Opozita ruse pa Navalny-n

Presidenti rus Vladimir Putin – natën kur festoi zgjatimin e sundimit të tij deri në vitin 2030 – bëri diçka të pazakontë.

Për të parën herë, ai e tha në publik emrin e Alexei Navalny-t.

Duke iu përgjigjur pyetjes së një transmetuesi amerikan pasi rezultatet zyrtare nga zgjedhjet ruse i dhanë atij një fitore dërrmuese, e përshkroi vdekjen e Navalny-t në një koloni penale të Arktikut muajin e kaluar si një “ngjarje të trishtë”.

Por komentet e tij zemëruan përkrahësit e liderit të ndjerë të opozitës, të cilët i quajtën cinike dhe të neveritshme.

Sa ishte Navalny gjallë, Kremlini shmangi çdo përmendje për ta bërë atë të dukej politikisht i parëndësishëm.

Tani, taktika e vjetër nuk është më e nevojshme.

Sfida për lëvizjen e Navalny-t është të tregojë se mbetet një forcë pa të.

Dy herë në më pak se pesë javë që nga vdekja e tij, lëvizja ka dëshmuar se ende mund t’i nxjerrë njerëzit në rrugë.

Fillimisht për funeralin e tij më 1 mars në Moskë dhe më pas për një protestë ditën e zgjedhjeve, ku njerëzit u kërkuan të paraqiteshin masivisht në mesditë duke votuar kundër Putin-it ose për t’i prishur fletët e votimit.

Mijëra e dëgjuan thirrjen në Moskë dhe qytete të tjera të mëdha.

“Ne i kemi vërtetuar vetes dhe të tjerëve se Putin-i nuk është presidenti ynë”, ka thënë e veja e Navalny-t, Yulia, duke përshëndetur ata që morën pjesë pasi iu bashkuan një proteste të tillë në Berlin.

Por në të gjithë Rusinë, një vend me 143 milionë banorë, ngjarja “Mesdita kundër Putin-it” ishte relativisht modeste.

“Njerëzit janë ende të përgatitur për të bërë këto gjeste simbolike publike, por shkalla e tyre është shumë e kufizuar”, ka thënë Nigel Gould-Davies, specialist për Rusinë në Institutin Ndërkombëtar për Studime Strategjike.

Veprimi siguroi një mënyrë të sigurt dhe ligjore për të “mbajtur flakën të pashuar” për njerëzit që kundërshtojnë Putin-in dhe për t’i treguar njëri-tjetrit se nuk ishin vetëm, sipas tij.

Por u zbeh në krahasim me llojin e protestave masive që tronditën Ukrainën pas zgjedhjeve në vitin 2004 dhe Bjellorusinë në vitin 2020, ose me mitingjet e mëdha të Moskës kundër Putin-it në vitet 2011-2012.

Demonstrimet e mëtejshme nuk janë në letra.

Autoritetet kanë goditur ashpër grumbullimet e paautorizuara, veçanërisht që nga fillimi i luftës në Ukrainë, dhe protestuesit mund të prisnin një përgjigje shumë më të ashpër të policisë sesa në rrethanat e veçanta të funeralit të Navalny-t dhe ditën e zgjedhjeve, kur njerëzit ishin në radhë të ligjshme për të votuar.

Navalny ishte larg nga të qenit e vetmja figurë e rëndësishme e opozitës, por fakti që ai i mbijetoi një tentative helmimi, u trajtua jashtë vendit dhe megjithatë zgjodhi të kthehej në Rusi dhe të përballej me burgun, i dha atij një staturë të veçantë për shumë njerëz.

Kritikë të tjerë të njohur të Putin-it si ish-biznesmeni i burgosur Mikhail Khodorkovsky dhe ish-kampioni i shahut Garry Kasparov kanë jetuar jashtë Rusisë prej vitesh.

Tani, skuadra e Navalny-t po përgatitet për një kohë të gjatë teksa Putin-i përgatitet të fillojë mandatin e tij të pestë.

Në një video në YouTube, Yulia u kërkoi njerëzve të adoptonin formulën e burrit të saj “15 minuta në ditë luftë kundër regjimit”.

“Çdo ditë, shpenzojini të paktën këto 15 minuta për të shkruar disa rreshta, për të folur me dikë, për të bindur dikë dhe në fund për të kapërcyer frikën. Mos e hidhni poshtë punën sepse nuk çon menjëherë në rezultate, por jini të durueshëm dhe ecni përpara”, ka thënë ajo.

Linja e sulmit të Kremlinit është tashmë e qartë – për të shfrytëzuar faktin që Navalnaya është jashtë Rusisë si dëshmi se ajo është jashtë kontaktit.

Po ashtu mediat pro-Kremlinit e kanë nënshtruar atë ndaj shpifjeve personale për pamjen dhe veprimet e saj që nga vdekja e bashkëshortit.

Zëdhënësi i Putin-it, Dmitry Peskov, u tha gazetarëve këtë javë se ajo ishte një shembull i njerëzve që humbin rrënjët e tyre ruse dhe “nuk pushojnë së ndjeri pulsin e vendit të tyre”.

Ivan Fomin, një analist në Qendrën për Analizën e Politikave Evropiane, tha se ishte e rëndësishme që opozita jashtë Rusisë të lidhej me “liderët emergjentë të opinionit” brenda vendit.

Opozita duhet të shmangë “izolimin në flluskën e vet në mërgim” dhe të mbajë lidhje me njerëzit që janë ende në Rusi, sipas tij.

Ish-ndihmësi i lartë i Navalny-t, Leonid Volkov, tha se lëvizja po përpiqej “të mos bëhej si një organizatë emigrante” dhe të qëndronte e fokusuar në agjendën e brendshme dhe jo në çështjet me të cilat përballen rusët jashtë vendit, si vështirësia e hapjes së llogarive bankare në Perëndim.

“Ne investojmë shumë për të qëndruar relevant”, tha ai këtë muaj.

Gjithashtu tha se organizata e Navalny-t, Fondi Kundër Korrupsionit, ka një staf prej rreth 140 vetësh dhe po punon në rreth 20 projekte – duke përfshirë një hetim në të cilin synon të tregojë se Navalny u vra në burg dhe të emërojë vrasësit e tij.

Kremlini sakaq mohon çdo përfshirje të shtetit në vdekjen e tij.

Të flasësh për një opozitë vështirë se është e përshtatshme në Rusinë e sotme, tha Vladimir Kara-Murza, historian, gazetar dhe politikan, i cili po vuan një dënim 25-vjeçar për tradhti.

Opozita është “një term nga jeta demokratike – opozita ulet në parlamente, merr pjesë në zgjedhje dhe flet në debate televizive…të gjithë kundërshtarët kryesorë të Putin-it ose janë vrarë ose janë në burg ose jashtë vendit”, sipas tij.

Për të, lufta e vërtetë e Putin-it nuk është me opozitën, por me të ardhmen.

“Është e pamundur të ndalosh të ardhmen. Rusia do të bëhet patjetër një demokraci, ai vend normal evropian për të cilin Alexei Navalny pëlqente të fliste”.

Marrë nga “Reuters”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.