“Fitorja jonë vetëm shtyhet”.
Marine Le Pen tregoi një fytyrë të guximshme për humbjen e partisë së saj të ekstremit të djathtë Rassemblement National në zgjedhjet parlamentare të Francës të dielën.
Në realitet, vendi i tretë për RN-në, sipas rezultateve të përkohshme, është një zhgënjim i hidhur.
RN mendoi se më në fund do të kishte mundësinë t’i tregonte popullit francez se mund të qeveriste, duke i dhënë partisë një trampolinë për zgjedhjet më të rëndësishme presidenciale të vitit 2027.
Por votuesit francezë dolën në tufa për t’i ndaluar.
Një arsye ishte se RN-ja rezultoi se nuk ishte aq e detoksifikuar, duke paraqitur kandidatë me prejardhje ekstremiste ose me një histori deklaratash raciste dhe antisemitike.
Por më e rëndësishmja, i ashtuquajturi front republikan i Francës – gatishmëria e partive të saj centriste dhe të majta për të bashkuar forcat për të penguar ngritjen e ekstremit të djathtë në pushtet – u tregua elastike.
RN e përshkruan këtë si një lojë cinike nga establishmenti politik për ta mbyllur atë nga pushteti.
Votuesit, megjithatë, u bashkuan me të.
Vetëm kjo do t’i lejojë presidentit, Emmanuel Macron, të argumentojë se basti i tij zgjedhor (aleatët e tij preferojnë ta quajnë atë një strategji racionale të denjë për Descartes-in) në fund dha rezultat.
Ai mund të thotë se theu ethet populiste që mbërthyen vendin, duke ndërprerë ngritjen në dukje të paepur të së djathtës ekstreme.
Për më tepër, aleanca e tij e partive centriste ka performuar dukshëm më mirë se sa pritej, duke u renditur në një vend të dytë të fortë.
Kjo i mban centristët në lojën politike kur në një fazë dukej se po shkonin drejt një shkatërrimi.
Megjithatë, Macron donte që zgjedhjet e parakohshme me një fushatë të rrufeshme tre-javore të ishin një moment “sqarimi” politik për Francën.
Ajo ka dhënë çdo gjë, por.
Votuesit treguan se ishin kundër, por jo për çfarë ishin.
Vendi tani përballet me muaj, ndoshta vite, të pasigurisë politike dhe qeverisjes së paqëndrueshme.
Ky në vetvete është një lajm i keq për Francën dhe partnerët e saj evropianë.
Franca duket se po e kthen orën pas në Republikën e 4-të, periudha e paqëndrueshme politikisht e pasluftës kur presidenca ishte më e dobët dhe një parlament i zhurmshëm ishte suprem.
Në javët e fundit, energjia është larguar nga pallati Elysee në Asamblenë Kombëtare.
Një president është zbritur në një rol të pasmë – simbolikisht, ai nuk u paraqit të dielën mbrëma, në vend të kësaj lëshoi një deklaratë duke thënë se do të priste “strukturimin” e forcave në parlament përpara se të merrte “vendimet e nevojshme”.
Për më tepër, votimi i së dielës ishte mbi të gjitha një fitore për të majtën Nouveau Front Populaire, e formuar në katër ditë pas një programi radikal të taksave dhe shpenzimeve pas shpërbërjes shokuese të parlamentit nga Macron.
Ishte e majta ajo që udhëhoqi një pakt elektoral për të penguar të djathtën ekstreme, e cila shpëtoi shumë vende për centristët.
Pas raundit të parë ajo tërhoqi me shpejtësi kandidatët e saj të vendit të tretë nga garat trepalëshe në të gjithë vendin për të parandaluar një ndarje në votën kundër RN-së, ndërkohë që liderët e aleancës së Macron paraprinë (megjithëse kandidatët e tyre kryesisht e ndoqën shembullin).
Si blloku më i madh, NFP do të pretendojë për postin e kryeministrit dhe të drejtën për të formuar një qeveri.
Kjo do të mjaftojë për të nervozuar tregjet, duke pasur parasysh rritjen e planifikuar masive të shpenzimeve të financuara, teorikisht, nga rritja e taksave ndaj të pasurve.
Jean-Luc Mélenchon, lideri luftarak i ekstremit të majtë La France Insoumise, më i madhi nga katër partitë në NFP, tha se nuk mund të kishte kompromis për programin e së majtës.
Por NFP nuk do të ketë një shumicë qeverisëse.
Kampi i Macron shpreson që e majta përfundimisht do të copëtohet nën tendosjen e mospërputhjes së Melénchon dhe se më pas mund të përpiqet të mbledhë një lloj koalicioni me socialistët, të gjelbërit dhe të moderuarit e tjerë.
Kjo mund të zgjasë javë nëse jo muaj.
Edhe nëse numrat mblidhen dhe duket një shtrirje, qendra e majtë ka të ngjarë të kërkojë një çmim të lartë – të tillë si kthimi i rritjes së Macron në moshën e pensionit nga 62 në 64 vjeç ose rivendosja e një takse mbi pasurinë mbi aktivet financiare – dhe do të dëshirojë qeveria nën kontrollin e tyre.
Nëse nuk ka rrugë për një shumicë, Macron mund të duhet të vendosë një kryeministër të përkohshëm me një mandat minimal derisa zgjedhjet e reja të mund të thirren brenda një viti.
Me tre blloqe politike pak a shumë të barabarta që nuk dëshirojnë të punojnë me njëri-tjetrin, Franca duket e paqeverisshme.
Gjatë gjithë trazirave të ardhshme mund të presim që Le Pen dhe numri dy i saj Jordan Bardella të prezantohen si alternativa e vetme që ofron rend dhe stabilitet.
Humbja e së dielës mund të duket vetëm si një pengesë e përkohshme..