Presidenti amerikan, Joe Biden, po tingëllon më i ashpër ndaj Izraelit këto ditë dhe po tregon më shumë dhembshuri për njerëzit e uritur në Gaza.
“Ka shumë njerëz të pafajshëm që janë në telashe dhe po vdesin”, tha Biden.
“Dhe duhet të ndalet”.
Por nuk do të ndalet më vete – në të vërtetë, mund të përkeqësohet nëse Izraeli pushton Rafahun, ose nëse uria shkon në zi buke.
Dhe shqetësimi i Biden për palestinezët më duket i zbrazët, sepse ai nuk ka qenë i gatshëm të mbështetet fort te kryeministri i Izraelit Benjamin Netanyahu për ta ndalur atë.
Pra, tani jemi në një situatë të çuditshme: bombat amerikane dhe ndihma amerikane po bien të dyja nga qielli i Gazës.
Në vitin 1948, Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj ndërmorën aeroplanin e famshëm të Berlinit për të shpëtuar Berlinin Perëndimor nga një bllokadë sovjetike.
Tani jemi të angazhuar në një tjetër transport ajror humanitar – këtë herë për shkak të veprimeve jo të një armiku, por të partnerit tonë.
Izraeli po insiston në inspektime të mundimshme të çdo kamioni ndihme që shkon në Gaza.
Një zyrtar i lartë i administratës më tha se Izraeli po kthente mbrapsht ngarkesa të tëra kamionësh nëse ato përmbanin komplete lindjeje urgjente, me sa duket sepse ato përfshijnë një bisturi të vogël për prerjen e kordonit të kërthizës.
UNICEF-i më thotë se Izraeli po refuzon ta lejojë atë të sjellë tualete portative.
Senatorët, Chris Van Hollen dhe Jeff Merkley vizituan kufirin e Gazës dhe zbuluan se Izraeli ka bllokuar pastruesit e ujit.
Një anëtar i Parlamentit britanik tha se Izraeli kishte bllokuar 2 mijë e 560 drita diellore.
Diplomacia ka të bëjë me përdredhjen e krahëve po aq sa edhe bindjen, por Biden duket se nuk dëshiron të veprojë në mënyra që u japin forcë fjalëve të tij.
E thënë thjesht, Netanyahu e injoron Shtëpinë e Bardhë sepse nuk ka kosto për ta bërë këtë.
Kjo nuk është krejtësisht e re.
“Miqtë tanë amerikanë na ofrojnë para, armë dhe këshilla”, i tha ministri izraelit i mbrojtjes, Moshe Dayan, një udhëheqësi sionist amerikan që vizitoi në vitin 1967.
“Ne marrim paratë, marrim armët dhe refuzojmë këshillat”.
Avi Shlaim, historiani, tregon se vizitori pyeti se çfarë do të ndodhte nëse Amerika do të thoshte se Izraeli do të merrte ndihmë vetëm nëse do të merrte këshillën.
Dayan u përgjigj: Atëherë do të na duhej të merrnim edhe këshillat.
Nën presidentët me mendje të ashpër, kjo ka ndodhur herë pas here.
Vizita ime e parë në Lindjen e Mesme përfshinte kalimin në një Liban të goditur pas pushtimit izraelit të vitit 1982, i cili la shumë palestinezë të vdekur, por nuk e ka përmirësuar sigurinë e Izraelit.
Nuk e dija se në prapaskenë Presidenti Ronald Reagan thirri kryeministrin Menachem Begin pas një breshërie veçanërisht të tmerrshme artilerie dhe, në vend që të lutej për të ndaluar, e urdhëroi atë.
“Isha i zemëruar”, shkroi Reagan në ditarin e tij.
“I thashë se duhej të ndalonte ose e gjithë lidhja jonë e ardhshme rrezikohej. E përdora fjalën holokaust qëllimisht dhe thashë se simboli i luftës së tij po bëhej një foto e një foshnjeje 7-muajshe me krahët e saj të hedhur në erë”.
“Njëzet minuta më vonë”, shtoi Reagan, “ai më telefonoi për të më thënë se kishte urdhëruar t’i jepej fund breshërisë dhe u lut për miqësinë tonë të vazhdueshme”.
Uroj që Biden të tregojë të njëjtën guxim.
Ai mund t’i bashkëngjisë kufizime të përdorimit përfundimtar dërgesave të armëve, duke kufizuar mënyrën se si ato mund të përdoren (siç bën me Ukrainën).
Ai thjesht mund t’i përmbahet, siç kanë kërkuar tetë senatorë, ligjit amerikan që i jep fund mbështetjes ushtarake për çdo vend kur presidenti konstaton se ai “kufizon, drejtpërdrejt ose tërthorazi, transportin ose shpërndarjen e ndihmës humanitare të Shteteve të Bashkuara”.
Nën presionin e Kongresit, Biden muajin e kaluar lëshoi Memorandumin e Sigurisë Kombëtare 20, i cili përforcon ligjin dhe do t’i kërkojë Izraelit të konfirmojë deri në fund të marsit se po lejon dërgimin e ndihmave humanitare; përndryshe, rrezikon furnizimin e saj me armë sulmuese.
Kjo është një levë, por vetëm nëse Biden është i gatshëm ta përdorë atë.
Presidenti gjithashtu mund t’i kërkojë publikisht Egjiptit të lejojë kamionët e ndihmave të bllokuara tani në kufi, ndërsa presin inspektimet izraelite të kalojnë në Gaza edhe pa miratimin e Izraelit.
(Ai mund të bëjë inspektimet e veta nëse është e nevojshme.)
Bashkëpunimi egjiptio-izraelit për sigurinë është i rëndësishëm, por jo nëse mban ushqim nga Gaza.
Shtetet e Bashkuara gjithashtu mund të abstenojnë për rezolutat humanitare në OKB në vend që të vendosin veton ndaj tyre.
Biden mund të anashkalojë Netanyahun dhe të flasë drejtpërdrejt me izraelitët – ndoshta në Knesset – dhe të bëjë çështjen për ndihmën humanitare, një armëpushim dhe një rrugë drejt një zgjidhjeje me dy shtete.
Biden mund të mohojë se ai në fakt ka shumë ndikim.
Është një pikë e drejtë: izraelitët u shkatërruan nga sulmi terrorist i Hamasit të 7 tetorit dhe nuk janë në humor të dëgjojnë të huajt që janë ulur të sigurt në vende të largëta që bëjnë thirrje për përmbajtje.
Një sondazh dëshpërues muajin e kaluar zbuloi se 68 për qind e hebrenjve izraelitë kundërshtojnë lejimin e ushqimit dhe ilaçeve në Gaza.
Nga ana tjetër, Izraeli i është përgjigjur – megjithëse në mënyrë joadekuate deri më tani – ndaj presionit dhe kritikës publike.
E vërteta është se ne nuk e dimë se sa ndikim ka Biden, sepse ai nuk e ka testuar vërtet fuqinë e tij.
Kur Biden dukej se sugjeroi këtë muaj se pushtimi i Rafahut do të kalonte një vijë të kuqe dhe mund të kishte pasoja, Shtëpia e Bardhë e ktheu menjëherë deklaratën e tij.
Ndoshta Biden beson se ai po projekton miqësi dhe besnikëri ndaj një aleati të rrethuar.
Për Netanyahun dhe për shumicën e botës, kjo duket si dobësi.
Ndërkohë, banorët e Gazës vdesin nga uria në mënyrë të panevojshme dhe kjo mund të bëhet pjesë e trashëgimisë së Biden.
