Opinione / Teknologji

Mjaft e krahasuat Facebook-un dhe Instagram-in me cigaret


James Hohmann

Për denoncuesen e Facebook-ut, Frances Haugen, ish-punëdhënësin i saj është një “Big Tobacco” i kësaj gjenerate që “lidh fëmijët” me produktet e tij dhe gënjen për praktikat e tij të biznesit.

Ajo ka thënë se Instagram-i, i cili është në pronësi të Facebook-ut, është veçanërisht tinëzar, duke i vrarë 14-vjeçarët me “goditje të vogla të dopaminës” kur miqtë pëlqejnë postimet e tyre.

“Është ngjashëm si cigaret”, ka thënë Haugen këtë javë në dëshminë para një nënkomiteti të Senatit për Tregti.

“Adoleshentët nuk kanë vetë-rregullim të mirë. Ata kanë thënë në mënyrë të qartë se ndjehen keq kur përdorin Instagram-in dhe prapëseprapë nuk mund të ndalen”, ka shtuar ajo.

Këto paralele janë tërheqëse, por shqetësuese dhe çorientuese.

Faqet e mediave sociale si Facebook dhe Instagram paraqesin sfida serioze shoqërore dhe politike, por industria e duhanit ofron një metaforë të papërsosur dhe potencialisht tërheqëse.

Ndër dallimet: Mediat sociale kanë cilësi shpenguese që cigaret nuk i kanë. Shoqëria nuk ka interes t’i mbajë fëmijët tërësisht nga këto teknologji siç bën me cigaret, përkundrazi, ekziston një interes publik në parandalimin e shënjestrimit grabitqar të të miturve dhe një interes kundërpeshues në mbrojtjen e shprehjes së lirë dhe inkurajimin e inovacionit.

“Ndryshe nga duhani, Facebook-u shton një vlerë të jashtëzakonshme”, ka thënë Antigone Davis, kreu global i sigurisë në Facebook.

“Njerëzit e përdorin atë për të rritur bizneset e tyre të vogla. Ata e përdorin atë për të krijuar grupe për të luftuar gjëra të tilla si dhuna në familje…ata e përdorin atë për krijimin e komunitetit për ekipet e tyre të futbollit”, ka vijuar ai.

“Vetëm afro 10 për qind e njerëzve që pinë duhan kalojnë kancer të mushkërive”, ka thënë Haugen, duke iu përgjigjur argumentit të Davis se tetë në 10 përdorues të rinj të Facebook-ut kanë një përvojë neutrale ose pozitive.

“Ideja që 20 për qind e përdoruesve tuaj mund të përballen me çështje serioze të shëndetit mendor…është tronditëse”, ka ravijëzuar ajo.

Sipas rrëfimit të Haugen, përpjekjet e Facebook-ut për të rritur apelimet tek të rinjtë u intensifikuan pasi normat e angazhimit ranë.

Kjo përgjigje shërben jo vetëm si një kritikë ndaj Facebook-ut, siç synonte ajo, por edhe si një kujtesë e mirë se një rrjet social nuk është një shërbim publik thelbësor.

Shumë prej përdoruesve nuk ishin bezdisur gjatë ndërprerjeve të së hënës, por jeta vazhdoi në mënyrat që nuk do të ndodhte nëse njerëzit humbnin energji elektrike ose ujë. Popullariteti i platformave vjen dhe shkon.

Realiteti është se adoleshentët do të përdorin mediat sociale pavarësisht nëse Facebook-u është zbutur apo jo. Xhindi është jashtë shishes. Nëse të miturit nuk përdorin Instagram-in, ata do të përdorin Snapchat-in, TikTok-un në pronësi kineze ose diçka për të cilën nuk kemi dëgjuar kurrë.

Prindërit duhet të marrin më shumë përgjegjësi personale për të monitoruar përdorimin e mediave sociale të fëmijëve të tyre, në vend që të mbështeten në gjendjen e dadove për të bërë punët e tyre për ta.

Teksa platforma është përdorur në mënyra të poshtra, nga Mianmar dhe Etiopia deri në kryengritjen e 6 janarit, Facebook-u gjithashtu ka ndihmuar aktivistët të organizojnë dhe nxisin kundërshtimin ndaj regjimeve të korruptuara, së fundmi në Kubë.

Haugen, një menaxhere produkti derisa dha dorëheqjen në pranverë, ka argumentuar se Facebook-u është edhe më pak transparent se kompanitë e duhanit në kulmin e tyre.

Për shembull, shkencëtarët e jashtëm mund të shfuqizojnë në mënyrë të pavarur pretendimet për sigurinë e cigareve të filtruara. Në të kundërt, algoritmet sekrete të Facebook-ut dhe refuzimi për të bashkëpunuar plotësisht me studiuesit akademikë e mbrojnë kompaninë nga shqyrtimi i pavarur.

Haugen i bëri thirrje Kongresit që t’i bëjë ata të hapin kutinë e tyre të zezë.

“Kjo paaftësi për të parë në sistemet aktuale të Facebook-ut është si Departamenti i Transportit që rregullon makinat duke parë vetëm ato që janë duke lëvizur në autostradë”, ka thënë ajo.

Me këtë analogji, Haugen po merret me diçka. Facebook-u duhet t’u japë konsumatorëve më shumë kontroll mbi burimet e tyre të lajmeve, prindërve më shumë ndikim mbi atë që shohin fëmijët e tyre dhe të gjithë përdoruesve më shumë aftësi për të vendosur se si grumbullohen dhe fitohen para nga të dhënat e tyre.

Në të vërtetë, shefi ekzekutiv, Mark Zuckerberg, nuk ka nevojë të presë derisa Kongresi ta detyrojë atë.

Fakti që Facebook-u po shpenzon miliona të pa llogaritura në një fushatë reklamash që lyp rregulla të reja në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, duhet të jetë një flamur i kuq për kritikët e kompanisë që kërkojnë të njëjtën gjë.

Modernizimi i rregullimit të internetit është i rëndësishëm dhe i nevojshëm, por duhet bërë me kujdes.

Me një kapak tregu gati një trilion dollarë dhe afro 30 miliardë dollarë të ardhura neto vjetore në vitin 2020, gjiganti i teknologjisë mund të përballojë kostot e pajtueshmërisë të vendosura nga qeveria, kosto që mund të krijojnë pengesa për hyrjen e bizneseve të reja që duan të ofrojnë një shërbim më të mirë.

Në fund të fundit, qeveria nuk mund të ndryshojë natyrën njerëzore ose t’i bëjë adoleshentët më pak mizorë me shokët e tyre të klasës.

Por Kongresi mund të ndryshojë stimujt e Facebook-ut duke kërkuar transparencë dhe mbrojtje të privatësisë. Ajo që solli “Big Tobacco” nuk do të ketë të njëjtin efekt në mediat sociale.

 

Shënim: “Big Tobacco” i referohet kompanive të mëdha të duhanit.


Lajmet kryesore