Në fjalimin e Ditës së Pavarësisë së vitit të kaluar në Delhi, Narendra Modi bëri një premtim të guximshëm:
India do të bëhej një ekonomi e zhvilluar deri në vitin 2047, kur feston 100 vjet nga themelimi i saj.
Vendi kishte tre gjëra në favor të tij, deklaroi kryeministri: “demografia, demokracia dhe diversiteti”.
Betimi do të dukej i pabesueshëm një dekadë më parë.
Në vitin 2013, një vit para se Modi të merrte pushtetin, India u identifikua nga Morgan Stanley midis një grupi të ekonomive të prekshme të tregut në zhvillim, të quajtur Fragile Five për besimin e tyre në kapitalin e huaj për të ushqyer ekonomitë e tyre dhe, në shumë raste, rrymë e madhe deficitet e llogarive.
Dhjetë vjet më vonë, India e Modi është fort në pamjet e investitorëve ndërkombëtarë, konsulentëve dhe partnerëve tregtarë si një nga ekonomitë e mëdha në rritje më të shpejtë në botë dhe një destinacion kritik “China plus One” për kompanitë që kërkojnë të zvogëlojnë ekspozimin e tyre ndaj rrymave politike në Pekin.
Në zgjedhjet e ardhshme kombëtare të Indisë, të pritura midis prillit dhe majit, Modi do të bëjë pjesën më të madhe të rekordit të tij ekonomik të Partisë Bharatiya Janata gjatë 10 viteve të saj në qeveri, duke kërkuar sukseset e saj në ofrimin e rritjes, zvogëlimin e varfërisë dhe ndërtimin e infrastrukturës, përfshirë aeroportet, hekurudhat dhe rrugët.
Por çfarë tregojnë numrat?
Financial Times ka analizuar të dhënat zyrtare për rritjen e produktit të brendshëm bruto, uljen e papunësisë dhe varfërisë, si dhe treguesit që gjurmojnë krijimin e vendeve të punës dhe punësimit, duke shqyrtuar se si ato kanë ecur në terma absolutë dhe krahasuar me vendet e tjera në disa raste.
Statistikat e Indisë janë në shumë raste të mangëta – vendi nuk ka mbajtur një regjistrim që nga viti 2011 – ose të diskutueshme, si në rastin e të dhënave të papunësisë, por numrat tregojnë për disa tendenca të qarta.
Gjatë dy mandateve të Modi-t në detyrë, India ka qenë mesatarisht një nga ekonomitë e mëdha me rritjen më të shpejtë.
Midis viteve 2014 dhe 2022, PBB-ja u rrit me një mesatare prej 5.6 për qind në terma të përbëra të normës së rritjes vjetore.
Por shkalla e rritjes së Indisë ishte edhe më e lartë nga viti 2000 në 2010, mesatarisht në më shumë se 6 për qind.
Ekonomistët thanë se ekonomia e Indisë do të duhet të rritet më shpejt se norma e saj aktuale 6-7 për qind në mënyrë që të thithë një numër në rritje të hyrjeve në fuqinë punëtore dhe të përmbushë qëllimin e Modi-t për të arritur statusin e vendit të zhvilluar deri në vitin 2047.
India është më e varfër në mesin e kombeve Brics, sipas Raghuram Rajan, profesor i financës në Universitetin e Chicago Booth School of Business dhe një ish-guvernator i Bankës Rezervë të Indisë, duke iu referuar grupimit që përfshin gjithashtu Brazilin, Rusinë, Kinën dhe Afrikën e Jugut.
Gjithashtu “ka një distancë shumë më të gjatë udhëtimi përpara se të arrijë nivelin e tyre të të ardhurave për frymë”.
“Rritja ka qenë e mirë, por ajo duhet të vendoset në perspektivë”, ka shtuar ai.
Varfëria ekstreme ka vazhduar të bjerë që kur Modi mori pushtetin.
Pjesa e popullsisë së Indisë që jeton në varfëri ekstreme ka rënë nga 18.7 për qind në vitin 2015 në 12 për qind në vitin 2021, sipas të dhënave të Bankës Botërore.
Rajonet urbane dhe rurale regjistruan një rënie në përqindjen e njerëzve që jetojnë nën kufirin ndërkombëtar të varfërisë prej 2,15 dollarë në ditë.
Këto përfitime janë pjesërisht falë transfertave bujare sociale për më të varfërit nën qeverinë e Modi-t.
Në nëntor, India zgjeroi një nga skemat më të mëdha të tilla, të nisur gjatë pandemisë, sipas së cilës më shumë se 813 milionë njerëz, ose më shumë se gjysma e popullsisë, përfitojnë drithëra ushqimore falas për pesë vjet të tjerë.
“Theksi i kësaj qeverie ka qenë në ofrimin efikas të shumë skemave të mirëqenies”, ka thënë Krishnamurthy Subramanian, drejtor ekzekutiv në FMN dhe ish-këshilltar kryesor ekonomik i qeverisë Modi.
Përdorimi i teknologjisë, duke përfshirë krijimin e më shumë se 500 milionë llogarive bankare për të varfërit, të lidhura me identifikimin biometrik nëpërmjet sistemit të ID digjitale të Indisë, Aadhaar, ka “ndihmuar drejt transfertave të mirëqenies pikërisht te përfituesit dhe eliminimin e vjedhjeve tek ndërmjetësit”.
Rritja e shpejtë ekonomike ka hapur derën për klasën e mesme për dhjetëra miliona indianë gjatë dekadës së fundit.
Sipas të dhënave nga sondazhet e familjeve të kryera nga People Research on India’s Consumer Economy, klasa e mesme ka qenë ndër grupet e të ardhurave me rritje më të shpejtë që kur Modi mori pushtetin në vitin 2014.
“Segmenti më i lartë i të ardhurave është rritur nga 30 milionë në 90 milionë, ndërsa 520 milionë janë të klasës së mesme aktualisht, nga 300 milionë në vitin 2014”, ka thënë Rajesh Shukla, drejtori menaxhues dhe shefi ekzekutiv i think-tank-ut.
Që kur Modi mori pushtetin, qeveria e tij ka ndërmarrë hapa për të përmirësuar shëndetin dhe higjienën publike, duke përfshirë një fushatë mbarëkombëtare për të ndërtuar tualete publike.
Po ashtu vdekshmëria foshnjore ka rënë në mënyrë të qëndrueshme, megjithëse përmirësimi i paraprin kohës së Modi-t në detyrë.
Që nga viti 2020, shkalla e vdekshmërisë foshnjore në Indi ishte më e ulët se ajo e Afrikës së Jugut.
Teksa qeveria Modi ka kryesuar gjatë një periudhe me rritje kryesisht të lartë, ekonomia nuk ka arritur të krijojë vende pune të mjaftueshme.
Papunësia u shfaq dukshëm në zgjedhjet shtetërore të vështira në vitin 2023 dhe do të jetë një pikë sulmi për kundërshtarët e Modi-t në zgjedhjet e këtij viti për Dhomën e Ulët të parlamentit.
Shkalla e papunësisë mezi ka lëvizur gjatë kohës së Modi-t në detyrë dhe ka tejkaluar 10 për qind në tetor për herë të parë që nga pandemia, sipas Qendrës për Monitorimin e Ekonomisë Indiane, e cila prodhon shifrat më të cituara të papunësisë në Indi.
Ndër të rinjtë e moshës 15-34 vjeç, shifrat e CMIE janë edhe më të këqija: papunësia në atë grup ishte 45.4 për qind në vitin 2023.
Disa ekonomistë – si dhe vetë qeveria Modi – thonë se të dhënat e CMIE janë të pamjaftueshme dhe preferojnë të citojnë shifrat e papunësisë të mbledhura nga Ministria e Statistikave të Indisë, të cilat tregojnë një rënie të normave të papunësisë.
Por në një vend ku miliona njerëz punojnë në punë me cilësi të ulët, analistë të tjerë thonë se shifrave të papunësisë në Indi nuk mund t’u besohet.
Ashoka Mody, profesoreshë e politikës ekonomike, i quan numrat zyrtarë të papunësisë “një statistikë e pakuptimtë në kontekstin indian”, duke argumentuar se fsheh një problem më të madh të nënpunësimit.
Gratë përbëjnë një përqindje më të vogël të fuqisë punëtore sesa kur Modi mori pushtetin në vitin 2014.
Shkalla e pjesëmarrjes së femrave në fuqinë punëtore të Indisë ra nga 25 për qind në vitin 2014 në 24 për qind në vitin 2022, më e ulët se fqinjët rajonalë, Bangladeshi, Sri Lanka dhe Pakistani.
Ekonomistët kanë thënë se futja e më shumë grave në punë do të nxiste rritjen e Indisë, por çështjet e sigurisë dhe presioni social pengojnë shumë që ta bëjnë këtë.
Ndërkohë, shpenzimet për rrugë, hekurudha dhe infrastrukturë të tjera janë rritur nën Modi dhe kanë qenë një motor i rritjes ekonomike.
India planifikon të shpenzojë 5 trilion rupi, ose 1.7 për qind të PBB-së, për shpenzimet kapitale për ndërtimin e rrugëve dhe hekurudhave, nga 0.4 për qind e PBB-së në vitin 2014, sipas llogaritjeve të bazuara në analizën e Financial Times.
Të dhënat e përpiluara nga CMIE tregojnë gjithashtu një bum ndërtimi që kur Modi mori detyrën, me Indinë që shton më shumë se 10 mijë km rrugë çdo vit që nga viti 2018.
India është mburrur me suksesin e saj në sjelljen e afro 1 miliardë njerëzve në internet, duke promovuar infrastrukturën e saj digjitale publike si një model për vendet e tjera në zhvillim.
Përpjekja për të sjellë më shumë indianë në internet u mbështet nga një përhapje e telefonave inteligjentë të lirë, kryesisht të prodhuar në Indi, të cilët më shumë se 60 për qind e indianëve i mbajnë tani.
Sipas qeverisë së Indisë, vlera e transaksioneve digjitale është rritur 70 për qind gjatë pesë viteve të fundit.
Po ashtu India krenohet me sektorin e saj të teknologjisë së informacionit të lidhur globalisht, me një mori kompanish vendase dhe të huaja të grumbulluara në Indinë jugore, veçanërisht rreth Bengaluru dhe Hyderabad.
Por India po dështon në shpenzimet e kërkimit dhe zhvillimit.
Pjesa e saj e ekonomisë ka rënë nën qeverinë Modi në më pak se 0.7 për qind të PBB-së, një normë më e ulët se ajo e çdo vendi tjetër të Brics dhe shumë më poshtë se afërsisht 5 për qind e PBB-së e shpenzuar nga disa prej qendrave më të mëdha të kërkimit dhe zhvillimit në botë, të udhëhequra nga Koreja e Jugut dhe Izraeli.
Teksa shumë tregues ekonomikë janë përmirësuar, grupet e vëzhguesve të demokracisë kanë ulur renditjen e Indisë për liritë themelore gjatë 10 viteve të fundit.
Renditja e lirisë së shtypit të Indisë sipas Reporterëve pa Kufij (RSF) ra në 161 në 2023, nga 140 në 2014 dhe vetëm tre vende më lart se Rusia, e cila ndryshe nga India nuk mund të pretendojë në mënyrë të besueshme se është një demokraci.
Mbrojtësit e të dhënave të qeverisë Modi kanë vënë në pikëpyetje besueshmërinë e renditjes për të drejtat e njeriut dhe liritë civile të përpiluara nga RSF, Freedom House dhe grupe të tjera, ndërsa disa grupe të shoqërisë civile indiane kanë argumentuar se një shtyp i lirë nuk është vendimtar.
Marrë nga “Financial Times”, përshtatur për “Albanian Post”.
