Me luftën e agresionit të presidentit rus, Vladimir Putin, kundër Ukrainës tashmë në vitin e tretë, ka pyetje në rritje nëse është e mundur ndonjë lloj paqeje apo fitoreje.

Shumë varet, natyrisht, nga mënyra se si i përkufizon ato terma.

Për Putinin, objektivi i shprehur në mënyrë eksplicite është eliminimi i Ukrainës si një shtet-komb i pavarur dhe nënshtrimi nën kontrollin rus.

Megjithatë, pas dy vitesh e gjysmë dhe një mobilizimi masiv të burimeve ushtarake dhe fuqisë punëtore, Rusia kontrollon vetëm rreth 18 % të territorit të Ukrainës, dhe pjesa më e madhe u rrëmbye në vitin 2014.

I vendosur kundër qëllimeve të luftës së Putinit, pushtimi ka qenë një dështim i mjerueshëm.

A mund të ndryshojë kjo?

Që një fitore ruse të jetë edhe nga larg e mundur, Perëndimit do t’i duhet t’i japë fund të gjitha formave të mbështetjes – financiare dhe ushtarake – për Ukrainën, dhe popullit ukrainas do t’i duhet të humbasë vullnetin për të rezistuar.

Në mungesë të njërës – ose ndoshta të dyjave – nga këto rezultate, qëllimi i luftës i Putinit duket i paarritshëm.

Nuk ka shenja të humbjes së vullnetit nga ana e ukrainasve.

Ndërsa një pakicë e të anketuarve në sondazhet e opinionit thonë se mund të pranojnë disa lëshime territoriale si çmim për përfundimin e luftës, këto humbje do të ishin shumë larg çdo gjëje që do ta eliminonte Ukrainën nga harta.

Shumë miliarda dollarë që kanë rrjedhur në Ukrainë nga Evropa, Shtetet e Bashkuara dhe gjetkë kanë qenë vendimtare, dhe me të vërtetë ka pyetje nëse një mbështetje e tillë do të vazhdojë nëse ish-presidenti i SHBA-ve, Donald Trump, rimerr Shtëpinë e Bardhë në nëntor.

Por duhet mbajtur mend se shumat edhe më të mëdha që vijnë nga Bashkimi Evropian përfaqësojnë mesatarisht pak më shumë se 0.3% të PBB-së për çdo shtet anëtar.

Pa asnjë shenjë se vullneti politik i evropianëve po dobësohet, kjo mbështetje ndoshta mund të rritet nëse është e nevojshme.

Për më tepër, prodhimi i municioneve evropiane po zgjerohet, me parashikime që prodhimi do të arrijë në dy milionë fishekë artilerie vitin e ardhshëm.

Rusia, ndërkohë, duket se po lufton për të rritur prodhimin dhe është bërë gjithnjë e më e varur nga municionet nga Koreja e Veriut.

Kjo është pjesë e një modeli më të madh.

Forcat e armatosura ruse kanë dështuar vazhdimisht për të kryer ndonjë operacion të suksesshëm sulmues në shkallë të gjerë që nga javët e para të luftës.

Edhe pse ata me siguri janë përpjekur – duke i vendosur sytë në Kharkiv këtë verë – ata kanë dështuar herë pas here.

Sigurisht, ushtria ukrainase ka pasur sfidat e saj.

Ajo ia doli të zmbrapste Rusinë rreth Khersonit dhe Kharkivit në vitin 2022, por më pas kundërofensiva e saj e shumëpritur në verën e vitit 2023 dështoi në mënyrë spektakolare.

Megjithatë, ofensiva e papritur në rajonin e Kurskut të Rusisë muajin e kaluar ka demonstruar aftësi të reja dhe mbresëlënëse, si dhe i ka kujtuar botës guximin dhe përshtatshmërinë e plotë të forcave ukrainase.

Megjithatë, siç qëndrojnë gjërat, ushtria ukrainase duket se ka pak shanse për të rimarrë territorin që Rusia ka pushtuar.

Mund të përsërisë fare mirë suksesin e operacionit të Kurskut diku përgjatë vijës së frontit, i cili do të kishte implikime të rëndësishme politike; por arritja e rezultateve të qëndrueshme përtej kësaj do të jetë sfiduese.

Për sa kohë që Putini dhe rrethi i tij i ngushtë besojnë se mund të rrëzojnë vullnetin e ukrainasve dhe mbështetësve të tyre perëndimorë, ata do të vazhdojnë luftën.

Por kur t’u bëhet e ditur se kjo nuk do të ndodhë dhe se Rusia është në një rrugë të rënies gjithnjë e më të shpejtë, gjërat do të ndryshojnë.

Edhe pse ndoshta nuk do të ndodhë këtë vit, nuk ka gjasa të ndodhë në vitin 2025.

Atëherë, ndoshta, mund të parashikohet një lloj marrëveshjeje e përkohshme që i jep fund luftimeve, megjithëse pa i dhënë “fitore” asnjërës palë.

Megjithatë, një paqe e qëndrueshme është një perspektivë më sfiduese.

Nuk mendoj se do të jetë e mundur derisa të plotësohen dy kushte.

Së pari, Putini do të duhej të humbiste pushtetin.

Ai kontrollon Kremlinin dhe shoqërinë ruse me një kontroll të hekurt dhe është shumë i lidhur me obsesionin e tij perandorak për të pranuar ndonjëherë një paqe të vërtetë.

Së dyti, e ardhmja e Ukrainës duhet të sigurohet fort nga anëtarësimi në BE dhe marrëveshjet e besueshme të sigurisë perëndimore.

Atëherë, dhe vetëm atëherë, paqja mund të jetë e mundur.

Një rezultat i tillë do të ishte një fitore jo vetëm për Ukrainën, por edhe për Rusinë.

E çliruar nga projektet perandorake vetëshkatërruese, ajo më në fund mund të fillojë të punojë për t’u bërë një shtet-komb normal dhe i begatë i shekullit XXI.

Carl Bildt është një ish-kryeministër dhe ministër i jashtëm i Suedisë.

Artikulli është publikuar fillimisht në Project Syndicate

E drejta e autorit: Project Syndicate, 2024.