Nga të gjithë aleatët e “Boshtit të së Keqes” të ri të kryesuar nga Moska, Irani është ndoshta më i çuditshmi.
Nëse Kuba, Koreja e Veriut apo Siria u trashëguan nga miqësitë e vjetra të “kampit socialist” ende sovjetik, republika e ajatollahëve shihej nga BRSS, nëse asgjë, si një armik, ose në çdo rast një entitet i dyshimtë.
Rruga që i çoi Moskën dhe Teheranin drejt krijimit të një aleance strategjike filloi 30 vjet më parë, në vitet nëntëdhjetë, kur Rusia e Boris Jelcinit po kërkonte furishëm tregje dhe klientë të rinj pas rënies së Botës së Dytë socialiste dhe nuk kishte më paragjykime ideologjike ndaj një Teokracia islame debatoi me Uashingtonin për t’i siguruar Iranit teknologjitë për termocentralin bërthamor Busher.
Vetëm me ardhjen e Vladimir Putin dhe emërimin e Sergey Kirienko – tani nënkryetar i administratës presidenciale dhe strateg i politikës Putiniste – në krye të konsorciumit shtetëror bërthamor Rosatom, projekti u përfundua më në fund, me qeverinë ruse që
këmbënguli në karakterin e saj ekskluzivisht civil.
Shkëmbimi i armëve dhe dronëve
15 vjet më vonë, Moska dhe Teherani nuk kanë asnjë shqetësim për shkëmbimin e dronëve, raketave dhe avionëve luftarakë, në bashkëpunim të qartë dhe intensiv ushtarak.
Dronët Shahed të prodhuar nga Irani u shfaqën në frontin ukrainas në shtator 2022 dhe që atëherë – pavarësisht se Teherani zyrtarisht e mohoi përfshirjen e tij – janë furnizuar disa qindra, pa llogaritur versionin e rusifikuar Geran-2, i cili është montuar në një fabrikë në Tatarstani që prodhon mijëra të tilla.
Ushtria ukrainase i quan ata “skuter”: janë të zhurmshëm, të lehtë për t’u dalluar dhe për t’u rrëzuar, por kushtojnë shumë pak dhe mund të lëshohen në tufë, për të vënë në provë mbrojtjen kundërajrore ukrainase dhe për të goditur objektiva fikse si ndërtesa dhe sistemet elektrike.
Një armë “e varfër” që është bërë vendimtare për rusët dhe nuk është për t’u habitur që Irani tani mund t’i kërkojë Putinit t’i kthejë favorin duke furnizuar luftëtarët Su-35 dhe sistemet antiraketë S-400 (S-300 tashmë ishin shitur te ajatollahët në vitin 2016), për t’u mbrojtur kundër sulmeve të mundshme izraelite.
Se sa është në gjendje Moska, tashmë e sforcuar për të mbuluar nevojat e saj në pushtimin e Ukrainës, të kënaqë kërkesat e Teheranit, mbetet një mister, por bashkëpunimi ushtarak midis rusëve dhe iranianëve sigurisht nuk kufizohet në kopjimin e dronëve.
Vetëm vitin e kaluar, zyrtarë të rangut të lartë nga të dy vendet, përfshirë ish-ministrin e Mbrojtjes Sergey Shoigu dhe komandantin e forcave tokësore të Iranit, Kiomars Heydari, shkëmbyen telefonata, takime dhe vizita, veçanërisht në fabrikat e teknologjisë ushtarake dhe hapësirën ajrore.
Kur lindi bashkëpunimi
Një bashkëpunim i lindur, sipas Institutit për Studimin e Luftës në vitin 2015, kur komandanti i atëhershëm i Gardës Revolucionare Qassem Soleimani shkoi në Moskë për të kërkuar shpëtimin e Bashar al-Assad.
Putini duhej të largonte vëmendjen e rusëve dhe perëndimorëve nga pushtimi i dështuar i Donbasit, dhe kështu pilotët, inteligjenca dhe trupat speciale (përfshirë Wagnerin) u dërguan në Siri, duke filluar aleancën në terren të ushtrisë ruse dhe iranianëve, së bashku me sirianët dhe milicitë e Hezbollahut.
Në atë luftë, rusët kishin ardhur për t’u përplasur drejtpërdrejt me amerikanët për herë të parë, dhe pikërisht në Siri,
Putini më në fund përqafoi parimin se armiku i armikut të tij duhet të jetë domosdoshmërisht një mik.
Pothuajse dhjetë vjet më vonë, ky rregull po e shtyn Rusinë në mënyrë të pashmangshme të marrë anën e një përplasjeje në të cilën për vite me radhë Putini kishte arritur të luante në tavolina të shumta në të njëjtën kohë.
Ndihma ushtarake për ajatollahët shiitë nuk mund të mos shqetësojë regjimet sunite, si monarkitë e Gjirit, me të cilat Putini ka kaluar vite me radhë, ashtu edhe regjimet laike.
Por mbi të gjitha, Moska nuk mund të ruajë paqartësi në marrëdhëniet me Izraelin përgjithmonë, pasi e ka bindur Netanyahun për vite me radhë të vërë bast mbi Kremlinin, deri në atë pikë sa të refuzojë të ndihmojë Ukrainën, të paktën në nivel zyrtar.
Nëse është e vërtetë që Putini po dërgon armë në Iran, do të thotë se aleanca antiperëndimore me skifterët e Teheranit nuk është më taktike, por strategjike.
Gjithashtu edhe pse disa nga të moderuarit e Republikës Islamike nuk janë të kënaqur me aleancën me regjimin rus, gjë që e bën të paimagjinueshme një “marrëveshje” të re të mundshme, dhe Moska nuk mund të lejojë të shohë një tjetër komponent të “boshtit të së keqes” të lëkundet, pasi Kriza e Venezuelës.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
