Presidenti Emmanuel Macron dhe bashkatdhetarët e tij nuk e kuptojnë më njëri-tjetrin.

Ka nga ata që fajësojnë kokëfortësinë e liderit, aq të sigurt në vetvete, sa do t’i imponojë francezëve reformën më jopopullore të dekadave të fundit, vetëm kundër të gjithëve, parlamentit, sindikatave, opinionit publik.

Të tjerë e shohin qëndrimin e francezëve me një përzierje admirimi dhe hutimi: të zotët (mënjanë dhuna) në mbrojtjen e të drejtave të tyre, krahasuar me sheshet e përgjumura italiane; por edhe pak të llastuar, gati për muaj greva dhe protesta kundër idesë për të punuar deri në moshën 64 vjeç, kur në Itali dhe në pjesën tjetër të Evropës arrin shpesh 67.

Macron ka ende katër vjet përpara tij në Elisee. Ai mund t’i përdorë ato për reforma më të mëdha, duke vënë dorën në një sistem institucional që lejon presidentin të qeverisë, por nuk përfaqëson mjaftueshëm shoqërinë.

Pikërisht kur në Itali kryeministrja Giorgia Meloni përmend si model të mundshëm gjysmë-presidencializmin e stilit francez, në Francë flitet për krizën e demokracisë dhe rikthimin në parlament.

Kështu po ndodh divorci mes presidentit më të ri që Franca ka pasur ndonjëherë, dhe “gjelave rezistent ndaj ndryshimit”, siç i përcaktoi Macron francezët që në vitin 2018, menjëherë pas marrjes së pushtetit.

Në Kopenhagen, përballë mbretëreshës daneze Margaret II, presidenti bëri një shaka që nuk u pëlqye në shtëpi të tij e cila fliste shumë për ditët që do po jetojmë sot.

Të bën efekt të çuditshëm të shohësh sot në raftin e bibliotekës atë libër-manifest me titullin luftarak “Revolucioni”, të cilin Emmanuel Macron e nënshkroi në nëntor 2016 për të shpallur ngritjen e tij në pushtet dhe për të shmangur, siç shkruante nga faqja e parë, « divorcin mes popullit dhe pushtetarëve”.

Kanë kaluar gjashtë vjet e gjysmë, Macron ka marrë të gjithë pushtetin!

Por tani mijëra francezë duan të bëjnë revolucionin, të cilët në protesta po hedhin nje karikaturë të tij prej kartoni në flakë në sheshin ku mbreti Louis XVI dhe Marie Antoinette u gijotinuan dhe që më pas u riemërua, me një ogur disi ogurzi, «della Concordia».

Në vjeshtën e vitit 2016, pak muaj pas pushtimit të bujshëm të Elysee-së, Macron nuk kishte mbushur ende 39 vjeç dhe premtoi se do të sillte revolucionin e rinisë në një vend të bllokuar, të rraskapitur nga alternimi i lodhur midis të djathtës dhe të majtës që kishte shprehur presidentë jopopullorë si p.sh. Jacques Chirac, Nicolas Sarkozy dhe François Hollande.

Armiqësia që rritet

Me paraqitjen e tij si i djathtë, por edhe si i majtë, me atë imazh mes menaxherit të ekonomisë së re dhe asistentit brilant universitar, Macron është përpjekur të kalërojë intolerancën ndaj politikës tradicionale dhe të mbledhë mbështetje në të gjithë shoqërinë franceze.

Protestat e ditëve të fundit tregojnë se në vend të kësaj ai përfundoi duke tërhequr më shumë armiqësi sesa mund ta imagjinonte.

Francezët dalin në rrugë kundër reformës së pensioneve që do t’i detyrojë të punojnë edhe dy vjet, deri në moshën 64 vjeç, por ky është preteksti, shkëndija.

Ata janë të mllefosur jo vetëm dhe jo aq me vendimin, por me arë i cili e ka marrë.

Ata e kanë për të, presidentin Emmanuel Macron.

Çfare ndodhi?  Si ka mundësi që një nga fytyrat e reja të protestës është Manès Nadel, drejtuesi i sindikatës së shkollave të mesme La Voix lycéenne, i cili tradhton të pesëmbëdhjetë vitet e tij të moshës në sheshe dhe në TV?

Franca ka gjetur Greta Thunberg-un e saj në Manès, i veshur me një xhup blu të hapur dhe fytyrë pa mjekër, e cila i shtyn shokët e shkollës të revoltohen kundër një mase të destinuar t’i prekë ata pas pothuajse gjysmë shekulli.

“Ai tradhtoi makronizmin”

Sigurisht, ka shumë arsye të thella për krizën demokratike që po përjeton Franca: sistemi institucional që përqendron pushtete të mëdha tek Presidenti i Republikës, rënia e gjatë (e mbështetur nga Macron) e sindikatave që po arrijnë të jenë në qendër vetëm me këtë revoltë dhe ndjenja se reforma e pensioneve është ndoshta e nevojshme, por më shumë e padrejtë, sepse barra bie mbi të gjitha mbi klasat popullore.

Por krahas këtyre arsyeve themelore, ekziston edhe mospëlqimi banal dhe shumë i fortë për një president që vazhdon të lartësojë mbështetësit e tij, por është i urryer për të gjithë të tjerët.

Ata e akuzojnë se ka tradhtuar projektin fillestar të makronizmit, ripërtëritjes, edhe në premtimin e tij më të thjeshtë dhe më evident, rininë, freskinë.

Ajo që kritikuesit nuk mund ta durojnë në lidhje me stilin e Macron është se ata thonë se ai sillet – vetëm në moshën 45-vjeçare – si një plak.

Ose më mirë si një baba i moshuar, i murosur në bindjet e tij, i sigurt se e di se çfarë është e dobishme për ata, fëmijët e tij të papjekur dhe të llastuar- qytetarët -, aq sa është gati t’ua imponojë kundër dëshirës së tyre.

Gabimet e një “familjari të mirë”

Macron është interpretuesi më ekstrem i një tiku jo vetëm gjuhësor që përsëritet në elitën franceze: “Ne duhet të bëjmë pedagogji”.

Është e paimagjinueshme që qytetarët të mos bien dakord për diçka që ka arsye të mirë! Ata sigurisht që nuk e kuptojnë dhe për këtë arsye ne duhet të shpjegojmë, sqarojmë përsëri, derisa të kemi arritur t’ua fusim në kokë.

Si një familjar i mirë i sigurt se çfarë është e mirë dhe çfarë është e keqe, Macron ka ecur përpara muajt e fundit pa u shqetësuar shumë për mbështetjen e fëmijëve të tij (qytetarëve, përfshirë deputetët dhe partnerët socialë), madje as të atij Laurent Berger që është lideri i sindikatës më të fortë në Francë (CFDT), por reformist dhe socialdemokrat, sigurisht jo një bolshevik i rrezikshëm.

Kur në intervistën e fundit televizive Macron thotë “a mendoni se ndoshta jam i kënaqur të kryej këtë reformë?  Sigurisht që jo”, i drejtohet francezëve si një prind i mbushur me veten e tij, i detyruar kundër dëshirës të ndëshkojë një fëmijë tepër keq.

Mbështetësit lavdërojnë ndjenjën e përgjegjësisë dhe guximit të Macron dhe e krahasojnë atë me Thatcherin, e cila qëndroi e palëkundur kundër minatorëve grevistë në vitet 1980 për të ringjallur ekonominë britanike.

Të gjithë të tjerët kujtojnë se, ndryshe nga Thatcher, Macron u zgjodh jo aq dhe jo vetëm për programin e tij, përfshirë reformën e pensioneve, por mbi të gjitha si një e keqe më e vogël, për të bllokuar rrugën e Marine Le Penit.

“Filloni duke shkuar në punë”

Kështu rikthehet krahasimi i pandershëm midis Emmanuel Macron dhe Hubert Bonisseur i La Bath alias OSS 117, një parodi e mahnitshme filmike e një agjenti sekret të vjetëruar, një mbetje e një bote tashmë të përfunduar, të luajtur nga Jean Dujardin (fitues i Oskarit për The Artist).

Montazhet që bashkojnë Macron dhe OSS 117 përhapen në YouTube, dhe vetë Dujardin komentoi për këtë çështje:

«Unë takova Macron dhe ai është sigurisht shumë më pak budalla se karakteri im.  Por është e vërtetë që i shpëtojnë frazat e një të riu.  Ashtu si kur i tha një djali (që ia kishte zili pamjen e xhaketës dhe kravatës, red.) “nëse dëshiron të blesh një kostum, fillo duke shkuar në punë”».

Presidenti dyzet vjeçar i teknologjisë franceze, njeriu që donte ta bënte Francën kombin Start-up, tani shihet si një baba arrogant që kapet pas vlerave të tij të modës së vjetër – punës, shpenzimeve të matura, buxhetit të familjes – kundër të cilave është e shëndetshme dhe jetike të rebelohet.

Ndoshta ky është zhgënjimi më i madh i revolucionit të dështuar të Macron.