Shefi i Tesla-s dhe SpaceX-it, Elon Musk, ka biseduar me korrespondentin Peter Campbell të “Financial Times” të martën e 10 majit.
Kjo është intervista e tyre, e cila mbulon shumëçka…
Peter Campbell (PC): Më lejoni t’ju kërkoj të vendoseni në pozicionin e zhvilluesit të produktit. Lidhur me Twitter-in, çfarë është dhe çfarë mund të jetë në dhjetë vjet?
Elon Musk (EM): Epo, ajo që kam thënë, është se Twitter-i është aktualisht më i miri, një forum për shkëmbimin e ideve, në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar.
Por mendoj se mund të jetë shumë më i mirë.
Në mënyrë që të jetë më i mirë, duhet të heqë qafe robotët, mashtrimet dhe në thelb, këdo që u përpoq të krijonte një lloj ndikimi të rremë, ku një person operon 100 mijë llogari, pa dyshim mashtruese, nuk janë të mira dhe me të vërtetë Twitter-i duhet të bëjë një punë shumë më të mirë për këtë.
Twitter-i gjithashtu duhet të krijojë besim, më shumë besim për përdoruesit.
Mendoj se mënyra për ta bërë këtë është duke përdorur algoritmin me burim të hapur, në mënyrë që të gjithë të shohin se si funksionon algoritmi dhe të sugjerojnë përmirësime dhe ndryshime.
Mendoj se Twitter-i duhet të jetë shumë më i drejtë.
Aktualisht, ka një paragjykim të fortë të majtë, sepse është i bazuar në San Francisco. Mendoj se njerëzit atje synojnë të kenë një paragjykim të majtë. Vetëm nga perspektiva e tyre, duket e moderuar, por ata po dalin nga një mjedis që është shumë larg.
Kjo nuk arrin të krijojë besim në pjesën tjetër të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe gjithashtu në pjesë të tjera të botës, sepse Twitter-i duhet të dorëzohet dhe mendoj se fitorja do të ishte ajo më e djathta.
PC: Për shkak se njerëzit do t’ju lidhin automatikisht me Tesla-n dhe me Twitter-in, a ka ndonjë rrezik që veprimet që do të ndërmerrni në Twitter, të cilat ju keni pranuar se do të mërzitin disa njerëz, mund të çojnë në një ndikim tregtar në Tesla?
EM: Jam i bindur se do të jemi në gjendje të shesim të gjitha makinat që mund të bëjmë.
Aktualisht, koha për të porositur një Tesla është jashtëzakonisht e gjatë, kështu që çështja jonë nuk është kërkesa, por prodhimi.
PC: Por kjo është për momentin, për shkak të zinxhirëve të furnizimit global dhe mungesës së çipeve. Kjo është më pak rreth kërkesës për makina elektrike, të cilën presim të rritet.
EM: Po, edhe përpara se të kishte probleme me zinxhirin e furnizimit, kërkesa për Tesla-n tejkalonte prodhimin. Kështu që, tani kërkesa po tejkalon prodhimin në një shkallë qesharake.
Me siguri do ta kufizojmë atë. Thjesht ndaloni marrjen e porosive për çdo gjë përtej një periudhe të caktuar kohore, sepse një pjesë e kohës është si një vit larg.
Gjithsesi, zhgënjimi që po shohim me klientët është se jemi të paaftë për t’u siguruar atyre një makinë, a nuk janë ata të gatshëm apo të interesuar për të blerë një makinë?
Në thelb, nuk mendoj fare për gjenerimin e kërkesës dhe shumë për prodhimin, inxhinierinë dhe zinxhirin e furnizimit.
PC: Kam dy pyetje të tjera për Twitter-in, përpara se të kthehemi për pjesën tjetër të seancës te Tesla. Sa i sigurt jeni që marrëveshja do të ndodhë? Sepse ekziston një rrezik, po vendosni një pjesë të madhe të aksioneve tuaja personale për ta financuar atë, çka rrezikon aksionet në Tesla dhe potencialisht në SpaceX.
EM: Mendoj se ka ende shumë gjëra që duhet të bëhen përpara se të përfundojë kjo marrëveshje.
Natyrisht që nuk ka pasur ende një votë të aksionarëve dhe Twitter-i nuk ka paraqitur ende prokurën për votën e aksionarëve. Pra, ka ende disa pyetje të pazgjidhura që duhet të zgjidhen.
Kështu që, nuk është një punë e përfunduar. Thjesht nuk është një punë e kryer.
Skenari më i mirë është që kjo do të bëhet, ndoshta brenda dy ose tre muajve.
PC: Dhe a po planifikoni të lejoni që Donald Trump të rikthehet?
EM: Mendoj se ka një pyetje të përgjithshme të së vërtetës.
Ekziston një pyetje e përgjithshme rreth kësaj: a duhet Twitter-i të ketë ndalime të përhershme.
Dhe kam biseduar me Jack Dorsey për këtë, ai si unë jemi të të njëjtit mendim se ndalimet e përhershme duhet të jenë jashtëzakonisht të rralla dhe me të vërtetë të rezervuara.
Mendoj se nuk ishte korrekte të ndalohej Donald Trump.
Ky ishte një gabim, sepse tjetërsoi një pjesë të madhe të vendit dhe në fund nuk rezultoi që Donald Trump të mos kishte zë.
Tani, ai do të jetë në Truth Social, ashtu si një pjesë e madhe e së djathtës në SHBA. Kështu që, kjo mund të jetë më e keqe se një forum i vetëm ku të gjithë mund të debatojnë.
Kjo nuk do të thotë që dikush duhet të thotë gjithçka që dëshiron të thotë. Nëse ata thonë diçka që është e paligjshme, shkatërruese për botën, atëherë kjo mund të çojë në një ndalim për një kohë e shkurtër ose që tweet-i duhet të bëhet i padukshëm, ose të ketë tërheqje shumë të kufizuar.
Ndalimet e përhershme thjesht minojnë rrënjësisht besimin në Twitter si një shesh qyteti, ku të gjithë mund të shprehin mendimin e tyre.
Ishte marrëzi në ekstrem.
PC: Pra, nëse marrëveshja përfundon, ai potencialisht mund të rikthehet, por me mirëkuptimin se nëse bën diçka të ngjashme përsëri, ai do të kthehet në koshin e mëkatit.
EM: Ai ka deklaruar publikisht se nuk do të kthehet në Twitter, por do të shkojë në Truth Social.
Dhe kjo është pika që po përpiqem të them, e cila ndoshta nuk është e qartë: ndalimi i Trump-it nga Twitter-i nuk i dha fund zërit të tij. Do ta përforcojë atë në mesin e të djathtëve dhe kjo është arsyeja pse është moralisht e gabuar.
PC: Le të kthehemi përsëri te Tesla. Do të doja t’ju pyesja për ambiciet tuaja për të ardhmen. Ju keni thënë se dëshironi që kompania të jetë në gjendje të prodhojë 20 milionë makina në vit deri në vitin 2030, gjë që do ta bënte atë me të njëjtën madhësi, si Toyota dhe Volkswagen-i së bashku. Na jepni një kuptim, si duket biznesi deri në vitin 2030 për të prodhuar 20 milionë makina?
EM: 20 milionë deri në vitin 2030 është një aspiratë, jo një premtim. Dhe arsyeja e synimit për diçka të tillë është se ka rreth dy miliardë makina dhe kamionë në botë.
Që të bëjmë vërtet një goditje në energjinë e qëndrueshme dhe elektrifikimin, duhet të zëvendësojmë të paktën një për qind të flotës në vit për të qenë me të vërtetë kuptimplotë dhe ia ku vijnë 20 milionë njësitë.
Le të përpiqemi të zëvendësojmë një për qind të flotës globale prej dy miliardë makinash dhe kamionësh në vit. Kjo është aspirata jonë.
Nuk është një premtim, është një aspiratë. Mendoj se kemi një shans të mirë për të arritur atje. Dhe njerëzit do ta shohin bazuar në produktet që zbulojmë, do të jenë në gjendje të gjykojnë vetë nëse ai synim është real apo jo.
Kemi një ekip të jashtëzakonshëm në Tesla dhe po ekzekutojmë shumë mirë dhe ritmet tona të rritjes vjetore janë më të shpejta se çdo produkt i madh prodhues në historinë e Tokës.
PC: Cila është pasiguria më e madhe? Lëndët e para apo diçka tjetër?
EM: Ka disa kufizime të lëndës së parë. Në prodhimin e litiumit, ndoshta në rreth tre vjet dhe në prodhimin e katodës. Dy zgjedhjet kryesore të katodës janë nikeli dhe fosfati i hekurit.
Natyrisht, hekuri është jashtëzakonisht i bollshëm, por të dy janë 32 për qind më të lartë nga përbërja.
Elementi i vetëm më i madh, nga i cili përbëhet Toka, është hekuri. Elementi i dytë më i madh nga i cili përbëhet Toka është oksigjeni, i cili është rreth 30 për qind e masës së Tokës.
Pra, është e qartë se hekuri nuk mungon.
Fosfati është pak më shumë një sfidë, por ende mjaftueshëm. Kështu që, nuk shoh ndonjë kufizim themelor të shkallëzimit dhe litiumi është gjithashtu mjaft i zakonshëm.
Litiumi është praktikisht kudo. Pra, kjo nuk është një çështje mungese.
Në të vërtetë është vetëm për minierat e litiumit dhe veçanërisht kapaciteti i rafinimit, dhe ai i marrjes së hekurit dhe fosforit dhe i shndërrimit në fosfat hekuri të cilësisë së baterisë.
Mendoj se kufizimi i vetëm më i madh do të ishin pajisjet e nevojshme për të kthyer mineralin në material të klasës së baterisë.
PC: A mendoni se Tesla ia ka arritur qëllimit të saj? Apo mendoni se ka ende shumë për të bërë?
EM: Mendoj se nuk ia kemi arritur qëllimit. Nëse mendoni se qëllimi është që industria e automobilave të lëvizë fuqishëm drejt automjeteve elektrike.
Në atë pjesë të qëllimit ia dolëm. Kjo ishte në mënyrë të qartë pjesë e qëllimit tonë për ta shtyrë industrinë të lëvizte drejt automjeteve elektrike, sepse ata nuk po bënin asgjë në atë drejtim.
PC: Sa kohë mendoni se do të qëndroni në Tesla?
EM: Për sa kohë që mund të jem i dobishëm.
PC: Pa dyshim që do të jeni mjaft të përfshirë në Twitter nëse marrëveshja përfundon. Por ju keni Tesla-n, keni SpaceX-in, keni Boring, keni Neuralink. Çfarë tjetër ka për sa i përket llojit të përmirësimit të gjendjes njerëzore apo përmirësimit të tokës që nuk e di, tek i cili mendoni se mund të dëshironi ta drejtoni vëmendjen në të ardhmen?
EM: Po përpiqem të ndërmarr një sërë veprimesh, për të cilat mendoj se ka shumë të ngjarë ta bëjnë të mirë të ardhmen dhe shpresoj të mos e hap rrugën drejt ferrit me qëllime të mira.
Tesla ka të bëjë me përshpejtimin e energjisë së qëndrueshme, sepse ne jemi pa dyshim pranë një të ardhmeje të qëndrueshme të energjisë në Tokë, që Toka të jetë e mirë.
Pastaj, SpaceX-i ka të bëjë me shtrirjen e jetës edhe përtej Tokës, në mënyrë që të bëhemi specie shumëplanetare dhe me Starlink-un, duke ofruar mbulim në internet.
PC: Cilat mendoni se janë qëllimet e ardhshme për SpaceX-in? Dhe a keni një datë kur mendoni se do të arrijnë në Mars?
EM: Ne duhet të jemi në gjendje që të çojmë Starship në Mars pa ekuipazh në tre deri në pesë vjet. Dhe pastaj, nëse kjo është e suksesshme, mund të jemi në gjendje të dërgojmë një mision me ekuipazh në Mars përpara fundit të dekadës.
PC: Lidhur me Tesla-n, mendoni se Kina kontribuon në pjesën më të madhe të rritjes në të ardhmen?
EM: Mendoj se Kina është pa dyshim një treg shumë domethënës që është ndoshta 25 deri në 30 për qind e tregjeve tona afatgjata, pjesa tjetër e botës është ndoshta tre të katërtat e saj.
PC: Premtova se nuk kisha më pyetje për Twitter-in, por a shihni ndonjë rrezik që Kina ta përdorë pronësinë tuaj atje për të ndërhyrë ose bllokuar operacionet e Tesla-s në vend? Se Kina e ka ndaluar Twitter-in.
EM: Nuk kam parë asnjë tregues të atij efekti.
PC: Sa afër do të thoshit se jeni me qeverinë kineze? Sepse kur ngritët fabrikën në Shanghai, rregullat u rishkruan rreth sipërmarrjeve të përbashkëta për t’ju lejuar ta bëni këtë.
EM: Më kërkuan shumë herë nga qeveria e Kinës të hapja një fabrikë në Kinë. Nuk do të bënim një që është 51 për qind në pronësi lokale.
Dhe kështu, nëse ata ishin të gatshëm të ndryshonin rregullat, jo vetëm për ne, por për të gjithë, atëherë do të ecnim përpara. Dhe kështu bënë.
Mendoj se ka qenë shumë e suksesshme deri më tani dhe qeveria është shumë e lumtur për këtë dhe e di që gjërat po ecin mjaft mirë.
PC: Sa fabrika të tjera prisni të hapni në Kinë në të ardhmen e afërt?
EM: Nuk presim të hapim ndonjë fabrikë shtesë në Kinë në të ardhmen e afërt. Do të zgjerojmë fabrikën në Shanghai, por fokusi ynë në prodhim do të jetë në dy fabrikat e reja që kemi përfunduar së fundmi në Berlin dhe Austin.
PC: Sa i vështirë për t’u zgjidhur është problemi? Sepse keni bërë parashikime në të kaluarën për autonominë. Disa prej tyre nuk kanë arritur të realizohen në të njëjtën kohë. A ka ndryshuar kuptimi juaj për problemin e autonomisë gjatë viteve të fundit?
EM: Pa dyshim, mendoj se jemi në të vërtetë shumë afër arritjes së vetëdrejtimit në një nivel sigurie që është më i mirë se ai njerëzor.
Duket sikur do të arrihet këtë vit. Dhe nuk jemi shumë larg prej saj.
Mënyra më e mirë për ta vlerësuar këtë është të jesh në programin tonë beta ose të shikosh videot e atyre që janë në programin beta, të shikosh përparimin që ka ndodhur. Është dramatik.
Jam i bindur se nuk do të arrijmë nivelin e sigurisë së njeriut, do ta tejkalojmë atë.
PC: Duke pasur parasysh atë që po përpiqeni të arrini, më duhet t’ju pyes për disa nga aksidentet dhe fatalitetet që kanë ndodhur më parë me automjete. Njerëzit që vdiqën, a mendoni se ishte një çmim që ia vlente të paguhej për të arritur në nivelin ku duam të jemi për të shpëtuar më shumë jetë njerëzore në të ardhmen?
EM: Epo, është e rëndësishme të theksohet se dhe ne kurrë nuk e kemi thënë, se Autopiloti Tesla nuk kërkon vëmendje. E kemi bërë gjithmonë këtë të qartë. Në mënyrë të përsëritur.
Nuk mund ta ndizni as pa e pranuar se kërkon një mbikëqyrje. Jua kujtojmë këtë sa herë që e ndizni.
Njerëzit, jetët e të cilëve shpëtohen me autopilot, nuk e dinë që jeta e tyre është shpëtuar.
Nëse do të thuash vdekje, vdekje vjetore të automobilave çdo vit janë rreth një milion njerëz që vdesin nga aksidentet automobilistike dhe ndoshta dhjetë milionë në vit lëndohen rëndë.
Me autonominë, makina është e drejtuar me asistencë. Por në të ardhmen do të jetë plotësisht autonome.
PC: Ju keni qenë kritik ndaj bllokimeve në të kaluarën, veçanërisht kur ndodhi në SHBA. Shanghai aktualisht është i mbyllur. Shumica e botës perëndimore është në gjendje të vazhdojë të funksionojë për momentin për shkak të vaksinave, por Kina po shkon drejt një qasjeje zero-COVID. Çfarë mendoni për veprimet e qeverisë kineze?
EM: Kam pasur disa biseda me qeverinë kineze ditët e fundit dhe është e qartë se bllokimet po hiqen me shpejtësi. Kështu që, nuk do të prisja që kjo të ishte një çështje e rëndësishme në javët e ardhshme.
Në të kaluarën, kur isha disi i mërzitur me bllokimet, ishte momenti kur ato bllokime ndikuan në mënyrë të ndryshme Tesla-n, por jo të tjerët.
Pra, në rastin e Kalifornisë, specifikisht çdo fabrikë tjetër makinash në Amerikën e Veriut u lejua të fillonte, por jo Tesla, edhe pse nuk kishte asnjë bazë për këtë.
Ishte thjesht sepse ndodheshim në Alameda County në Kaliforni.
Ishte arbitrare dhe e padrejtë. Kjo është arsyeja pse jemi mjaft të mërzitur Tesla-n që veçohet si kompania e vetme e makinave në Amerikë që nuk u lejua të fillonte, edhe pse praktikat tona të kujdesit shëndetësor janë ndoshta më të mira se kushdo tjetër.
PC: A mendoni se do t’i grumbulloni ndonjëherë të gjitha operacionet tuaja të ndryshme Tesla, SpaceX… nën një grup ombrellë apo dëshironi t’i mbani të ndara?
EM: Mendoj se janë një lloj objektivash të veçantë me baza të ndryshme aksionerësh. Nuk shoh kombinim mes tyre.
Vetëm në disa raste ku mund të ketë çështje rekrutimi të inxhinierëve, shkencëtarëve, teknologëve më të mirë në botë.
PC: A mund të shkoni ndonjëherë në drejtimin tjetër te VTOL-të dhe automjetet potencialisht fluturuese?
EM: Më pëlqen ideja e VTOL-ve, por tashmë i kemi VTOL-të në formën e një helikopteri.
Por problemi me lëvizjen 3D në ajër është se tani keni gjëra që bëjnë shumë zhurmë dhe forca e erës që ato gjenerojnë kur ngrihen ose ulen është shumë e lartë.
Nuk mendoj se kjo është ajo që njerëzit duan dhe shumica e këtyre helikopterëve në të vërtetë janë të ndaluar, përveç për qëllime emergjente.
Pra, ka edhe varësinë nga moti. Nëse ka erëra të forta ose borë të dendur, shi, nuk mund të fluturoni. Nuk mund të shkoni askund.
Pastaj, probabiliteti që diçka të bjerë mbi kokën tuaj është shumë më e lartë nëse ka VTOL që fluturojnë në të gjithë qytetin. Niveli i rehatisë së njerëzve do të ulet mjaft.
PC: A po ndodh diçka që ju bën të shqetësoheni për të ardhmen e Tesla-s apo mendoni se ajo kompani tani është plotësisht e sigurt?
EM: Mendoj se e ardhmja e Tesla-s është jashtëzakonisht e fortë.
Tesla nuk ka borxhw. Ka shumë para. Ka një lloj problemi afatshkurtër me kufizimet e COVID-it në Shanghai. Por sipas njohurive të mia, e ardhmja e Tesla-s është tepër e ndritshme.
PC: A mendoni se me paratë tuaja dhe padyshim kapitalin tuaj të tregut për momentin, do të mendonit të blinit një prodhues tjetër makinash?
EM: Mendoj se tani është shumë e pamundur.
PC: Padyshim që keni bërë një sërë marrëveshjesh minerare duke u përpjekur të siguroni lëndë të para. A mendoni se mund të shkoni ndonjëherë një hap më tej dhe të blini një kompani minerare në të ardhmen?
EM: Nuk përjashtohet. Do të adresojmë çfarëdo kufizimesh për përshpejtimin e tranzicionit të botës drejt energjisë së qëndrueshme.
Nuk është se dëshirojmë të blejmë kompani minerare, por nëse kjo është mënyra e vetme për të përshpejtuar tranzicionin, atëherë do ta bëjmë.
Nuk ka kufizime arbitrare për atë që nevojitet për të përshpejtuar energjinë e qëndrueshme.
Thjesht do të trajtojmë çdo grup gjërash që nevojiten për të përshpejtuar energjinë e qëndrueshme, qoftë edhe blerjen e një kompanie minerare me kusht që të mendojmë se mund të ndryshojmë ndjeshëm trajektoren e asaj kompanie.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
