Rrëmuja izraelite Nuke Spy, si u josh tekniku bërthamor nga agjentja sekrete

Oficerja e Mossad-it, me origjinë nga Shtetet e Bashkuara, do të joshte Vanunu-n të largohej nga Londra dhe të fluturonte me të në Romë.

Bëhet fjalë për Cindy-n, që dha një kontribut të rëndësishëm në kapjen e zbuluesit të sekreteve bërthamore të Izraelit në 1986, Mordechai Vanunu.

Me sa duket, ajo nuk qe “gracka e vetme” e ëmbël gjatë gjuetisë së teknikut bërthamor që ishte pushuar nga puna.

Për “Haaretz”, burime të njohura mbi çështjen “Vanunu”, thonë se gruaja tjetër drejtohej nga shërbimi i sigurisë Shin Bet për të marrë informacion nga britaniku Peter Hounam.

Në fakt, ishte Shin Bet që do të zbulonte “fillin” që çoi në strehën e Vanunut.

Kush ishte Mordechai Vanunu?

Para se të pushohej nga puna në 1985, Vanunu ishte një teknik bërthamor dhe menaxher turni për tetë vjet në Qendrën e Kërkimit Bërthamor Negev pranë Dimona. Endej natën, edhe te zonat ku nuk i lejohej të hynte, duke shkrepur qindra fotografi.

Të gjithë eprorët e tij në Komisionin e Energjisë Atomike në Izrael, drejtori i Sigurisë së Ministrisë së Mbrojtjes dhe shefat e sigurisë së informacionit në Shin Bet, qenë të gjithë neglizhues, duke dështuar kohë pas kohe.

Ata qenë të vetëdijshëm për përfshirjen e Vanunut në grupin studentor të Partisë Komuniste.

Gjithashtu, edhe për pjesëmarrjen e tij në protestat kundër Luftës së Parë në Liban dhe sjelljen e pazakontë në Universitetin Ben-Gurion të Negev.

Ndonëse e thirrën për marrje në pyetje, nuk bënë asgjë tjetër veçse e pushuan nga puna.

Pas kësaj, ai do të largohej nga Izraeli. Ai udhëtoi drejt Lindjes së Largët, u plagos në Australi, u kthye në Krishterim dhe u bashkua me Kishën Anglikane.

Aty u takua me Oscar Guerrero, një gazetar i pavarur kolumbian, në një kishë në Sidnei.

Ai do ta bindte Vanunun të zhvillonte filmin dhe, më pas, ndërmjetësoi midis tij dhe gazetarëve hulumtues për gazetën britanike The Sunday Times.

Gazetarët, të udhëhequr nga Hounam, fluturuan nga Sidnei drejt Londrës, ku gazetarët e morën në pyetje Vanunun për tri javë.

Pas disa vonesash, hezitimesh dhe kontrollesh, gazeta publikoi gjetjet e hetimit të saj në shtator 1986.

Aty përfshiheshin fotografi nga faqja e reaktorit, diagrame dhe shpjegime, veçanërisht në Institutin e faqes 2 dhe katet e saj nëntokësore.

Bazuar në dëshminë e Vanunut, The Sunday Times vlerësoi se Izraeli kishte prodhuar rreth 200 armë bërthamore të të gjitha llojeve.

Përpjekja për të gjetur dhe rrëmbyer Vanunun, u drejtua nga zëvendësshefi i atëhershëm i Mosad-it, Benjamin Zeevi.

Ekipet që morën pjesë në projekt u ndihmuan nga një psikolog, i cili analizoi personalitetin e Vanunu.

Bazuar në rekomandimet e ekspertit, Cindy – emri i vërtetë i së cilës ishte Cheryl (Hanin) Bentov – u udhëzua t’i tregonte Vanunu se ishte abuzuar seksualisht në Londër.

Qëllimi përfundimtar ishte: ta bindte Vanunu të hipte në avion me të.

Në Romë, Vanunu u rrëmbye nga agjentët e Mossad, ata e kthyen me një anije detare në Izrael, ku u arrestua, u gjykua dhe u dënua.

Gjykata e Qarkut në Jeruzalem e dënoi atë me 18 vjet burg, nga të cilat ai kaloi 10 vjet në izolim të plotë në një qeli të vogël. Gjykata e Lartë e refuzoi ankesën e tij dhe e la dënimin të pandryshuar.

Arsye ideologjike

Në vitin 1999, gjykata lejoi lirimin e disa prej transkriptimeve të seancave gjyqësore. Në të përditshmen Yedioth Ahronoth, gazetari Michal Goldberg përmblodhi 1 mijë e 200 faqet që u lejuan për botim. Këtë javë, unë pyeta zëdhënësit e gjykatës se ku ishin transkriptimet, por nuk mora përgjigje.

Faqet që u lejuan për botim përfshinin dëshminë e dëshmitarëve të prokurorisë, përfshirë hetuesit e Shin Bet, që morën Vanunu kur ai mbërriti në Izrael.

Sipas dëshmisë, njëri prej tyre ishte shefi i degës hetimore të Shin Bet, Haim Ben Ami.

Vanunu tha se supozohej të merrte rreth 100 mijë dollarë në këmbim të historisë së botuar në The Sunday Times.

Hounam tha, në atë kohë, se kjo shumë nuk ishte një pagesë për historinë e gazetës, por një premtim që, nëse historia e Vanunu do të botohej si një libër, ai do të merrte një paradhënie prej rreth 100 mijë paund – rreth 250 mijë dollarë në atë kohë.

Paradhënia, megjithatë, nuk u pagua kurrë, sepse dorëshkrimi nuk u shkrua kurrë. Vanunu gjithashtu tha se ai veproi për arsye ideologjike dhe donte që bota të dinte se: Izraeli kishte prodhuar lloje të ndryshme të armëve bërthamore, duke përfshirë bomba hidrogjeni dhe neutroni dhe se reaktori Dimona nuk po mbikëqyret aspak.

Vanunu shtoi se kishte frikë se do të ekzekutohej pa gjyq nëse kthehej në Izrael.

Shumë detaje në transkriptime edhe sot mbeten konfidenciale…

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.