Lajme

Pse kontrolli mbi frymëmarrjen është me rëndësi?


Frymëmarrja është akti i parë që bëjmë kur lindim dhe i fundit kur largohemi nga jeta.

Të jetosh deri në moshën 80-vjeçare do të thotë të marrësh mbi gjysmë miliardë frymëmarrje duke marrë parasysh se marrim rreth 20 mijë në ditë.

Frymëmarrja është një sjellje kaq e thjeshtë dhe automatike sa që merret si e mirëqenë.

Megjithatë shumica prej nesh marrin frymë keq, duke përdorur më pak se 50 për qind të kapacitetit të frymëmarrjes, thekson Mike Maric, specialist në ortodonci.

Të mësuarit për të marrë frymë në mënyrë efektive mund të përmirësojë presionin e gjakut, rrahjet e zemrës dhe të ndikojë në aktivitetin e zonave të mëdha të trurit dhe, rrjedhimisht, njohjen, emocionet, disponimin, stresin dhe kujtesën.

Thjeshtësia e dukshme e aktit të frymëmarrjes fsheh një sistem kompleks të kontrollit nervor.

Neuronet e gjeneruesit të ritmit të frymëmarrjes janë në kontakt me neuronet e tjera të trurit që rregullojnë ritmin e zemrës, duke siguruar sinkronizimin jetik midis frymëmarrjes dhe rrahjeve të zemrës.

Kjo është arsyeja pse truri na udhëzon të marrim frymë pa e vërejtur dhe e bën frymëmarrjen të ndryshojë dhe të koordinohet me sjellje të tjera, si të ngrënit, të folurit, të qeshurit…

Ndërfaqja kryesore midis trurit-frymëmarrjes dhe mirëqenies është sistemi nervor autonom.

“Kjo rregullon të gjitha funksionet, si presioni i gjakut, rrahjet e zemrës dhe lidhet me zona të trurit si amigdala, një lojtar i rëndësishëm në përpunimin e emocioneve”, specifikon profesori i mjekësisë Nicola Montano.

Ai përbëhet nga dy pjesë: sistemi nervor simpatik, përshpejtuesi ynë, i cili aktivizohet në çdo situatë stresi psikik dhe fizik, dhe ai parasimpatik, frena jonë, e shoqëruar me relaksim dhe rikuperim.

Është pjesë e të ashtuquajturit “sistemi i stresit” dhe lidhet me atë pjesë të sistemit nervor qendror të quajtur sistemi limbik, i cili rregullon përgjigjen ndaj emocioneve.

Hiperaktiviteti simpatik, i cili shprehet nga një çlirim i shtuar i adrenalinës dhe noradrenalinës në qarkullim, është një nga faktorët kryesorë të rrezikut për zhvillimin e sëmundjeve kronike si sëmundjet kardiovaskulare dhe ato metabolike.

Kjo pasi nga ana tjetër aktivizon faktorët e rrezikut të ndërmjetëm: inflamacion, stresi, rezistenca ndaj insulinës, reagimi i ndryshuar i sistemit imunitar, cilësia dhe sasia e gjumit.

Një nga mënyrat për të reduktuar aktivitetin simpatik dhe për të rritur aktivitetin mbrojtës parasimpatik është modulimi i ritmit të frymëmarrjes.

Ndaj frymëmarrja është pika e takimit midis trupit dhe mendjes, përmes frymëmarrjes ne mund t’i qeverisim të dyja.

Terapitë konjitive dhe të sjelljes, të cilat përfshijnë teknika meditimi si ato më të lashta orientale si joga, ashtu edhe ato perëndimore më të fundit, po mbledhin gjithnjë e më shumë prova të aftësisë së tyre kundër stresit.

Ato përdorin frymëmarrjen e ngadaltë dhe të thellë si një mjet për të kontrolluar sistemin nervor autonom, duke ulur aktivitetin simpatik në favor të aktivitetit parasimpatik.

Dhe efekti përfundimtar i këtij lloji të frymëmarrjes është të zvogëlojë reagimin e tepërt ndaj stresit kronik që është ajo që mund t’ju bëjë të sëmureni.

Stresi akut nuk është thuajse asnjëherë problem sepse është i kufizuar në kohë; është si ajo që përjeton para provimit në universitet, mbaron sapo mbaron testi.

Studiuesit kanë treguar se nëse pacientët me dështim të zemrës marrin frymë më ngadalë dhe më thellë gjatë stërvitjes, ka një efekt të madh mbrojtës në sistemin kardiovaskular sepse rrahjet e zemrës dhe presioni i gjakut reduktohen.

Praktikat e frymëmarrjes mund të ndikojnë në ndryshueshmërinë e ritmit të zemrës, të cilin shumë studime e raportojnë si një parashikues i rikuperimit, pas një ataku kardiak ose si një indeks i mbijetesës.

Sergio Harari, drejtor i Pneumologjisë në Spitalin San Giuseppe Irccs Multimedica në Milano dhe profesor i Mjekësisë, ka dhënë disa këshilla për të mbrojtur mushkëritë:

“E para: mos pini duhan. Pirja e duhanit ka një ndikim shumë më të madh negativ në shëndet sesa çdo ekspozim ndaj ndotjes. Tymi dhe ndotja shumëfishojnë reciprokisht veprimin e tyre negativ”.

“E dyta: pirja e shumtë e ujit ndihmon në hidratimin e mirë të mukozave, përfshirë ato të frymëmarrjes dhe hollimin e sekrecioneve”.

“E treta: parandalimi i infeksioneve të frymëmarrjes. Unë rekomandoj vaksinën kundër Sars-Cov-2 për të gjithë. Sidomos për kategoritë më të rrezikuara, rekomandoj edhe vaksinat e gripit”.

“E katërta: kushtojini më shumë vëmendje simptomave të frymëmarrjes. Për shembull, bronkiti ose episodet e përsëritura të kollës ose gulçimi mund të nënvlerësohen dhe të fshehin format e astmës që mund të trajtohen në mënyrë efektive”.

Marrë nga “Corriere della Sera”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com


Lajmet kryesore