SHBA-të kanë rritjen më të madhe të dhunës politike që nga vitet ’70

Agjencia britanike “Reuters” ka identifikuar 213 raste të dhunës politike që nga sulmi i 6 janarit 2021 në ndërtesën e Kongresit Amerikan nga mbështetësit e ish-presidentit Donald Trump.

Incidentet e dhunës politike filluan të rriteshin në vitin 2016, rreth kohës së kandidimit të parë të Trump për president.

Analiza tregon se ka prova në rritje se SHBA-të po përballen me rritjen më të madhe të dhunës politike që nga vitet 1970.

Të paktën 39 njerëz u vranë, duke tronditur shumë aspekte të jetës amerikane, nga tubimet e vogla deri te ngjarjet e mëdha publike.

Disa fatalitete kanë ardhur pas përleshjeve kokë më kokë, si për shembull një përleshje fatale vitin e kaluar mes dy burrave nga Florida, të cilët debatuan për aftësitë e biznesit të Trump-it.

Të tjera kanë ndodhur në mjedise publike, si p.sh. vrasja e pesë protestuesve të drejtësisë sociale vitin e kaluar në Portland nga një njeri që përdorte retorikë politike të ekstremit të djathtë.

Vrasjet masive të motivuara politikisht kanë marrë 24 jetë, përfshirë vrasjen e 10 afrikano-amerikanëve në Buffalo në maj 2022 nga një supremacist i bardhë që bëri thirrje për një luftë racore.

Dhuna politike u rrit për gati një dekadë duke filluar nga fundi i viteve 1960 dhe duke vazhduar deri në vitet 1970, kur kishte më shumë se 450 raste.

Por ajo u bë relativisht e rrallë në vitin 1980. Pati disa pika në vitet 1990, duke përfshirë bombardimin e vitit 1995 në ndërtesën federale të Oklahoma City që vrau 168 njerëz, të cilin Byroja Federale e Hetimit (FBI) e përshkruan si aktin më të rëndë të terrorizmit në vend.

Dhuna politike filloi të rritet sërish në vitin 2016 dhe nuk duket se është arritur kulmi i valës.

Në fillim të viteve 1970, dhuna politike amerikane u krye më shpesh nga radikalët e të majtës dhe u përqendrua kryesisht në shkatërrimin e pronës, si ndërtesat qeveritare, thotë Rachel Kleinfeld, e cila studion konfliktin politik dhe ekstremizmin në “Carnegie Endowment for International Peace”.

“Kishte shumë, shumë bombardime, por zakonisht gjatë natës ose pas një paralajmërimi”, tha ajo. “Qëllimi nuk ishte të vrisnin njerëz; duhej të ndikonte në vendimet e politikëbërësve”.

Në të kundërt, shumica e dhunës politike të sotme drejtohet ndaj njerëzve – dhe shumica e sulmeve vdekjeprurëse, raporton Reuters, kanë ardhur nga e djathta.

Nga 14 sulmet politike fatale që nga trazirat e Capitol-it, në të cilat autori ose i dyshuari kishte një paragjykim të qartë partizan, 13 ishin sulmues të krahut të djathtë. Njëri ishte i majtë.

Shpjegimet për dhunën e sotme janë të ndryshme, duke filluar nga ankthi i përhapur financiar dhe pandemia COVID-19 deri te shqetësimi me ndryshimin e demografisë racore dhe etnike të SHBA-ve dhe retorikën e dhunshme politike në epokën Trump.

Ndarjet tradicionale, të rrënjosura zakonisht në dallimet politike midis të djathtës dhe të majtës, i kanë lënë vendin perceptimit se anëtarët e partisë politike kundërshtare janë një forcë e keqe e prirur për të shkatërruar strukturën shoqërore dhe kulturore të SHBA-ve, tregojnë sondazhet e fundit.

Në një sondazh të Reuters/Ipsos me afro 4 mijë e 500 votues të regjistruar në maj, afërsisht 20 për qind e demokratëve dhe republikanëve e quajtën dhunën “të pranueshme” nëse ajo angazhohej “për të arritur idenë time për një shoqëri më të mirë”.

Por kjo ndjenjë shqetëson shumicën e amerikanëve: Rreth 65 përqind e të anketuarve në një sondazh të veçantë të Reuters/Ipsos në mars dhe prill shprehën shqetësimin për “aktet e dhunës të kryera kundër njerëzve në komunitetin tuaj për shkak të bindjeve të tyre politike”.

Kërcënimet e dhunës dhe retorika nxitëse e frikës janë shtuar qëkurse Trump humbi zgjedhjet e vitit 2020 kur ai pretendoi në mënyrë të rreme se votat ishin vjedhur.

Pjesa më e madhe e këtij aktiviteti iu drejtua punonjësve të zgjedhjeve, siç dokumentoi Reuters në një seri raportesh në 2021.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.