Zbutja e Donald Trump ndaj Vladimir Putinit e bën Neville Chamberlain të duket si një realist me principe dhe guximtar.

Të paktën Chamberlain po përpiqej të parandalonte një luftë të madhe evropiane, ndërsa Trump po vepron në mes të një lufte.

“Mynihu” i Trump vjen në prag të konferencës së madhe të sigurisë në kryeqytetin bavarez të sotëm, ku përfaqësuesit e tij do të takohen me aleatët perëndimorë.

Kjo konferencë e sigurisë në Mynih duhet të jetë fillimi i një përgjigje vendimtare evropiane, duke mësuar nga historia jonë tragjike për të shmangur përsëritjen e saj.

Hapi tjetër që propozon Trump është në fakt një “Yalta” e re ( referuar samitit  SHBA-Bashkimi Sovjetik-Britani të vitit 1945 në stacionin bregdetar në Krime, i cili është bërë sinonim me superfuqitë që vendosin fatin e vendeve evropiane mbi kokën e tyre).

Në këtë rast, propozimi i tij është që SHBA dhe Rusia të vendosin fatin e Ukrainës me angazhimin minimal, nëse jo asnjë, të Ukrainës ose vendeve të tjera evropiane.

Por këtë herë, banorët e Shtëpisë së Bardhë dhe të Kremlinit duhet të takohen fillimisht në Arabinë Saudite, pastaj në kryeqytetet përkatëse, ndërsa duket se Yalta e vërtetë, në Krime, do t’i dorëzohet Rusisë.

Sepse në botën e re guximtare të Trump dhe Putinit, fuqia është e drejtë dhe zgjerimi territorial është ajo që bëjnë fuqitë e mëdha, qoftë Rusia në Ukrainë, SHBA në Kanada dhe Groenlandë – apo Kina në Tajvan.

Të gjitha analogjitë historike kanë kufizimet e tyre dhe ato me “Mynihun” dhe “Yaltan” janë përdorur shpesh.

Por këtu, për një herë, ato duken të përshtatshme – me kusht që të theksojmë edhe dallimet përveç ngjashmërive.

Për disa javë pas zgjedhjes së Trump, kishim një shpresë të vogël që kur të vinte puna për Ukrainën, administrata e tij do të ndiqte moton e shpallur të “paqes përmes forcës”, duke kuptuar se forca është gjuha që Putin kupton.

Tani shohim se Trump jo vetëm që bullizoi miqtë e vendit të tij, por po u puth duart armiqve të tij.

Ky i ashtuquajtur “njeri i fortë” është në të vërtetë një njeri i dobët kur vjen puna për të përballuar autoritarët armiq të këtij bote.

Në një ditë, ai ka bërë katër lëshime të mëdha, të panevojshme dhe dëmshme.

Së pari, ai nuk ka nisur vetëm bisedime me Putin përmes një ndërmjetësi, por ka dhënë personalisht njohjen e plotë dhe servile për diktatorin rus si lider botëror.

“Ne të dy reflektuam për historinë e madhe të kombeve tona”, raportoi ai për bisedën e gjatë telefonike, në një postim në rrjetet sociale.

Ata diskutuan për “përfitimin e madh që do të kemi një ditë duke punuar së bashku. Por së pari, siç u pajtuam të dy, duam të ndalojmë miliona vdekje që po ndodhin në Luftën me Rusinë/Ukrainën”.

Imagjinoni sikur në vitin 1941, në vend që të hynte në luftë kundër Nazizmit në anën e Britanisë dhe vendeve të tjera aleate evropiane, presidenti i Shteteve të Bashkuara të kishte telefonuar Hitlerin, të reflektonte për “Historinë e Madhe të Kombeve tona” dhe pastaj të fliste për përfundimin e përbashkët të “Luftës me Gjermaninë/Britaninë”.

Së dyti, ai i ka ofruar liderit rus një negociatë dypalëshe SHBA-Rusi mbi kokat e ukrainasve, pikërisht lloji i “Yaltës së re” që Putin ka dashur gjithmonë.

Dhe pastaj, së treti dhe së katërti, ai ka deklaruar se Ukraina do të duhet të dorëzojë territore dhe se SHBA nuk do të mbështesë anëtarësimin e saj në NATO.

Të dyja këto gjëra janë thënë në mënyrë private në Washington dhe kryeqytetet e tjera perëndimore për një kohë, por t’i pranojmë ato publikisht është një mësim se si nuk duhet të praktikoni “artin e marrëveshjes”. (Ai bëri diçka të ngjashme në negociatat me talebanët për Afganistanin, duke filluar me një afat për tërheqjen e SHBA-ve, në vend që ta përfundonte.)

Historianët tani kanë shënimet dhe kujtimet e atyre që ishin pranë Hitlerit, duke dokumentuar gëzimin e tij për marrëveshjen që ai e arriti nga Chamberlain.

Një ditë, ndoshta do të kemi prova të ngjashme të gëzimit privat të Putinit për lëshimet që bëri Trump.

Kjo nuk do të thotë se do të ketë diçka që meriton të quhet paqe së shpejti.

Leximi i parë publik i Kremlinit nga biseda Trump-Putin ishte ndjeshëm i kujdesshëm, duke paralajmëruar se është “thelbësore të zgjidhen shkaqet e konfliktit”.

Ndoshta skenari ideal i Putinit do të ishte të vazhdonte të fliste për paqen me Trumpin, përmes një seri samitesh të qeta në Arabinë Saudite, SHBA dhe Rusi, ndërkohë që Rusia vazhdon të shtyjë përpara në fushën e betejës, të shkatërrojë infrastrukturën energjetike të Ukrainës dhe të minojë ekonominë, shoqërinë dhe unitetin e saj politik në mënyra të tjera.

(Kur u pyet për përfshirjen e Ukrainës në bisedime, Trump përmendi nevojën për një zgjedhje presidenciale atje, duke përsëritur kështu një linjë sulmuese ruse për legjitimitetin e presidentit Volodymyr Zelensky.)

Ka një ndryshim të madh midis Evropës në kohën e Mynihut dhe Yaltës origjinale dhe Evropës tani.

Evropa e sotme është e pasur, e lirë, demokratike dhe një komunitet i integruar ngushtë i partnerëve dhe aleatëve.

Po, siç e tregon edhe sondazhi i fundit i Këshillit të Evropës për Marrëdhëniet me Jashtë, ajo është gjithashtu e ndarë dhe e konfuzuar për mënyrën më të mirë përpara për Ukrainën.

Por me një koalicion mjaft të vendosur të vendeve të gatshme dhe të afta, sigurisht duke përfshirë Britaninë, Evropa ende mund të mundësojë që Ukraina të stabilizojë vijën e frontit, të mbijetojë ekonomikisht dhe më në fund të negociojë nga pozita e forcës, jo e dobësisë.

Kjo është arsyeja pse konferenca e sigurisë e Mynihut duhet të jetë fillimi i një përgjigjeje evropiane ndaj Mynihut të Trumpit.