Art&dizajn

Rrezet X zbulojnë surprizën e autoportretit të Van Gogh


Piktura e Vincent van Gogh-ut e vitit 1885 Koka e një gruaje fshatare (majtas) dhe një imazh me rreze X (djathtas) që tregon autoportretin e fshehur poshtë.

“Koka e një gruaje fshatare”, pikturë kjo nga një periudhë e hershme në karrierën e Vincent van Gogh, e cila përshkruan një grua vendase nga një qytet në jug të Holandës.

Pikërisht aty – ku Van Gogh jetoi nga viti 1883 deri në 1885 – ai përjetësoi me kujdes tiparet e saj të fytyrës dhe rrobat e thjeshta me bojë vaji.

Por në anën tjetër të veprës, e fshehur pas shtresave të ngjitësit dhe kartonit, është një pikturë tjetër: një burrë me mjekër me një kapelë me buzë dhe një shami të lirë. Vështrimi i tij është i palëkundur dhe megjithëse ana e djathtë e fytyrës së tij është në hije, veshi i tij i majtë duket qartë.

Konservatorët e artit në Galerinë Kombëtare të Skocisë zbuluan imazhin misterioz në korrik duke përdorur rreze X, si pjesë e një ekzaminimi rutinë.

Ata spekulojnë se Van Gogh, i cili shpesh i ripërdorte pikturat e tij për të kursyer para, mund ta ketë bërë një gjë të tillë edhe me këtë vepër.

Gjithashtu, ka të ngjarë që ky të jetë autoportreti më i vjetër i artistit impresionist.

“[Ky është] një zbulim i mahnitshëm – potencialisht vërtet novator – sepse tani një brez i tërë historianësh arti do të duhet të kuptojnë se si ky autoportret i ri përshtatet brenda kanunit”, thotë Francesca Casadio, një themeluese e laboratorit të kërkimit shkencor në Institutin e Artit të Çikagos.

Historianët e artit dhe konservatorët kanë përdorur rrezet X në këtë mënyrë pothuajse për aq kohë sa ne kemi qenë të vetëdijshëm për ekzistencën e tyre, shpjegon ajo.

Në fakt, kjo qasje shkencore për studimin e veprave të artit është vendosur mirë si në muze ashtu edhe në akademi që nga fundi i shekullit të 19-të dhe fillimi i shekullit të 20-të.

Pikturat e provimit

Në botën e ruajtjes së artit, pikturat mund të rrezatohen me rreze X për një sërë arsyesh. Ashtu si në rastin e “Koka e një gruaje fshatare”, për shembull, analiza të tilla mund të bëhen përpara një ekspozite.

Nëse konservatorët po përgatisin një pikturë për trajtim dhe ka pyetje në lidhje me integritetin e saj strukturor, ajo gjithashtu mund të bëhet me rreze X. Dhe ndonjëherë, kur një muze fiton një vepër arti, shitësi mund të lejojë këtë lloj hetimi jo-invaziv.

Jo-invaziv është fjala kyçe këtu. “Ka ende rrezatim ndaj të cilit piktura është e ekspozuar”, shpjegon Casadio. “Megjithatë, nuk është i një intensiteti që mund të shkaktojë ndryshime të rëndësishme në vetë materialet”.

Megjithatë, ka edhe metoda të tjera të marrjes në pyetje jo-invazive që shkencëtarët si Casadio përdorin, duke përfshirë fluoreshencën me rreze X, dritën ultravjollcë dhe dritën infra të kuqe.

Në thelb, këto gjatësi të valëve të ndryshme nga i gjithë spektri elektromagnetik depërtojnë në thellësi të ndryshme të një pikture. Studiuesit më pas i përdorin këto metoda në mënyrë plotësuese.

Ajo supozon se studiuesit në Galerinë Kombëtare të Skocisë do të përpiqen të skanojnë Van Gogh-un e sapo zbuluar duke përdorur fluoreshencën me rreze X për të kuptuar disa nga ngjyrat e tij.

Mund të jetë gjithashtu e mundur të zbulohet fizikisht autoportreti i fshehur. Edhe pse procesi i heqjes së gjithë atij ngjitësi dhe kartoni, për të cilat ekspertët besojnë se u shtuan për integritet strukturor në vitin 1905, kur “Koka e një gruaje fshatare” u huazua në një ekspozitë të madhe në Amsterdam, do të kërkojë duar delikate.

“Dua të them, sa herë që trajtoni një vepër arti, ekziston një rrezik potencial. Por kjo është e vërtetë edhe kur e varni pikturën për kënaqësinë e publikut, kur e vendosni në galeri në mënyrë që aktivistët të mund të ngjiten me të”, thotë Casadio.

Megjithatë, këto lloj zbulimesh të papritura janë bërë më parë. Në vitin 1929, restauratori holandez Jan Cornelis Traas hoqi kartonin nga tre piktura në Muzeun Van Gogh në Holandë – duke zbuluar portretet në anën e pasme të tyre.

Galeria Kombëtare e Skocisë në një njoftim për media tha se kjo gjetje do të shfaqet në Edinburg gjatë kësaj vere, duke filluar nga 30 korriku.

Vizitorët do të jenë në gjendje të shohin vetë imazhin me rreze X për herë të parë, përmes një kutie drite të krijuar posaçërisht në qendër të ekranit.

“Dhe sa më shumë që mund të shohim”, vëren Casadio, “aq më shumë do të duam të shohim”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com


Lajmet kryesore