Kongresi i SHBA-ve, afro 43 vjet më parë, miratoi me shumicë dërrmuese Aktin e Marrëdhënieve me Tajvanin.
Një nga shtyllat më të rëndësishme të politikës së jashtme të SHBA-ve me Azi-Paqësorin.
Akti përcaktoi angazhimin e Amerikës për një Tajvan demokratik, duke ofruar kuadrin për një marrëdhënie ekonomike dhe diplomatike që do të lulëzonte shpejt.
Po ashtu ushqeu një miqësi të ngushtë të rrënjosur në interesa dhe vlera të përbashkëta: vetëvendosje dhe vetëqeverisje, demokraci dhe liri, dinjitet njerëzor dhe të drejtat e njeriut.
Bëri edhe një zotim solemn nga SHBA-të për të mbështetur mbrojtjen e Tajvanit: “të shqyrtojë çdo përpjekje për të përcaktuar të ardhmen e Tajvanit me mjete të tjera përveçse paqësore… një kërcënim për paqen dhe sigurinë e zonës së Paqësorit Perëndimor dhe një shqetësim i madh në SHBA”.
Sot, Amerika duhet ta kujtojë atë zotim.
Duhet të qëndrojmë pranë Tajvanit, i cili është një ishull i qëndrueshmërisë. Është lider në qeverisje: aktualisht, në trajtimin e pandemisë COVID-19 dhe mbrojtjen e ruajtjes së mjedisit dhe veprimit klimatik.
Është lider në ruajtjen e paqes, sigurinë dhe dinamizmin ekonomik me një frymë sipërmarrëse, kulturë inovacioni dhe aftësi teknologjike që i ka zili bota.
Prapë së prapë, kjo demokraci e gjallë dhe e fuqishme është nën kërcënim.
Vitet e fundit, Pekini ka intensifikuar në mënyrë dramatike tensionet me Tajvanin. Republika Popullore e Kinës (PRC) ka shtuar patrullimet e bombarduesve, avionëve luftarakë dhe avionëve të vëzhgimit.
Madje, edhe mbi zonën e mbrojtjes ajrore të Tajvanit, duke bërë që Departamenti amerikan i Mbrojtjes të arrijë në përfundimin se ushtria e Kinës “ka të ngjarë të përgatitet për një emergjencë për të bashkuar Tajvanin me PRC-në me forcë”.
PRC-ja ka marrë gjithashtu luftën në hapësirën kibernetike, duke nisur çdo ditë një sërë sulmesh ndaj agjencive qeveritare të Tajvanit.
Njëherazi, Pekini po shtrëngon Tajvanin ekonomikisht duke ushtruar presion ndaj korporatave globale për të ndërprerë lidhjet me ishullin, duke frikësuar vendet që bashkëpunojnë me Tajvanin dhe duke shtrënguar turizmin nga PRC-ja.
Përballë agresionit të përshpejtuar të Partisë Komuniste Kineze (PKK), vizita e delegacionit tonë të Kongresit duhet të shihet si një deklaratë e qartë se Amerika qëndron me Tajvanin, partnerin tonë demokratik, teksa mbron veten dhe lirinë e saj.
Vizita jonë në asnjë mënyrë nuk kundërshton politikën e kahershme të një Kine, të udhëhequr nga Akti i Marrëdhënieve me Tajvanin i vitit 1979, Komunikata e Përbashkët SHBA-Kinë dhe Gjashtë Sigurimet.
SHBA-të vazhdojnë të kundërshtojnë përpjekjet e njëanshme për të ndryshuar status quo-në.
Vizita jonë është pjesë e udhëtimit më të gjerë në Paqësor – duke përfshirë Singaporin, Malajzinë, Korenë e Jugut dhe Japoninë – të fokusuar në sigurinë reciproke, partneritetin ekonomik dhe qeverisjen demokratike.
Diskutimet tona me partnerët tanë tajvanezë do të përqendrohen në riafirmimin e mbështetjes sonë për ishullin dhe promovimin e interesave tona të përbashkëta, duke përfshirë avancimin e një rajoni të lirë dhe të hapur Indo-Paqësor.
Sot, solidariteti i Amerikës me Tajvanin është më i rëndësishëm se kurrë. Jo vetëm për 23 milionë banorët e ishullit, por edhe për miliona të tjerë të shtypur dhe kërcënuar nga PRC-ja.
Tridhjetë vjet më parë, udhëtova në një delegacion dypartiak të Kongresit për në Kinë, ku në sheshin Tiananmen shpalosëm një pankartë bardhezi ku shkruhej: “Atyre që vdiqën për demokracinë në Kinë”.
Policia me uniformë na ndoqi teksa dilnim nga sheshi.
Që atëherë, rekordi i tmerrshëm i të drejtave të njeriut në Pekin dhe shpërfillja e sundimit të ligjit vazhdojnë, ndërsa presidenti Xi Jinping forcon kontrollin e tij mbi pushtetin.
Goditja brutale e CCP-së kundër lirive politike dhe të drejtave të njeriut të Hong Kong-ut hodhi në koshin e plehrave premtimet për “një vend, dy sisteme”.
Në Tibet, CCP-ja ka udhëhequr prej kohësh një fushatë për të fshirë gjuhën, kulturën, fenë dhe identitetin e popullit tibetian.
Në Xinjiang, Pekini po kryen gjenocid kundër ujgurëve myslimanë dhe pakicave të tjera. Dhe në të gjithë kontinentin, PKK-ja vazhdon të shënjestrojë dhe arrestojë aktivistë, udhëheqës të lirisë fetare dhe të tjerë që guxojnë të sfidojnë regjimin.
Nuk mund të qëndrojmë pa bërë asgjë teksa CCP-ja vazhdon të kërcënojë Tajvanin dhe vetë demokracinë.
Në të vërtetë, e bëjmë këtë udhëtim në një kohë kur bota përballet me një zgjedhje midis autokracisë dhe demokracisë.
Teksa Rusia zhvillon luftën e saj të paramenduar, të paligjshme, kundër Ukrainës, duke vrarë mijëra të pafajshëm – ndër ta edhe fëmijë – është thelbësore që Amerika dhe aleatët tanë ta bëjnë të qartë se kurrë nuk dorëzohemi para autokratëve.
Kur drejtova një delegacion të Kongresit në Kiev në prill, i tregova Presidentit Volodymyr Zelensky se e admironim mbrojtjen e demokracisë nga populli i tij për Ukrainën dhe për demokracinë në mbarë botën.
Duke udhëtuar në Tajvan, nderojmë angazhimin tonë ndaj demokracisë duke riafirmuar se liritë e Tajvanit dhe të të gjitha demokracive duhet të respektohen.
