Sekreti i familjeve amerikane “përjetësisht” të pasura

Mbase shumica e njerëzve nuk kanë dëgjuar kurrë për një “bazë të shtuar”.

Mirëpo, mund të jetë boshllëku më i rëndësishëm i taksave në Amerikë, që miliarderët përdorin për të kaluar shuma të mëdha pasurie te trashëgimtarët e tyre, duke shmangur taksat mbi fitimet kapitale.

Ky rregull jashtëzakonisht i errët dhe njëkohësisht i rëndësishëm, ka të bëjë me pasuritë e kaluara nga një person te tjetri në rast vdekjeje.

Nëse një prind blen një aksion për një dollar dhe ia lë fëmijës së tij (ose kujtdo tjetër) me vullnetin e vet, kodi tatimor ndryshon – ose “rrit” – vlerën e tij bazë, nga çmimi fillestar në atë që vlen kur personi ndërron jetë.

Marrim rastin kur aksionet kanë qenë me vlerë 100 dollarë kur personi vdiq.

Nëse fëmija e shet atë më vonë, për 150 dollarë, fëmija do të kishte borxhe ndaj taksave vetëm për 50 dollarët, në vend të të gjithë fitimit prej 149 dollarësh që familja bëri nga aksionet gjatë dy brezave.

Në prill, ish-senatorja Heidi Heitkamp nga Dakota e Veriut e quajti atë “një nga mashtrimet më të mëdha në histori”.

Për disa familje të zgjedhura, me pasuri të mëdha të grumbulluara gjatë shumë brezave, kjo do të thotë se ata mund të kalojnë miliona, ose miliarda dollarë në magazinë, investime ose prona të paluajtshme, pa pasur nevojë të paguajnë të ardhura ose tatime mbi fitimet kapitale për shumë dekada, ose ndoshta një shekull, ose më shumë, të fitimeve.

Rritja, rritet çdo herë që paratë transferohen, duke i pajisur këto familje me fuqi jo-proporcionale për brezat e ardhshëm.

Dhe, për herë të parë, ndër vite ka një shans që boshllëku të mund të reformohet.

Teksa presidenti Biden dëshiron të rishikojë “rritjen e bazës” për të ndihmuar financimin e planit të tij ambicioz të shpenzimeve shoqërore, disa anëtarë të partisë së tij janë bashkuar me republikanët dhe lobistët për familjet më të pasura amerikane që të luftojnë me mish e me shpirt për ta mbajtur atë në letra.

Komiteti i Mënyrave dhe Mjeteve të Shtëpisë e la reformën e “bazës së shtuar” nga plani i taksave që lëshoi ​​në fillim të këtij muaji. Por, procesi i pajtimit nuk ka mbaruar. Reforma mund të futet në projektligj para se të arrijë në katin e Dhomës.

Nëse mbështetësit e rregullit janë të suksesshëm, ata do të mbyllen në një sistem që ka krijuar pasuri ekstreme dhe që u jep fuqi të madhe politike vetëm disa familjeve.

Sipas një raporti të ri nga Instituti për Studime të Politikave, 27 familjet më të pasura dinastike amerikane kanë parë që pasuria e tyre të rritet me një kombinim 1 mijë e 7 për qind që nga viti 1983.

Ndërsa familja tipike ka parë që pasuria e saj të rritet vetëm me 93 për qind në pothuajse të njëjtën periudhë.

Kjo divergjencë është bërë më e theksuar vetëm me fillimin e pandemisë. Prej marsit 2020, rritja mesatare në vlerën neto të 10 familjeve të para ishte 25 për qind.

Divergjenca nuk është vetëm produkti natyror i tregut të lirë. Është edhe rezultat i lobimit të ashpër që krijon dinasti të fuqishme me para, për të krijuar një debat të shtrembëruar.

“Një strategji efektive që lobistët kanë përdorur”, tha profesori i Shkollës Juridike Columbia, Michael Graetz, “është t’i bëjë fermerët dhe jo familjet e pasura, fytyrën e luftës”.

Ish-senatori Max Baucus, demokrat nga Montana, e bëri këtë rast në një kolonë të fundit në “The Wall Street Journal”, me pretendimin se reformimi i boshllëkut do të “shkatërronte fermat” dhe do të ngarkonte pronarët me taksa dërrmuese.

Por, ky argument është thellësisht mashtrues. Nëse Kongresi bie dakord të reformojë boshllëkun, ai mund të sigurohet që çdo fermë, që qëndron brenda një familjeje, mund t’i shtyjë këto taksa për një kohë të pacaktuar.

Dhe fermat nuk janë grupi kryesor i prekur nga boshllëku. Sipas të dhënave të IRS, shumica e pasurisë së transferuar pas vdekjes nuk janë asete si fermat, por pasuri e portofolit si aksione, bono dhe investime të tjera.

Të paktën, kjo nuk e ka ndaluar Heitkamp, e cila është bërë një nga zërat kryesorë që lobon për ta mbajtur atë në letra, përmes një organizate të re jofitimprurëse që kryeson të quajtur Save America’s Family Enterprise.

Në njëfarë mase, emri i organizatës së saj është i përshtatshëm, por ndërmarrjet familjare që grupi po punon për të shpëtuar, mund të kenë mbiemra të njohur, si: Walton, DuPont dhe Koch.

Të tjerët janë më pak të njohur, si familja shumë e fshehtë dhe politikisht aktive e Mars-it, pronarë të Mars Inc, kompani e njohur për ëmbëlsirat, orizin dhe ushqimin për kafshët shtëpiake e themeluar në vitin 1911.

Anëtarët e familjes mbajnë një profil të ulët publik, por ata kanë shpenzuar miliona për të eliminuar taksën e pasurisë ndër vite.

Familja Mars nuk ka dalë publikisht kundër reformës së propozuar nga Biden për “bazën e shtuar”, por vetëm në vitin 2020, ata u kushtuan 720 mijë dollarë “çështjeve që lidhen me reformën e tatimit në pronë dhe dhurimit”, sipas Institutit për Studime të Politikave.

Ka shumë rrezik. Që nga viti 1983, pasuria e familjes është rritur me 3 mijë e 517 për qind.

Pasardhësit e tyre dhe fëmijët e oligarkëve të sotëm, si Jeff Bezos dhe Elon Musk, trashëgojnë shuma parash të paimagjinueshme, duke përqendruar më tej pasurinë dhe fuqinë politike larg pjesës tjetër të shoqërisë, përfshirë bizneset e vogla dhe fermerët.

Baza e shtuar mund të mbrojë miliarda dollarë në pasuri të trashëguar.

Bob Lord, këshilltar tatimor për drejtësinë tatimore, vlerëson se trashëgimtarët e Bezos-it mund të shmangin deri në 300 miliardë dollarë detyrime tatimore mbi të ardhurat, nëse ai u lë atyre një trilion dollarë në aksionet e Amazon-it.

Pasuria blen lehtësisht pushtetin politik. Sa më gjatë të mos arrijmë të kufizojmë pasurinë e trashëguar, aq më shpejt ëndrra e një shoqërie demokratike vdes.

Por, ka zgjidhje të qarta.

Eric Kades, profesor në Shkollën Juridike William and Mary, sugjeroi që Biden mund të ndryshojë zgjerimin e pasurisë dhe pushtetit trashëgues, jo vetëm duke hedhur peshën e tij të plotë në faturën përfundimtare, por edhe duke rritur zbatimin e IRS-së dhe goditjen e trusteve dinastike.

Kjo duke siguruar që të gjitha trustet të shpërbëhen, pasi fëmijët e krijuesit të tyre të ndërrojnë jetë, duke parandaluar rritjen eksponenciale të pasurisë ndër breza.

Ai e quan atë një “rregull kundër përjetësisë” federale. Kades tha se këto rregulla u shfaqën shekuj më parë në Angli, kur gjyqtarët vunë re se pasuria e trashëguar po dilte jashtë kontrollit.

Në Angli, ato ligje janë ende në letër. Por, në Amerikë, rregullat kundër përjetësive janë zhdukur në mënyrë efektive.

Është një kthesë e çuditshme në histori. “Sot”, tha Kades, “ne jemi një shoqëri më feudale sesa britanikët”.