Një nga mënyrat e zgjuara për të mësuar nga dështimi

Një mori kërkimesh psikologjike kanë treguar se shumica e njerëzve luftojnë për të trajtuar dështimin në mënyrë konstruktive.

Ekzistojnë praktika në jetën e përditshme që e zhvlerësojnë dështimin. Ndryshe, për të pasur më pak motivim për të këmbëngulur dhe për të arritur qëllimin.

Thjesht ndodh që gabimet mos të vërehen dhe të vazhdohet me qetësi sikur asgjë të mos ketë ndodhur. Diçka që i pengon njerëzit të mësojnë një strategji më të mirë për të përmirësuar performancën.

Folësit frymëzues bëjnë shpesh thirrje për të dështuar sërish dhe më mirë, por shumica e njerëzve dështojnë sërish dhe njësoj.

Hulumtimet e fundit tregojnë se ka mënyra për të shmangur këto kurthe.

Këto zgjidhje janë shpesh kundërintuitive, çka është një nga mënyrat më të mira për të mësuar nga gabimet.

Një nga strategjitë është t’i ofrohen këshilla një personi tjetër që mund të përballet me sfida të ngjashme. Duke i ndihmuar të tjerët të shmangin dështimin, mund të përmirësohen perspektivat për sukses.

Profesori Hallgeir Sjåstad i psikologjisë ka qenë i intriguar nga tendenca e njerëzve për të braktisur ëndrrat e tyre para kohe.

“Hulumtimi ishte një përpjekje për të kuptuar pse ne ndonjëherë dorëzohemi shumë shpejt, edhe pse mund të kishim pasur sukses nëse do të kishim qenë pak më të duruar dhe të gatshëm për të bërë një përpjekje të dytë”, ka thënë ai.

Sjåstad u kërkoi pjesëmarrësve në studim të bënin një provë praktike të një testi për të matur saktësinë e intuitës së tyre.

Atyre iu kërkua të vlerësonin se sa do të peshonin 20 mollë dhe se nëse supozimi do të ishte brenda dhjetë përqindëshit të përgjigjes korrekte, do të konsiderohej shenjë e intuitës së fortë.

Atyre iu tha se performanca e lartë në disa pyetje lidhet fort me “rezultatet pozitive në jetë, të tilla si arritjet e jashtëzakonshme në punë dhe një jetë shoqërore që funksionon mirë”.

Ky mesazh ishte krijuar për të rritur dëshirën e tyre për të pasur sukses.

Pasi iu përgjigjën disa pyetjeve praktike, pjesëmarrësve iu dhanë komente të rreme ose shumë pozitive ose shumë negative.

Më pas iu kërkua të parashikonin se sa e vështirë do të ishte të performonin mirë në testin real dhe sa të lumtur do të ndjeheshin nëse do të ishin të saktë 100 për qind.

Hipoteza e Sjåstad ishte që njerëzit të cilëve u jepeshin reagime negative në lidhje me përgjigjet e tyre praktike do të nënvlerësonin rëndësinë e performancës së tyre të ardhshme për gjendjen e tyre emocionale.

Dhe kjo ishte pikërisht ajo që ndodhi.

Njerëzit që mendonin se kishin dështuar në vrapimin praktik parashikuan se një rezultat perfekt do të bënte pak për të rritur lumturinë e tyre të menjëhershme.

Kjo nuk doli të ishte e vërtetë kur ata bënë një test të dytë dhe iu tha se morën notat më të larta. Lajmi i mirë i bëri ata vërtet të lumtur. Ata kishin gabuar plotësisht duke supozuar se rezultati nuk do t’i bënte krenarë.

“Shumica prej nesh duan të mendojnë për veten si njerëz kompetentë dhe të aftë, kështu që kur reagimet e jashtme sugjerojnë të kundërtën, ajo përbën një kërcënim serioz për imazhin e vetes”, ka thënë ai.

“Rruga më e lehtë është të mohojmë ose shpjegojmë sinjalin e jashtëm, në mënyrë që të zvogëlojmë mospërputhjen dhe të ruajmë një ndjenjë pozitive të vetvetes”, ka shtuar ai.

Në një eksperiment të mëpasshëm, Sjåstad eksploroi se si dështimi në pyetjet praktike ndikoi në gjykimet e tjera të pjesëmarrësve për rëndësinë e rezultateve të testit për jetën e tyre.

Pasi pjesëmarrësit kishin marrë reagimet negative, ata kishin shumë më pak gjasa të thoshin se rezultatet e testit pasqyronin “kush ishin si person”.

Gjithashtu ai e ka testuar këtë efekt edhe në jetën reale mes studentëve në një universitet norvegjez.

Zbuloi se thjesht duke u kujtuar studentëve një mesatare së ulët, i bënte ata të zhvlerësonin ndjeshëm përfitimet e parashikuara të diplomimit me mesatare të lartë.

Përfundimet e tij janë të vlefshme për shumë fusha të jetës.

Nëse keni pasur një intervistë për punën e ëndrrave që nuk ka shkuar mirë, mund të vendosni se nuk dëshironi vërtet të punoni në atë fushë dhe kështu të ndaloni së aplikuari për pozicione të ngjashme.

E njëjta gjë vlen nëse nuk arrini të bëni përshtypje në një provë sportive, ose nëse një botues refuzon dorëzimin e parë të dorëshkrimit tuaj.

“Mund të jetë joshëse të shpjegojmë të metat tona dhe të fajësojmë dikë apo diçka tjetër, duke u përpjekur të bindim veten se Plani C ishte në të vërtetë Plani A gjatë gjithë kohës”, ka thënë ai.

Sjåstad nuk po pretendon se ne duhet të këmbëngulim në të gjitha qëllimet tona gjatë gjithë kohës.

Mund të jetë e shëndetshme të vendosim ambiciet në perspektivë dhe të ndryshojmë kursin nëse procesi nuk po na bën më të lumtur.

Por efekti i dështimit mund të na bëjë të arrijmë në këtë vendim para kohe, në vend që të shohim nëse mund të mësojmë dhe të përmirësohemi.

Marrë nga “BBC”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.