Si fëmijët e “rrëmbyer” të Ukrainës çuan në urdhër-arrestin e Vladimir Putin-it

Duke pirë çaj në një nga kafenetë e pakta ende të hapura në qytetin e shkatërruar të vijës së parë të Ukrainës, Kherson, Volodymyr Sagaydak tregon një video të ditës kur katër banditë nga shërbimet e sigurisë ruse të FSB-së mbërritën në jetimoren kryesore të qytetit.

Khersoni u çlirua në nëntor pas tetë muaj pushtimi, por goditet çdo ditë e natë nga artileria ruse.

Stafi i britanikes “The Guardian” u taku me Sagaydak vetëm disa ditë përpara se gjykata ndërkombëtare penale të lëshonte urdhër-arrest për presidentin rus Vladimir Putin dhe Maria Lvova-Belova, komisionerja e tij për të drejtat e fëmijëve.

Rusët e armatosur që mbërritën në jetimore – dy të maskuar me kamuflazh, dy me të zeza – u kapën në CCTV.

Kamera tregon njërin që bën roje jashtë dhomës ku mbahen shënimet, ndërsa të tjerët hyjnë brenda për të kërkuar nëpër skedarë.

Ishte 4 qershor 2022 dhe jetimorja ishte tashmë bosh – falë një përzierjeje mes guximit dhe zgjuarsisë nga stafi.

Por ky nuk ishte fundi i historisë.

Kjo është më shumë se thjesht një vijë e parë ushtarake: kjo jetimore është një nga historitë e shumta në këtë zemërim – ndër të shumtat në pushtimin rus të Ukrainës – dhe tani një çështje e paprecedentë në të drejtën ndërkombëtare, që arrin te një kryetar shteti.

Sipas qeverisë ukrainase, 16 mijë 226 fëmijë janë dëbuar në Rusi, nga të cilët 10 mijë e 513 janë gjetur dhe 308 janë kthyer.

Një raport tetorin e kaluar nga Laboratori i të Drejtave të Njeriut të Universitetit Yale, duke cituar një gamë të gjerë burimesh të hapura në Rusi dhe Ukrainë, ka gjurmë shumë arsye për rrëmbimin e tyre.

Kjo, duke përfshirë të ashtuquajturin “evakuim” nga institucionet shtetërore si ai në Kherson, transferimi i fëmijëve në kampe – shpesh në Krime – ndonjëherë me pëlqimin e prindërve, qoftë i detyruar apo jo.

E intervistuar nga Observer në Kiev, Daria Gerasimchuk, shton “skenarët” e tjerë.

“Ata vrasin prindërit, për çfarëdo arsye, dhe rrëmbejnë fëmijën. Në raste të tjera, ata thjesht e rrëmbejnë fëmijën direkt nga familja, ndoshta për ta dënuar atë familje”.

Kur Kherson u pushtua në shkurt 2022, thotë Sagaydak, “ne kishim 52 fëmijë këtu – 17 jetimë të vërtetë, dhe të tjerë këtu për arsye të ndryshme – familje të trazuara ose disa të tilla.

“Ne e dinim se rusët po merrnin fëmijë dhe duhej t’i fshihnin ata, si komplotistët që drejtonin një operacion klandestin. Edhe disa nga fqinjët nuk e dinin se ishin këtu”.

Kur rusët erdhën në jetimore, i gjithë dokumentacioni që çonte te fëmijët ishte fshehur, megjithëse ata morën materiale të tjera.

Por më pas, më 15 korrik, rusët u kthyen, me 15 fëmijë të tjerë për t’u kujdesur, të sjellë nga vijat e egra të frontit të atëhershëm midis Khersonit dhe Mikolaivit në veri.

Ishin 11 djem dhe katër vajza, të moshës 7 deri në 16 vjeç, “me çrregullime të ndryshme mendore”, të cilët ishin pranuar siç duhet.

Më 19 tetor, rusët filluan përgatitjet për tërheqjen e tyre nga Kherson, “dhe të ashtuquajturin evakuim të fëmijëve”.

“Nuk kishte mundësi të fshihja 15 fëmijë, nën mbikëqyrje”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.