“Shqipëria është vendi i dytë në Evropë me më shumë burime natyrore për frymë. Kromi, bakri, nikeli dhe karboni dallohen midis tyre”, shkruante gazeta “El Pais” të mërkurën e 24 marsit.

E përditshmja spanjolle i kushtoi një reportazh, nëpërmjet fotografive, Bulqizës dhe gjendjes njerëzore në qytezën e “kromit”.

Sipas një hetimi të kryer nga Banka Botërore, e ashtuquajtura “Toka e Shqiponjave”, ka më shumë burime natyrore për frymë sesa Greqia, Turqia, Italia dhe Gjermania.

Bulqiza, i njohur si “qyteti i minierave”, shkruan “El Pais”, është një qytet i vogël me 12 mijë banorë. Ajo gjendet në malet verilindore të Shqipërisë dhe ka rezervën më të madhe të kromit në Evropë.

Çdo ditë, minatorët rrezikojnë jetën e tyre për një pagë mujore prej afro 350 dollarësh.

Në fund të viteve ’30 do të zbulohej kromiti, ndërsa minierat e para filluan të shfrytëzoheshin në 1948, gjatë periudhës komuniste.

Në ato vite, nga marrëdhëniet e ngushta politike me ish-BRSS, në fillim, dhe me Kinën, më vonë, Shqipërisë ju dha mundësia që të merrte këshillat e nevojshme teknike, për ta bërë Bulqizën prodhuesin e tretë më të madh të kromit në botë.

Pas rënies së komunizmit, përshkruan “El Pais”, minierat u privatizuan. Interesat ekonomikë u përqendruan vetëm te disa ndërmarrje. Ato vazhduan të gërmonin thellë nëpër male, në kërkim të mineralit të kromit. Kërkesa për prodhim çoi në një rritje të aktiviteteve minerare, pa investuar në shëndetin dhe sigurinë në punë.

Sot, qindra banorë të Bulqizës punojnë në miniera me eksplozivë, pajisje dhe sisteme transporti materialesh që datojnë që nga vitet ’50, duke rrezikuar jetën e tyre çdo ditë.

Çdo minator nxjerr mesatarisht tetë tonë kromit për çdo ditë pune, ekuivalente me të ardhurat e përafërta ditore prej 1,600 $, në këmbim të një page mujore prej $ 350.

Në vitet e fundit ka pasur disa aksidente dhe shumë minatorë kanë humbur jetën, për shkak të mungesës së masave të sigurisë në punë.

 

Demonstratat ndodhin shpesh, shkruan “El Pais”, kundër kushteve të vështira të punës në miniera dhe për të kërkuar një rritje të pagave dhe ulje të moshës së pensionit. “Qeveria shqiptare shpesh injoron pretendimet e minatorëve të Bulqizës”.

Kromi përfaqëson një burim natyror të përtëritshëm me rëndësi ekonomike globale. Për shkak të rezistencës së lartë ndaj korrozionit, ai ka shumë aplikime industriale, veçanërisht në proceset e rafinimit të çelikut dhe plating kromit.

“Ashpërsia e jetës në minierat e Bulqizës paraqet një pamje të dhimbshme në pikën fillestare të zinxhirit të furnizimit për produkte të ndryshme të përditshme”, shkruan “El Pais”.