Pse ju irriton tingulli i zërit tuaj?

Shikimi i videove budallaqe që keni regjistruar është argëtim derisa të dëgjoni riprodhimin e zërit tuaj.

“Kur dëgjoni regjistrimin tuaj, njerëzit shpesh shqetësohen nga ajo”, thotë Susan Hughes, një psikologe evolucionare në Kolegjin Albright.

“Ata nuk e pëlqejnë mënyrën se si tingëllon, ata mendojnë se tingëllojnë me zë të lartë ose thjesht të pakëndshëm”. Ky fenomen është diçka që psikologët kanë pyetur për dekada të tëra, edhe nëse nuk ka marrë shumë vëmendje kërkimore.

Në një studim klasik të vitit 1966, një ekip kërkimor regjistroi pjesëmarrësit e studimit ndërsa ata përshkruanin punën e tyre dhe më pas riprodhuan audion ose një klip tjetër të dikujt tjetër që diskutonte punën e tyre.

Kur pjesëmarrësit dëgjuan veten, reagimet e tyre shkuan nga grimacat në befasi. I kryer 47 vjet më vonë, hulumtimi i Hughes tregon se mosdashja jonë e supozuar ndaj zërave tanë mund të bazohet më shumë në befasi sesa në neveri aktuale.

Para se të kuptojmë se si ndihen njerëzit për zërat e tyre, një gjë është e qartë: trupat tanë sigurohen që zërat tanë të tingëllojnë ndryshe nga sa bëjnë në kokën tonë. Kur dëgjojmë njerëz të tjerë, valët e zërit lëvizin nëpër ajër dhe pastaj kockat tona të vogla të veshit për të krijuar sinjalet elektrike që truri ynë interpreton, shpjegon Merel Maslowski, një psikolinguist në Royal Dutch Kentalis, një organizatë kërkimore dëgjimi dhe komunikimi në Holandë.

Të dëgjosh veten kërkon një proces të dytë. Tingulli duhet të dalë përmes kafkës sonë ndërsa e prodhojmë atë para se të lëvizë nëpër ajër dhe veshët tanë. “Kur dëgjojmë zërin tonë të luajtur nga një regjistrim, ai zë filtrohet vetëm përmes ajrit, ashtu si zërat e njerëzve të tjerë, dhe kështu tingëllon ndryshe nga sa dëgjojmë veten ndërsa flasim”, thotë Maslowski.

Hulumtimi i Maslowskit fokusohet në shpejtësinë e të folurit, sesi ne i perceptojmë tonat dhe të tjerët. Megjithëse ajo thotë se është në mëdyshje për të spekuluar pse zërat tanë mund të na bëjnë të dridhemi, hulumtimet kanë treguar një provë më të thellë se njerëzit nuk e dëgjojnë veten ashtu siç bëjnë njerëzit e tjerë.

Matjet e aktivitetit elektrik në tru tregojnë se rajonet e lidhura me vëmendjen ishin më pak aktive kur njerëzit dëgjonin zërat e tyre (dhe nuk u thuhej paraprakisht se çfarë do të dëgjonin). Ne gjithashtu priremi të mos i konsiderojmë sinjalet akustike në zërat tanë si informues si sugjerimet në njerëzit e tjerë, shton Maslowski.

Një marrëdhënie dashuri-urrejtje

Fakti që ne e dëgjojmë veten ndryshe nga njerëzit e tjerë nuk shpjegon domosdoshmërisht pse zërat tanë mund të na bëjnë të pakëndshëm. Por si do të ishin reagimet tona emocionale nëse nuk e dinim që po dëgjonim zërat tanë?

Kjo është pyetja që e shtyu Hughes dhe kolegen e saj, Marissa Harrison, të krijonin një studim me studentë vendas të universitetit. Pjesëmarrësit erdhën në laborator dhe regjistruan veten duke numëruar deri në 10.

Pas përfundimit të një sërë detyrash të tjera për të bërë të duket sikur tema të tjera ishin nën hetim në studim, menaxherët e laboratorit u kërkuan studentëve të dëgjonin fragmente zërash dhe të vlerësonin atraktivitetin të folësit. Disa nga klipet e luajtura ishin vetë folësit.

Kur u pyetën nëse e dinin që zëri i tyre ishte në përzierje, shumica e studentëve thanë jo, të paktët që thanë se e dëgjuan menduan se doli vetëm një herë, kur në realitet, e dëgjuan dy ose tre herë. Pjesëmarrësit në mënyrë të vazhdueshme i vlerësuan zërat e tyre si më “tërheqës” sesa zërat e të tjerëve, dhe individët i dhanë vetes rezultate më të larta se njerëzit e tjerë të caktuar për ta.

Hughes u befasua nga rezultatet, por ajo dhe bashkautori i saj arritën në përfundimin se mund të ketë dy arsye pse pjesëmarrësit preferuan tingullin e zërit të tyre.

Ne në mënyrë të pandërgjegjshme na pëlqen çdo gjë që ka të bëjë me veten një teori sjelljeje që psikologët e quajnë egoizëm të nënkuptuar. Hulumtime të tjera tregojnë se ky koncept luan me shkronja dhe numra, me njerëzit që preferojnë ato që shfaqen përkatësisht në emrin dhe datën e lindjes.

“Pra, kur dëgjoni zërin tuaj që tingëllon i njohur për diçka që ju e dini, ju automatikisht do të keni një preferencë për këtë sepse lidhet me ju në një farë mënyre”, thotë Hughes.

Ne gjithashtu na pëlqejnë gjërat sa më shumë që jemi të ekspozuar ndaj tyre. Dhe megjithëse një riprodhim i zërit tuaj mund të mos tingëllojë ashtu siç e prisni, do të ketë akoma tinguj të njohur që keni dëgjuar më parë, thotë Hughes. Në fund të fundit, ju dëgjoni çdo fjalë që thoni.

Hughes mendon se arsyeja që njerëzit mendojnë se nuk u pëlqen tingulli i zërave të tyre mund të jetë sepse është befasuese. Kur dikush luan një video që ata e dinë regjistron zërin e tyre dhe ata dëgjojnë diçka ndryshe nga sa ishte parashikuar, kjo mund ta hedhë poshtë.

Dhe që nga studimi i vitit 1966 ku pjesëmarrësit u grimcuan me zërin e tyre, njerëzit kanë pasur shumë më tepër mundësi për t’u njohur me mënyrën se si u tingëllojnë të tjerëve. Në vitin 1968, vetëm 38 deri në 55 përqind e njerëzve të pyetur mund të identifikonin tingullin e zërave të tyre.

Një nga përjashtimet e rralla ishin lajmëtarët e radios, të cilët e morën atë 100 për qind të kohës. Sondazhe të ngjashme të kryera në 2008 dhe 2010 zbuluan se rreth 90 përqind ose më shumë njerëz e identifikuan veten.

Teknologjia dhe regjistruesit që shumë prej nesh mbajnë në celularë do të thotë që shumica e njerëzve kanë aq shumë mundësi për të dëgjuar veten duke folur sa një drejtues radio i viteve ’60. Dhe nëse filozofia e ekspozimit zbatohet edhe këtu, atëherë dëgjimi i regjistrimeve tona mund (me mëshirë) të bëhet më i lehtë me kalimin e kohës.

Rishikimi mund t’i ndihmojë njerëzit të dëgjojnë veten ashtu siç i dëgjojnë të tjerët, gjë që mund të jetë e dobishme për të mësuar se si të godasin intonacionet e duhura. Aftësia për të anuluar zërat tanë shfaqet në një moshë të re, por është diçka që ne mund të mësojmë dhe të përsosim.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.