Si i sheh Kina zgjedhjet presidenciale amerikane?

Si do të reagojë Partia Komuniste e Kinës (PKK) ndaj zgjedhjeve shumë të paparashikueshme të Amerikës në nëntor?

Kina është e bindur se dëshira për të penguar rritjen e saj natyrore dhe për të frenuar ushtrimin legjitim të ndikimit global është një nga pikat e pakta të marrëveshjes midis demokratëve dhe republikanëve.

Mosmarrëveshja e tyre e vetme, besojnë liderët kinezë, është se cilat armë ekonomike dhe politike të përdorin për të frenuar Kinën dhe si dhe kur t’i përdorin ato.

Kjo pikëpamje nuk duhet të jetë befasi në Uashington. Në fund të fundit, Presidenti i SHBA-ve, Joe Biden, ndoqi administratën Trump në vendosjen e tarifave dhe kufizimeve të reja në eksportet e teknologjisë, duke zgjeruar gjithashtu aleancat kundër Kinës me partnerë si Japonia, Koreja e Jugut, Australia dhe madje edhe India.

Por kjo nuk do të thotë që Kina i sheh të dyja palët si efektivisht të njëjta. Përkundrazi, duket se po përgatitet të përballet me sfidat që do të vijnë nga një presidencë e dytë e Donald Trump.

Trump mbetet disi favoriti për të fituar dhe udhëheqësit e Kinës besojnë se është më e rëndësishme të përgatiten herët për një administratë të re Trump sesa për një fitore nga kandidatja e supozuar e demokratëve, zëvendëspresidentja Kamala Harris.

Dëshira e Kinës për stabilitet – si në marrëdhëniet me Shtetet e Bashkuara dhe në sistemin ndërkombëtar në përgjithësi – mbetet e fortë, sepse ekonomia e saj ka qenë e ngadaltë për t’u ringjallur nga traumat e shkaktuara nga politikat drakoniane të bllokimit të PKK-së gjatë pandemisë COVID-19.

Linja zyrtare nga autoritetet kineze është se një mbyllje e mëtejshme e tregjeve amerikane – e cila ka më shumë gjasa nëse Trump fiton – do ta detyronte Kinën të dyfishojë forcimin e tregjeve të saj të konsumit dhe të zhvendoset drejt tregjeve të tjera të huaja. Implikimi është se vetë Kina nuk do të përshkallëzonte një luftë tregtare.

Kina ka hedhur bazat për një komunikim më të mirë ndërqeveritar dhe ndërushtarak me SHBA-të. Por zyrtarët e PKK-së po përpiqen gjithashtu të kuptojnë nëse Trump synon të përmbushë kërcënimin e tij të fundit për tarifa 60% për të gjitha eksportet kineze, si pjesë e një strategjie më të gjerë shkëputjeje, apo thjesht po përpiqet të shtrydh Kinën për kushte më të mira tregtare dhe investimesh.

Shqetësimi i tyre më i madh është se Trump do të revokonte statusin e Përhershëm të Marrëdhënieve Normale Tregtare të Kinës, që do të përbënte një përmbysje të marrëveshjes që e futi Kinën në Organizatën Botërore të Tregtisë, ruajti marrëdhëniet ekonomike SHBA-Kinë për më shumë se një gjeneratë dhe hodhi themelet për ngritjen e saj.

Udhëheqësit kinezë thjesht mund të përpiqen të durojnë dhimbjen e imponuar nga sulmet e Trump, me shpresën se dobësia ekonomike e vetë Amerikës dhe mosgatishmëria e Kinës për të luftuar mund ta bindin atë të zgjedhë një objektiv tjetër të jashtëm.

Përndryshe, ata mund t’u drejtohen aleatëve të ndryshëm të SHBA-ve që mbeten të varur nga marrëdhëniet e mira ekonomike me Kinën. Në këmbim të ofrimit ndaj këtyre vendeve akses më të madh në treg, liderët kinezë do të bënin presion që ata më pas të lobojnë në Shtëpinë e Bardhë të Trump për një qasje më pak konfrontuese (ose për t’u lidhur më shumë me Kinën nëse edhe ata janë në shënjestër të politikave “Amerika e para”).

Por durimi ndaj disa goditjesh ekonomike kur rritja tashmë është e dobët rrezikon të largojë konsumatorët kinezë, të cilët mund ta kthejnë zemërimin e tyre drejt udhëheqjes së PKK-së.

Rreziku më i madh, pra, është se liderët e Kinës mund të arrijnë në përfundimin se angazhimi i kufizuar i vitit të kaluar nuk ka prodhuar rezultate të mira dhe se presidenti i ardhshëm armiqësor i SHBA-ve do të jetë gjithmonë vetëm një zgjedhje larg.

Nëse kjo është pikëpamja e tyre, ata mund t’i përgjigjen presionit ekonomik të SHBA-ve (pavarësisht se kush është në Shtëpinë e Bardhë) me një politikë sigurie më bindëse. Në këtë skenar, nëse SHBA-të me të vërtetë bëhen më agresive në shkëputjen nga ekonomia e Kinës, mund të zbulojnë se në fakt kanë shumë më pak levë për të krijuar presion ndaj Kinës që të tërhiqet nga fushata e saj ushtarake dhe diplomatike kundër Tajvanit.

Vërtetë, PKK-ja mund të adoptojë gjithashtu një qasje më miqësore të krijuar për t’i bërë politikat anti-Kinë më pak politikisht popullore në SHBA. Për shembull, nëse Kina zotohet të investojë në prodhimin dhe krijimin e vendeve të punës në SHBA, dhe nëse negocion një marrëveshje për të kufizuar eksportet në një nivel të pranueshëm reciprokisht, ajo mund të krijojë një levë të re për të ndikuar në politikën e SHBA-ve.

Por zyrtarët kinezë e dinë se Trump mund t’i konsiderojë lëvizje të tilla si një shenjë dobësie, duke e bërë atë të dyfishojë strategjinë e tij të presionit. Dhe edhe nëse Trump ose Harris do të ndiqnin një marrëveshje të tillë, nuk ka asnjë garanci që presidenti i ardhshëm i SHBA-ve nuk do ta prishte atë dhe nuk do të kërkonte një të re.

Dhe as nuk është qartësisht në avantazhin e Kinës që t’i afrohet më shumë pozicioneve të SHBA-ve në luftërat në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme. Në fund të fundit, një fund i këtyre konflikteve mund t’i lejojë SHBA-ve të kthejë edhe më shumë vëmendjen ndaj “ashpërsisë kundrejt Kinës”.

Skenari më i mundshëm për vitin 2025 është një periudhë tensioni në të cilën udhëheqja e Kinës dhe një administratë e re në Uashington peshojnë pikat e forta dhe të dobëta të njëri-tjetrit.

Ndoshta më e mira për të cilën mund të shpresojë secila palë është se pasiguria e sotme ekonomike do të inkurajojë pragmatizmin nga të dyja palët, duke kufizuar dëme shtesë në marrëdhëniet dypalëshe më të rëndësishme në botë.

____________________________________________________________

Ian Bremmer, Themelues dhe President i Eurasia Group dhe GZERO Media, është anëtar i Komitetit Ekzekutiv të Trupit Këshillimor të Nivelit të Lartë të OKB-së për Inteligjencën Artificiale.

Artikull i publikuar nga Ian Bremmer në Project Syndicate

E drejta e autorit: Project Syndicate, 2024.

www.project-syndicate.org