Shtatë personazhe publike që zbuluan se i takojnë spektrit të autizmit – cilët janë ata?

Megjithëse autizmi është një gjendje e zakonshme, ai shpesh keqkuptohet shumë.

Shumë njerëz gabimisht besojnë se autizmi është një sëmundje, por revista Cosmopolitan, transmeton AlbanianPost – shpjegon se të kesh autizëm në të vërtetë do të thotë që truri thjesht funksionon ndryshe nga ai i njerëzve të tjerë.

Autizmi, i njohur ndryshe si spektri i autizmit (ASD), është një term që përdoret për të përshkruar një spektër të gjerë të sfidave të zhvillimit që kanë të bëjnë me marrëdhëniet sociale, komunikimin, dhe sjelljen e një individi. ASD përfshinë një vargë diagnozash, duke filluar nga një formë mjaft e lehtë deri në forma mjaft të vështira.

Të prekurit nga autizmi mund të kenë vështirësi në kuptimin e emocioneve dhe shprehjen e tyre. Për shembull, mund të jetë e vështirë për ta të kuptojnë se kur dikush është i lumtur, i trishtuar apo nervoz dhe kjo mund të sjellë vështirësi në ndërtimin dhe mbajtjen e marrëdhënieve me të tjerët.

Personat me autizëm, mund të kenë sfida në të folur, kuptimin e gjuhës së trupit, dhe komunikimin jo-verbal. Disa individë mund të kenë një nivel shumë të lartë të gjuhës, ndërsa të tjerë mund të kenë vështirësi në të folur në mënyrë që të tjerët të kuptojnë.

Për shkak të spektrit të gjerë të të autizmit, shfaqja e simptomave varion ndjeshëm nga një person në tjetrin. Disa njerëz mund të kenë nevojë për mbështetje minimale, ndërsa të tjerë mund të kenë nevojë për mbështetje të vazhdueshme dhe të specializuar. Kjo është arsyeja pse “spektri” përdoret, për të përshkruar gamën e ndryshme të përvojave që njerëzit mund të kenë.

Një keqkuptim për autizmin është se ai mund të shkaktohet nga disa zgjedhje të stilit të jetesës – por kjo është e pasaktë.

Askush nuk e di se çfarë e shkakton autizmin, ose nëse ka një shkak. Kjo mund të prekë njerëzit në të njëjtën familje. Kështu që ndonjëherë mund t’i transmetohet një fëmije nga prindërit e tyre.

Autizmi nuk shkaktohet nga prindërimi i keq, vaksinat, dietat e as nga infeksionet.

Fatmirësisht, autizmi po bëhet një gjendje më e kuptuar në botë falë edhe personazheve publike që deri më tani kanë ndarë përjetimet e tyre pas diagnostikimit me autizëm.

Vendimi për të ndarë me publikun një informacion si të qenit me autizëm është e drejtë e secilit person përfshirë figurat publike – por këta të fundit sugjerohet të hapen më tepër për disa arsye.

Kur një personazh publik i njohur flet hapur për autizmin e tyre, kjo mund të shërbejë si një mënyrë për të sensibilizuar publikun dhe për të edukuar mbi këtë çështje. Nëpërmjet përvojës së tyre personale, ata mund të ndihmojnë në shkatërrimin e stereotipave dhe në rritjen e ndërgjegjësimit për këtë gjendje të zhvillimit.

Ata mund të jenë shembull dhe ispirim për njerëzit që vuajnë nga autizmi ose prindërit e fëmijëve. Kur një personazh publik ka sukses dhe tregon se si ka arritur të kapë sukses ndaj sfidave të autizmit, kjo mund të ndihmojë në ngritjen e shpresës dhe motivimit për të tjerët në situata të ngjashme – e plot arsye të tjera.

AlbanianPost, iu prezanton me shtatë figurat publike me reputacion ndërkombëtar që deri më tani kanë treguar hapur se janë autikë.

Wentworth Miller

Ylli i “Prison Break”, Wentworth Miller u diagnostikua me autizëm gjatë pandemisë së koronavirusit dhe u shfaq në mediat sociale për t’u hapur në lidhje me këtë me fansat e tij.

“Unë nuk di mjaftueshëm për autizmin. Ka shumë për të ditur”, shkroi ai.

“Për momentin puna ime duket sikur po evoluon të kuptuarit tim. Rishqyrtimi i pesë dekadave të përvojës së jetuar përmes një lente të re”, shtoi ai.

Për këtë qëllim, ai tha se planifikonte t’i drejtohej komunitetit autik për njohuri dhe shpresonte të platformonte zërin e komunitetit.

“Komuniteti autik (këtë që unë e di) është folur historikisht. Është folur për të. Nuk dua të bëj dëm shtesë. Dua vetëm të ngre dorën time, të them, ‘unë jam këtu’”, pati shtuar ai.

Veçanërisht, aktori gjithashtu komentoi se sa e vështirë kishte qenë për të marrë një diagnozë, pjesërisht për shkak të të qenit i rritur dhe jo fëmijë.

“Kjo vjeshtë shënon 1 vit që kur mora diagnozën time informale të autizmit. Paraprihet nga një vetë-diagnozë. Pasuar nga një diagnozë formale”, tha ai.

Sia

Ikona e popit Sia, emri i vërtetë i të cilës është Sia Kate Isobelle Furler kishte zbuluar diagnozën e saj të autizmit gjatë një interviste në podkastin “Rob Has A Podcast”, ku pati deklaruar se “ajo është pjesë e këtij spektri”.

Edhe pse Sia nuk tregoi se kur u diagnostikua saktësisht me autizëm, ajo la të kuptohet se ky ishte një zhvillim i viteve të fundit.

“Për 45 vjet, unë mendoja: ‘Duhet të shkoj të vesh kostumin tim njerëzor’”, tha ajo duke shtuar “dhe vetëm në dy vitet e fundit jam bërë plotësisht, plotësisht vetvetja”.

Sia shtoi se “të dijë se çfarë lloj neurotipikiteti mund të ketë ose nuk mund të ketë” e ka ndihmuar atë të jetojë një jetë më autentike.

Elon Musk

Duke folur për përvojën e tij të jetës në spektrin e autizmit, biznesmeni miliarder Elon Musk kishte zbuluar se ai ka mësuar se si të punojë me trurin e tij, jo kundër tij.

“Unë nuk kam pasur një fëmijëri aq të lumtur për të qenë i sinqertë. Ishte mjaft e vështirë,” tha Elon për ndikimin e autizmit tek ai duke u rritur.

“Sigurimet sociale nuk ishin intuitive. Të tjerët mund të kuptonin intuitivisht se çfarë do të thoshte diçka. Unë do ta merrja diçka fjalë për fjalë sikur fjalët që u thanë të ishin pikërisht ato që do të thoshin. Por kjo doli të ishte e gabuar”, pati shtuar ai.

“Njerëzit nuk thonë thjesht saktësisht se çfarë nënkuptojnë. Ka lloj-lloj gjërash të tjera që synohen. M’u desh pak kohë për ta kuptuar këtë”, pati thënë ai tutje.

Edhe pse ai u ngacmua fatkeqësisht për shkak se ishte autik si fëmijë, themeluesi i Teslas e vlerëson këtë gjendje pjesërisht me suksesin e tij, pasi kjo nxiti një interes intensiv dhe të specializuar në shkencë dhe teknologji.

“Më dukej e dobishme të kaloja gjithë natën duke programuar kompjuterë, vetëm vetë”, tha ai.

“Shumica e njerëzve nuk u pëlqen të shkruajnë simbole të çuditshme në një kompjuter vetë gjatë gjithë natës. Ata mendojnë se kjo nuk është argëtuese. Por mua më pëlqeu shumë”, pati përfunduar ai.

Christine McGuinness

Duke folur për diagnostikimin me autizëm gjatë moshës madhore, personazhi televiziv Christine McGuinness tha në biografinë e saj se ka qenë edhe “emocional” dhe “një lehtësim”.

Në një dokumentar të mëvonshëm për përvojën e saj, të titulluar “Demaskimi i autizmit tim”, Christine tha se diagnoza e saj e ndihmoi atë të kuptonte “pse ishte ashtu siç ishte”.

Për shkak të diagnozës së saj dhe kuptimit të saj më të thellë për veten, Christine më vonë ndërpreu martesën e saj me prezantuesin Paddy McGuinness.

“Si një grua autike, më pëlqen të qëndroj aty ku jam rehat, më pëlqen që gjërat të qëndrojnë njësoj”, tha ajo në atë kohë.

“E di që kam qëndruar në një vend ku ndoshta isha e pakënaqur sepse ishte i sigurt dhe nuk më pëlqen ndryshimi dhe në fund të fundit doja të mbaja familjen time të bashkuar”, vazhdoi ajo.

“Unë e kuptoj veten më mirë tani, sepse këtu isha rehat duke ditur se isha unë, Patrick dhe fëmijët – por ndonjëherë ndryshimi duhet të ndodhë. Thjesht duhet ta trajtosh atë në mënyrën më të mirë të mundshme”, pati shtuar ajo.
Susan Boyle

Artistja, njëherësh edhe ylli i “Britain’s Got Talent”, Susan Boyle, gjatë viteve ka folur sinqerisht për diagnozën e saj të Sindromës Asperger, e cila është një term “i përdorur nga disa njerëz për të përshkruar njerëzit autikë me inteligjencë mesatare ose mbi mesatare”.

Susan, e cila tani është 62 vjeçe, nuk u diagnostikua me këtë gjendje deri në të pesëdhjetat e saj dhe u diagnostikua gabimisht se kishte dëmtim të trurit kur ishte fëmijë.

“Më thanë se kisha dëmtim të trurit kur isha fëmijë. Ishte diagnozë e gabuar. Gjithmonë e dija se ishte një etiketë e padrejtë”, tha ajo në vitin 2013 pasi zbuloi se ishte në spektrin e autizmit.

“Tani kam një kuptim më të qartë të asaj që nuk shkon dhe ndihem e lehtësuar dhe pak më e relaksuar me veten time”, shtoi këngëtarja.

“Shkova për të kërkuar një diagnozë nga një specialist. Askush nuk më tha. Mendova se kisha një sëmundje më të rëndë dhe nuk mund të funksionoja siç duhet – por jam me autizëm”, kishte përfunduar ajo.

Tallulah Willis

Aktorja Tallulah Willis është e diagnostikuar me autizëm dhe këtë fakt ajo e ka ndarë edhe me publikun.

Duke shpërndarë një video të ëmbël të saj dhe babait të saj, Bruce Willis, në një tapet të kuq, kur ishte fëmijë, Tallulah, 30 vjeçe shkroi “Më thuaj që je autik pa më thënë se je autik”.

Në klip, ajo shihet vazhdimisht duke fërkuar kokën e babait të saj, ndërsa ai buzëqesh para kamerave.

Duke hapur për diagnozën e saj në komentet nën postim, Tallulah ndau se si zbuloi se kishte autizëm si e rritur.

“Kjo është hera e parë që e kam ndarë publikisht diagnozën time. E zbulova këtë verë dhe më ndryshoi jetën”, shkroi ajo.

Melanie Sykes

Prezantuesja angleze televizive Melanie Sykes është një tjetër personazh i famshëm që u diagnostikua me autizëm më vonë në jetë.

Duke postuar në Instagram për të njoftuar diagnozën e saj në moshën 51-vjeçe, Melanie u tha ndjekësve të saj: “Kjo javë ka qenë me të vërtetë që ka ndryshuar jetën. Ose më saktë, pohuese”.

Melanie vazhdoi duke thënë se pas diagnozës së saj “kaq shumë gjëra kishin kuptim”.

“Nuk mund të filloj t’ju them ndjesinë e lehtësimit që është për mua dhe sa e festoj këtë diagnozë,” shtoi ajo.

“Tani kam një kuptim më të thellë për veten, jetën time dhe gjërat që kam duruar”, përfundoi Sykes.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com