Gjysëmpërçues të Kinës (SMIC), prodhuesi më i madh i çipave në vend, u raportua se kishte prodhuar një çip 7 nanometër, i cili do të përfaqësonte një kërcim prej dy brezash për sa i përket përparimit teknologjik.

Por analistët dyshojnë se SMIC do të jetë në gjendje t’i prodhojë këto çipa në shkallë dhe vlerësimet sugjerojnë se Kina është shumë larg qëllimit të saj për të qenë 70 për qind e vetë-mjaftueshme në gjysmëpërçues deri në vitin 2025.

Por SHBA dëshiron ta ndalojë këtë që të ndodhë.

Vitin e kaluar administrata e presidentit Joe Biden vendosi një sërë kufizimesh gjithëpërfshirëse, duke përfshirë një masë për të shkëputur Kinën nga çipat e prodhuar me teknologjinë amerikane kudo në botë.

Në mars, Holanda konfirmoi se ishte bashkuar me një marrëveshje me SHBA-të dhe Japoninë për të kufizuar eksportin e teknologjisë së avancuar të prodhimit të çipave.

Strategjia duket se po funksionon.

Në tre muajt e parë të vitit 2023, importet e çipave të Kinës ranë me 23 për qind krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Pekini mendohet se po përgatit një paketë mbështetjeje prej 117 miliardë paund për industrinë e gjysmëpërçuesve, e cila do të përfshijë lehtësime tatimore ose subvencione.

Kjo mund të nënkuptojë gjithashtu penalizimin e konkurrentëve amerikanë.

Mbikëqyrësi i sigurisë kibernetike të Kinës ka thënë se kompania amerikane Micron, një nga prodhuesit kryesorë të çipave në botë, kishte dështuar në një rishikim të sigurisë kombëtare.

Përkufizimi i gjerë i Kinës për infrastrukturën kritike të informacionit përfshin sektorë që variojnë nga transporti te kujdesi shëndetësor.

Kur u pyet nëse kompania do të apelojë vendimin, një zëdhënëse e Micron ka thënë se “ne mezi presim të vazhdojmë të angazhohemi në diskutime me autoritetet kineze”.

Udhëheqësit e Kinës po reformojnë gjithashtu strategjinë teknologjike të vendit, pas një ndryshimi që do t’i japë partisë komuniste një kontroll më të drejtpërdrejtë mbi politikën e shkencës dhe teknologjisë.

Por analistët mendojnë se paratë nuk do të jenë të mjaftueshme për të karikuar industrinë e Kinës.

Prodhuesit kryesorë të gjysmëpërçuesve të vendit janë ende me dekada prapa Kompanisë së Prodhimit të Gjysmëpërçuesve Taiwan dhe rivalëve të tjerë në perëndim, si ASML holandeze.

Si përqindje e shitjeve të përgjithshme, industria kineze e gjysmëpërçuesve shpenzon një pjesë shumë më të ulët në kërkim dhe zhvillim sesa industria amerikane: 7.6 për qind krahasuar me 18 për qind në SHBA.

Industria është goditur gjithashtu nga sipërmarrësit që themelojnë operacione mashtruese për të aksesuar subvencionet e qeverisë.

Në përpjekje për të goditur këtë problem, vitin e kaluar qeveria revokoi licencat e afro 6 mijë kompanive të çipave, një rritje prej afro 70 për qind në vitin 2021.

Sfidat teknike të Kinës “kërkojnë jo vetëm shpikjen e pajisjeve të nevojshme, kimikateve dhe inputeve të tjera, por edhe mësimin e përdorimit të tyre në mënyrë efikase dhe të besueshme në shkallë”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.