“Kërcënimi për Evropën që më shqetëson më shumë nuk është Rusia apo Kina”, tha zëvendëspresidenti i SHBA-ve, J.D. Vance, në Konferencën e Sigurisë në Mynih.

“Kërcënimi vjen nga brenda”.

Rumania ka shpallur të pavlefshme zgjedhjet, policia gjermane po bën bastisje për komente anti-feministe, dhe AfD-ja nuk mund të marrë pjesë në konferencën e sigurisë.

Ka një “tërheqje të Evropës nga disa prej vlerave të saj më themelore”, tha Vance.

Kjo është gjithashtu një çështje sigurie, “kur nuk dimë çfarë po mbrojmë”.

Zëvendëspresidenti i Shteteve të Bashkuara e sheh kërcënimin më të madh te qeveritë evropiane se sa te Vladimir Putin, i cili ka pushtuar shtetin fqinj me forcë.

Dhe ai nuk sheh asnjë bazë për një mbrojtje të përbashkët. Nuk është e tepruar kur flitet për një fjalim historik.

Politikanët evropianë kishin shpresuar deri tani se qëndrimi amerikan për luftën në Ukrainë mund të kontribuonte në një marrëveshje paqeje që nuk do të shpërblente agresionin e Putinit.

Por që nga kjo javë, kjo shpresë ka marrë fund.

Evropa dhe SHBA-të nuk janë më në të njëjtën anë.

Fjalimi i Vance është në përputhje me telefonatën e fundit mes presidentit të SHBA-ve, Donald Trump dhe Putinit.

Trump kishte njoftuar fillimin e bisedimeve mes SHBA-ve dhe Rusisë për mbylljen e luftës. Nuk u përmendën evropianët apo Ukraina.

Reagimi i Evropës duket po aq i pafuqishëm sa dhe i dëshpëruar.

Politikanët evropianë, përfshirë ministren e Jashtme gjermane, Annalena Baerbock, po përpiqen ta paraqesin telefonatën e Trumpit me Putinin si një fillim të negociatave paqësore.

Madje ata kanë filluar të bëjnë kërkesa për rezultatet e tyre.

Megjithatë, është e qartë se nuk do të ketë negociata në kuptimin evropian të fjalës.

Kjo konfirmohet nga fjala kyçe që Kremlini publikoi nga telefonata me Trumpin: Putin theksoi se duhet “të eliminohet shkaku i konfliktit”.

Për Putinin, ky shkak është ekzistenca e Ukrainës.

Putini e ka bërë të qartë këtë që në esenë e tij të famshme të korrikut 2021.

Ukraina moderne është kryesisht “në territorin e Rusisë historike”. Ajo është produkt i një komploti perëndimor kundër Rusisë.

Sulmi i Putinit ndaj Ukrainës dhe lufta hibride kundër Perëndimit kanë treguar se ai e ka seriozisht.

Qëllimi i tij nuk është një Ukrainë më e vogël, neutrale ose e udhëhequr nga një regjim kukull rus. Ai dëshiron të shkatërrojë Ukrainën si shtet.

Telefonata me Trumpin ka mundur ta forcojë atë.

Putin nuk i dha Trumpit asgjë, as një datë konkrete për fillimin e bisedimeve paqësore.

Por Trump e ka pasuruar Putin me këtë telefonatë: Ai e ka ngritur atë, ka pranuar pretendimin për territoret e humbura dhe ministri i tij i Mbrojtjes, Pete Hegseth, e ka hequr madje mundësinë e anëtarësimit të Ukrainës në NATO.

Paqja në Ukrainë është bërë më e largët se kurrë.

Edhe në vitin e parë të luftës, kur përparimi ushtarak rus në Kiev dështoi, Ukraina realizoi një kundërofensivë të suksesshme dhe BE-ja vendosi sanksione të rrepta ekonomike ndaj Rusisë, Putin nuk u tërhoq.

Tani, megjithatë, ekonomia ruse po rritet dhe përparimi ushtarak po vazhdon, edhe pse ngadalë dhe me humbje.

Vendimtare për luftën do të jetë mbështetja perëndimore për Ukrainën – dhe kjo varet nga uniteti i evropianëve dhe amerikanëve. Putini është përpjekur për vite me radhë që ta shkatërrojë atë unitet.

Telefonata e Trumpit dhe fjalimi i Vance e kanë afruar shumë këtë qëllim: Evropianët janë të zemëruar me SHBA-të, janë të ndarë me njëri-tjetrin dhe janë lodhur shumë nga lufta.

Pse duhet të priste Putini tani një armëpushim, aq më pak negociata paqësore, kur ai beson se fitorja ushtarake është pranë?

Këtë mund ta arrinte vetëm Trump – duke e kërcënuar Putinin se do ta armatoste masivisht Ukrainën dhe do të hiqte çdo kufizim për përdorimin e armëve amerikane, nëse Putin nuk do të bëjë lëshime.

Por kjo duket e paqartë.

Edhe pse Vance i tha “Wall Street Journal” se ka mjete presioni ekonomike dhe ushtarake ndaj Putinit, ato ekonomike janë përdorur kryesisht.

Është e dyshimtë që Putini e konsideron kërcënimin me mjete ushtarake të besueshëm, duke pasur parasysh se Trump gjithmonë ka mbrojtur qëndrimin se SHBA-të nuk duhet të përfshihen në luftëra të largëta, pavarësisht pasojave katastrofike për vendet e prekura, siç ka ndodhur në Afganistan.

Derisa nuk ka shumë të dhëna që Trump do të sillet ndryshe ndaj Ukrainës, ofensiva e tij diplomatike kujton një tjetër katastrofë të politikës së jashtme nga periudha e tij e parë në detyrë: Përpjekjen për ta bindur diktatorin e Koresë së Veriut, Kim Jong Un, që të heqë armët bërthamore.

Edhe atëherë, Trump ishte mburrur se do të zgjidhte një problem dukshëm të pa zgjidhshëm.

Dhe, si Putini, ai gjithashtu e ka ngritur Kim – një diktator që e ka lavdëruar – pa marrë asnjë kundërpërgjigje.

Putini e ka studiuar këtë episod me kujdes.

Politikanët evropianë nuk e pengojnë që të flasin tashmë për rezultatet e negociatave me Putinin.

Në fund të tyre duhet të jetë “një zgjidhje paqësore dhe e qëndrueshme që mbron sovranitetin e Ukrainës dhe siguron që Rusia e Putinit të mos e kërcënojë më kurrë paqen e Evropës”, tha ministrja e Jashtme gjermane, Annalena Baerbock.

Presidentja e Komisionit të BE-së, Ursula von der Leyen, kërkoi në Mynih “garanci të forta sigurie” për Ukrainën.

Por, nëse Putini ka treguar diçka, është se atij nuk i interesojnë marrëveshjet – as Memorandumi i Budapestit i vitit 1994, me të cilin Rusia i garantoi Ukrainës paprekshmërinë e kufijve të saj, as ligji ndërkombëtar humanitar.

Zgjidhja paqësore që Baerbock parashikon mund të ketë vetëm një domethënie: Armatosja kaq e madhe e Ukrainës, saqë Putini të mos guxojë më të sulmojë.

Problemi i dukshëm është se Putini kurrë nuk do ta pranojë një Ukrainë të tillë. Të besosh ndryshe është vetëm iluzion.

Mund të jetë e kuptueshme që në Evropë përpiqen të gjejnë diçka pozitive nga kaosi që ka shkaktuar Trump, por në vend që të kërkojnë zgjidhje negociatash që janë të pamundura me Putinin, evropianët duhet të pranojnë më në fund të vërtetën që është shfaqur prej vitesh dhe që tani i ka goditur me forcë: SHBA-të nuk e ndjejnë më përgjegjësinë për sigurinë e Evropës.

Është koha që ata ta marrin sigurinë në duar, edhe nëse kjo do të kushtojë.

Autori është redaktor politik në SPIEGEL ONLINE dhe shef i departamentit të shkencës