Çfarë tregon lëshimi – i dështuar – i një rakete për Evropën?

Kur një Boeing 747 i modifikuar, me një raketë dhe nëntë satelitë të bashkangjitur, u ngrit nga Cornwall, e gjithë Mbretëria e Bashkuar shpresonte të ishte në gjendje të festonte së shpejti në orbitë.

Larg inflacionit, grevave, madje edhe luftimeve mes princërve. Superiore ndaj lidhjeve dhe ngadalësisë së programeve evropiane të hapësirës ajrore.

Por pak para mesnate, baza duhej të raportonte një “anomali” dhe ndërprerje “të parakohshme” të misionit.

Në deklaratën e Virgin Orbit, raketa nuk i arriti kurrë lartësitë e pritura.

Ekuipazhi u kthye i sigurt, por satelitët super-teknikë dhe super-sponsorizuar përfunduan në copa mbi Afrikën Perëndimore.

Me të drejtë, autoritetet britanike kanë nxituar të deklarojnë se dështimet janë një pararendës i sukseseve të ardhshme qiellore.

Mirëpo goditja ishte e rëndë.

Aq sa, në stilin e sikletshëm sovjetik, profili i Boris Johnson-it u fshi me nxitim nga një foto e postuar në Twitter nga një prej ish-ministrave të tij për të festuar nisjen në hapësirë.

Bashkë me të edhe ringjallja e imazhit kombëtar.

Kjo histori zbulon se sa shumë, ëndrra e një epoke të re britanike, duket e copëtuar vetëm shtatë vite pas referendumit dhe vetëm tre vite nga fillimi i procedurave për shkëputje nga Brukseli.

Çfarë ndodhi me premtimet për ridrejtimin e investimeve drejt objektivave vendore, të ripushtimit të “sovranitetit mbi kufijtë”, të shumëfishimit përrallor të marrëveshjeve tregtare?

Duke dëgjuar sërish parullën obsesive të kohës – “merr përsëri kontrollin” – kthehemi në Cornwall , në mes të turmës së ekzaltuar nga largimi verbues i Boeing-ut, por të pavetëdijshëm për rreziqet në fazën e dytë.

Sot, tregtia e Mbretërisë së Bashkuar me zonën e BE-së ka rënë me një të katërtën, një milion evropianë janë larguar nga vendi, performanca e ekonomisë britanike është nën mesataren e më të mirëve ndër 27 vende.

Kundërshtimi për këtë skenar është Katargate.

A mundet një Union i tronditur nga hetimi i prokurorit federal belg – me akuza për korrupsion, pastrim parash dhe pjesëmarrje në një organizatë kriminale brenda dhe rreth Parlamentit – të prezantohet si një botë më e mirë?

Më e besueshme për vlerat dhe interesat e qytetarëve?

Këtu është e lehtë të kujtojmë mësimin e Helmut Schmidt-it kur ai nënvizonte se Evropa “jeton në krizë”. Ose e Jean Monnet, i cili na inkurajoi të vëzhgojmë sesi zgjidhjet e këtyre krizave përkthehen në “përparime”.

Vitet 1970 janë historia e një shekulli tjetër: bindja mbetet se vetëm një përgjigje e strukturuar ndaj Katargate – e vendosur në Strasburg në planin e reformës prej 12 pikash – do të jetë në gjendje të bëjë një ndryshim.

Ne kemi nevojë për rregulla të qarta që përcaktojnë rolet dhe papajtueshmëritë, më shumë transparencë në mekanizmat vendimmarrës, mbi të gjitha aftësi për të përfaqësuar nevojat e atyre që i japin jetë Unionit jashtë qarqeve me yjet.

Brexit dhe Katargate kanë qenë zbulues të kryqëzuar të dobësive.

Megjithatë, së bashku na kanë treguar një gjë: se lëkundjet e arkitekturës së përbashkët për ta çmontuar atë, ndezja e zemërimit shkatërrues përreth, mbyllja e hapësirave të njohjes nuk çojnë në procese të ndjeshme për të mirën e përbashkët, kundër varfërisë dhe fyerje.

“E vetmja ideologji e vërtetë që meriton të jetohet është në traditën evropiane”, ka shkruar filozofi Slavoj Zizek.

Sepse ka diçka unike, ndoshta të papërsëritshme, në idenë dhe përvojën e lirisë që Evropa ka krijuar dhe ripërtërirë gjithmonë.

I njëjti mendim kritik ndaj Evropës, nga e djathta apo nga e majta, i ka rrënjët në trashëgiminë tonë.

Marrë nga “Corriere della Sera”, përshtatur për “Albanian Post”.