Radhë të gjata jashtë stacioneve të karburantit. Shoferët në panik, duke luftuar me njëri-tjetrin, teksa furnizimet shterojnë.
Ushtarë, që u vendosën për të shpërndarë karburant në të gjithë vendin. Dhe, në sfond, përhapja e pandemisë, ushqimi i kalbur në fusha dhe familjet që fundosen në varfëri.
Kjo është Britania e 2021-shit.
Jo shumë kohë më parë, kur në korrik kryeministri Boris Johnson hoqi të gjitha kufizimet e pandemisë, gjendja shpirtërore në të gjithë vendin fliste për optimizëm.
Një lëshim i suksesshëm i vaksinave, më në fund, kishte rikthyer liritë e çmuara në jetën e përditshme: vizitën e miqve dhe familjes në shtëpitë e tyre, shoqërimin me të huajt, ushqimin në restorante.
Rastet e virusit vazhduan të shumohen, por numri i shtrimeve në spital dhe vdekjeve ra ndjeshëm. Makthi, me sa dukej, kishte marrë fund.
Por, në javët e fundit, çdo ndjenjë e normalitetit është dëbuar.
Një krizë dramatike e karburantit, e shkaktuar në pjesën më të madhe nga mungesa e shoferëve të kamionëve dhe që në kulmin e saj detyroi mbylljen e afro një të tretës të të gjithë stacioneve të benzinës, është veç shqetësimi më i dukshëm.
Konvergjenca e problemeve – mungesa globale e gazit, rritja e çmimeve të energjisë dhe ushqimit, çështjet e zinxhirit të furnizimit dhe vendimi i Konservatorëve për të rrudhur mirëqenien – ka hedhur në terr të ardhmen e vendit.
Edhe Johnson, i njohur për optimizmin e ndezur dhe përzemërsinë, ka luftuar për të zbardhur situatën.
Paniku i javës së kaluar, i cili rikujtoi kujtimet e vjetra (dhe mitet) në lidhje me fundin e trazuar të viteve 1970, ishte një kohë e gjatë.
Për shumë muaj, udhëheqësit e industrisë në të gjithë ekonominë kanë paralajmëruar për mungesat kronike të punës – të shoferëve të kamionëve, po, por edhe mbledhësit e frutave, përpunuesit e mishit, kamerierët dhe punonjësit e kujdesit shëndetësor – duke prishur zinxhirët e furnizimit dhe duke penguar bizneset.
Shenjat e prishjes janë kudo: rafte të zbrazëta në supermarkete, ushqim që do të humbasë në fusha, gjithnjë e më shumë postera bosh të ngjitur në dritaret e dyqaneve dhe restoranteve.
Prodhuesit e mishit, madje, i kanë bërë thirrje qeverisë t’i lejojë ata të punësojnë të burgosur për të mbyllur hendekun.
Një nga shkaqet kryesore të këtij telashi është Brexit, ose të paktën trajtimi i qeverisë ndaj Brexit-it.
Largimi i zgjatur i Britanisë nga blloku, i ndërmarrë pa ndonjë përpjekje të vërtetë nga Johnson për të siguruar një tranzicion të qetë, çoi në një eksod të punëtorëve evropianë, një proces i përbërë më pas nga pandemia.
Afro 1.3 milionë shtetas jashtë shtetit u larguan nga Britania midis korrikut 2019 dhe shtatorit 2020.
Teksa u bë e qartë se Britania u përball me mungesa të konsiderueshme të fuqisë punëtore, konservatorët nuk pranuan të përgjigjen.
Ata folën gjatë e fryrë, duke e quajtur atë një “situatë të fabrikuar”. Ata u përhapën, duke e siguruar publikun se nuk kishte asgjë për t’u shqetësuar.
Dhe, duke parë mundësinë për të riformuar neglizhencën e tyre si dashamirësi, ata pretenduan se dështimi i tyre për të vepruar ishte sepse donin që kompanitë të paguanin punëtorët britanikë më shumë, në vend që të mbështeteshin në punë të lirë të huaj.
Alibia për mosveprimin nuk është bindëse.
Në Holandë, për shembull, legjislacioni i ri ka përmirësuar pagën dhe kushtet e punës për drejtuesit e kamionëve.
Në Britani, kushtet mbeten ndër më të këqijat në Evropë. Përgjigjja e vonuar e qeverisë – ofrimi i pesë mijë vizave të përkohshme për shoferët – është shumë pak dhe shumë vonë.
Në vend të pagave më të larta, publiku britanik deri më tani ka hasur vetëm në çmime më të larta. Inflacioni është rritur më shpejt se në çdo moment, që nga viti 1997, dhe çmimi në rritje i gazit në nivel global po rëndon më tej jetën e njerëzve, duke e bërë energjinë më të shtrenjtë se kudo në Evropë.
Ndërsa qeveritë e tjera, në Spanjë dhe Itali, kanë siguruar që familjet në vështirësi të mbrohen nga kostot në rritje, konservatorët nuk kanë ofruar një përkujdesje të kësaj natyre.
Tanimë, tre milionë familje në Britani jetojnë në “varfërinë e karburantit”, të detyruar për të zgjedhur midis ngrohjes dhe ushqimit në dimër. Pasi konservatorët të ngrenë një kufi mbi çmimet e energjisë në tetor, ky numër pritet të rritet me gjysmë milioni të tjerë.
Megjithatë, Johnson pretendon se i ka dhënë konservatorizmit britanik një fytyrë më të mirë.
Ai flet me nxitim për “nivelimin” e komuniteteve të lëna pas. Por, sjellja e qeverisë së tij sugjeron të kundërtën.
Më 30 shtator, ai përfundoi një program që kompensoi njerëzit deri në 80 për qind të të ardhurave të humbura gjatë pandemisë.
Dhe, më 6 tetor, Konservatorët do të shkurtojnë Kredinë Universale, programin gjithëpërfshirës të Britanisë për mirëqenien, me 20 paund, ose 27 dollarë në javë.
Kjo pikërisht kur më shumë njerëz se kurrë mbështeten në të.
Reduktimi më i madh i vetëm i shtetit të mirëqenies në historinë britanike, parashikohet të shtyjë gjysmë milioni njerëz më shumë nën kufirin e varfërisë, përfshirë 200 mijë fëmijë.
Një fond, i saposhpallur i vështirësive dimërore me vlerë 500 milionë paund, ose 673 milionë dollarë, do të bëjë pak për të zbutur problemin 12 herë më të madh se sa madhësia e saj.
Ky bashkim i zymtë, nga mungesa e karburantit në varfërinë spirale, është përshkruar nga shumë njerëz si një “stuhi e përsosur”.
Megjithatë, metafora fshin rolin aktiv që Konservatorët – dhe në veçanti, kryeministri – kanë luajtur në orkestrimin e këtyre kushteve parathënëse.
Përpara është duke u mbrujtur dimri i zymtë.
Por Johnson nuk ka gjasa t’i mbajë pasojat e veprimeve të tij. Qeveria e tij, e mbështetur në një shumicë të madhe, mbetet e sigurt. Dhe, për të, krizat janë gjithmonë mundësi.
Një mjeshtër që ndryshon formën, i ngarkuar nga çdo ndjenjë llogaridhënieje ose ndershmërie, lulëzon në kushtet e fatkeqësive.
Kurse pjesa tjetër e vendit, nuk do të jetë aq me fat.
