Azilkërkuesit fitojnë ‘betejën’ gjyqësore me autoritetet britanike: Ruanda “nuk është një vend i tretë i sigurt”

Plani i qeverisë britanike për të dëbuar azilkërkuesit në Ruandë është i paligjshëm.

Kështu ka vendosur këtë të enjte të 29 qershorit Gjykata e Apelit e Londrës në një vendim që i jep një goditje premtimit të kryeministrit Rishi Sunak për të ndaluar emigrantët të mbërrijnë me varka të vogla.

Tre gjyqtarët e lartë të gjykatës vendosën, me shumicë, se Ruanda nuk mund të trajtohej si një vend i tretë i sigurt.

Gjyqtarët mësohet se kanë thënë se kishte arsye të konsiderueshme për të besuar se ekzistonte një “rrezik real” azilkërkuesit e dërguar në Ruandë që do të ktheheshin në vendet e tyre të origjinës.

Sipas tyre, “mangësitë” në skemë duhet të korrigjohen përpara se dikush të largohet në Ruandë.

Kjo do të thotë se nuk do të ketë fluturime për në Ruandë – ndoshta për muaj të tërë.

“Në praktikë, Ruanda mund të japë garancitë e saj të mirëbesimit vetëm nëse ka mekanizma dhe sisteme kontrolli të vendosura për ta bërë të mundur këtë. Si historia, ashtu edhe situata aktuale tregojnë se ato mekanizma nuk janë zbatuar ende”, mësohet të ketë thënë gjyqtari Geoffrey Vos.

Cili është plani?

Gjyqi pesëvjeçar – i shpallur në prill 2022 – do të shihte disa azilkërkues të dërguar në Ruandë me një biletë me një drejtim, për të kërkuar azil atje.

Atyre mund t’u jepet statusi i refugjatit për të qëndruar në Ruandë. Nëse jo, ata mund të aplikojnë për t’u vendosur atje për arsye të tjera, ose të kërkojnë azil në një “vend të tretë të sigurt”.

Sipas qeverisë, kjo do t’i pengojë njerëzit që mbërrijnë në MB përmes “metodave të paligjshme, të rrezikshme ose të panevojshme”, të tilla si me varka të vogla që kalojnë Kanalin Anglez.

Më shumë se 45 mijë e 700 njerëz e përdorën këtë rrugë për të shkuar në Mbretërinë e Bashkuar në vitin 2022, shifra më e lartë që nga fillimi i regjistrimeve.

Kalimet me varka të vogla u ulën paksa në muajt e parë të vitit 2023, por shifrat mund të rriten përsëri në verë.

A është e ligjshme skema e Ruandës?

Kundërshtarët kanë argumentuar se Ruanda nuk është një destinacion i sigurt për azilkërkuesit dhe se skema shkel ligjet e të drejtave të njeriut.

Në qershor 2023, Gjykata e Apelit rrëzoi një vendim të mëparshëm të Gjykatës së Lartë se plani i Ruandës ishte i ligjshëm.

Gjykatësit vendosën se Ruanda nuk është një vend i tretë i sigurt dhe se do të ishte e paligjshme që azilkërkuesit të largoheshin atje.

Por nëse lejohet një ankesë e mëtejshme e këtij vendimi, çështja mund të shkojë në Gjykatën Supreme.

Fluturimet nuk mund të nisen për në Ruandë teksa vazhdojnë procedurat ligjore.

Asnjë azilkërkues nuk është dërguar në vend. Fluturimi i parë ishte planifikuar të nisej në qershor 2022, por u anulua pas sfidave ligjore.

Sekretarja e Brendshme Suella Braverman këmbëngul se Ruanda është një vend i sigurt për emigrantët.

Ajo ka thënë se vendi ka “një histori të risistemimit dhe integrimit të suksesshëm të njerëzve që janë refugjatë ose azilkërkues”.

Sa njerëz mund të dërgoheshin në Ruandë?

Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar më parë ka thënë se “kushdo që hyn ilegalisht në Mbretërinë e Bashkuar” pas 1 janarit 2022 mund të dërgohet, pa kufi në numra.

Ruanda ka thënë nga ana tjetër se mund të përballojë 1 mijë azilkërkues gjatë periudhës së provës, por ka kapacitet për më shumë.

Sipas marrëveshjes, Ruanda mund t’i kërkojë gjithashtu Mbretërisë së Bashkuar të pranojë disa nga refugjatët e saj më të cenueshëm.

Por në tetor 2022, Privilege Style – linja ajrore që ishte planifikuar të merrte azilkërkuesit në Ruandë – u tërhoq nga kontrata me Ministrinë e Brendshme, pas një fushate nga organizatat bamirëse të refugjatëve.

Po ashtu asokohe u raportua se dy linja ajrore të tjera që kishin kryer më parë fluturime deportimi, Titan Airways dhe AirTanker, kishin përjashtuar pjesëmarrjen në skemën e Ruandës.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.