Nga “kemi prova” në “s’kemi prova” për rastin Dehari – ministrja Haxhiu mund të paditet për shpifje

“Provat ekzistojnë dhe gjithçka që duhet është vullneti i policisë dhe prokurorisë për ta zbardhur deri në fund këtë rast”, kishte deklaruar ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu, më 5 shtator për rastin e Astrit Deharit – i cili ishte gjetur i vdekur në qelinë e tij në Qendrën e Paraburgimit në Prizren më 5 nëntor të 2016-ës.

Pas kësaj deklarate, ministrja ishte ftuar në Prokurorinë Speciale, më 9 nëntor, për t’u intervistuar lidhur me provat të cilat pretendonte që ishin dorëzuar, e për të cilat sipas saj nuk kishte vullnet për t’u trajtuar më tutje nga institucionet e Drejtësisë.

Por, deklarata e dhënë në përvjetorin e vdekjes së Astrit Deharit, nga ministrja ndryshoi ditën kur ajo u deklarua në një konferencë për media, pas intervistimit nga Prokuroria Speciale.

Në këtë paraqitje Haxhiu, e konfirmoi që nuk e ka asnjë fakt, provë, apo emër të ndonjë personi që lidhet si fajtor me vdekjen e Astrit Deharit, në burgun e Prizrenit.

“Po ta kisha emrin e kryerësit, apo kryerësve të veprës penale unë nuk do ta prisja ftesën e prokurorit për ta thënë emrin e personit që dyshohet. E kjo është puna e tij (e prokurorit), për këtë paguhet nga taksat e qytetarëve. Punën e tij unë s’mund ta bëj. Madje ju e dini që mua shpesh më thonë që nuk je prokurore”, deklaroi Haxhiu, të hënën e 20 nëntorit.

Ministrja e përgënjeshtori vetvetën, duke krijuar hapësirë që të paditet për shpifje.

“Ministrja krijoi hapësirë për padi civile “Shpifje”

Avokati Mentor Beqiri, në një përgjigje me shkrim për Albanian Post sqaron se deklarata e ministres mund të konsiderohen si “shpifje” dhe prandaj ka “hapësirë për padi civile për shpifje”.

Në rast se një deklaratë e tillë do të ishte dhënë nën betim, atëherë do të konsiderohej edhe si “deklarim i rremë”.

“Në aspektin juridik s’ka mundësi të hapet rasti për veprën penale ‘deklarim i rremë’, për shkak se deklarimet e saj për media nuk i plotësojnë elementët e veprës penale deklarim i rremë, pasi që deklaratat në fjalë nuk janë dhënë nën betim”.

“Deklaratat e ministres Haxhiu janë vepra penale”

Ndërsa nga këndvështrimi i këshilltarit të lartë në Qendrën për Ndihmë Juridike dhe Zhvillim Rajonal, njëherësh edhe jurisiti Anton Nrecaj, ministrja veçse e kishte shkelur ligjin kur kishte deklaruar se i dinte autorët e vrasjes së Astrit Deharit.

Nrecaj, në një bisedë për Albanian Post pohon se deklarata të tilla si ato të ministres e dëmtojnë jashtëzakonisht shumë procesin e hetimit, prandaj edhe janë “vepra penale”.

“Nga aspekti ligjor marrja në pyetje e ministres nga Prokuroria Speciale është gjithçka në kuadër të kornizës ligjore. Çdo deklaratë publike e ministres rreth detajeve të intervistmit do të paraqitet shkelje ligjore dhe dëmtim i procesit ligjor duke përbërë vepër penale”, thotë Nrecaj për AP.

Në procese gjyqësore të tilla e që rezultojnë të jenë të ndjeshme, deklaratat e zyrarëve të shtetit përveç se bëjnë gjykim publik, ato edhe ndikojnë në intensitetin e zhvillimit të hetimeve.

“Çdo deklaratë publike qofshin edhe ato politike, nëse ato janë të pa vërteta për të bërë gjykim publik rreth rastit Dehari e dëmton rëndë procesin e hetimit të krimit”.

“Zyrtarët e shtetit nuk do duhej fare të ndërhyjën në procese gjyqësore të ndjeshme, deklaratat dhe ndërhyrje të tilla në procese gjyqësore e dëmtojnë tejmase sistemin e drejtësisë edhe ashtu të brishtë që e kemi”.

Ndërsa të martën e 21 nëntorit, objekti i Institutit të Mjekësisë Ligjore (IML) në Prishtinë është përfshirë nga zjarri nga Policia e Kosovës dhe nga Ministria e Drejtësisë është thënë se hetimet janë duke vazhduar për zbardhjen e rastit dhe akoma nuk dihet nëse djegia e dy zyrave në këtë institut ka të bëjë me rastin Dehari.

Rasti i vrasjes së Astrit Deharit dhe hetimet nga institucionet

Autoritetet përgjegjëse në Kosovë, fillimisht e kishin cilësuar vdekjen e Astrit Deharit si “vetëvrasje”, por familja Dehari dhe partia Lëvizja Vetëvendosje (LVV), kishin kërkuar që të bëhet ekspertizë ndërkombëtare, për shkak të dyshimeve për këtë konstatim.

“Analizat toksikologjike plotësuese të gjakut periferik të Astrit Deharit, kanë treguar praninë kafeinës dhe mos prani të etanolit. Sa i përket ekshumimit të trupit të të ndjerit nuk ka rekomandim në ekspertizë dhe e njëjta nuk është rekomanduar që të ri ekzaminohet trupi duke pasur parasysh se sa kohë ka kaluar”, ka thënë Prokuroria Speciale më 12 prill të 2022-ës në gjetjet e raportit.

Dokumenti i dorëzuar më 1 prill të 2022-ës, ishte ekspertizë shtesë e kërkuar nga autoritetet e drejtësisë në Kosovë, pasi më 24 tetor të vitit 2019, Prokuroria Themelore në Prizren pati publikuar konkluzionet e ekspertizës së Institutit të Mjekësisë Ligjore për rastin e Deharit.

“Ashtu siç është thënë në ekspertizën tonë, ne kemi dyshime që lidhen me rrethanat e vdekjes së Astrit Deharit. Në fakt hipoteza e një vetëvrasjeje përmes mjeteve të caktuara nga mjekët ligjor duket pak e vërtetë dhe intervenimi i një personi të tretë në proces fatal duhet të kihet parasysh”, ishte thënë në konkluzionet e ekspertizës së vitit 2019.

Me këtë konstatim, Prokuroria e pati kthyer rastin në hetim, pas përfundimeve të mëparshme se bëhej fjalë për vetëvrasje.

Më 30 tetor të po atij viti, Kryeprokurori i Shtetit, Aleksandër Lumezi, ka marrë vendim që rasti i Astrit Deharit të kalojë nga Prokuroria Themelore në Prizren në juridiksion të Prokurorisë Speciale të Republikës së Kosovës (PSRK), prandaj edhe janë kërkuar hetime shtesë.

Prokuroria Speciale kishte thënë se do të vazhdojë hetimin e këtij rasti dhe do t’i ndërmarrë të gjitha veprimet e nevojshme.

Në shkurt të vitit 2017, familja Dehari vendosi që ekspertizën për këtë rast ta kryejë Qendra Universitare e Mjekësisë Ligjore në Zvicër.

Më 8 dhjetor të 2022-ës, ministrja Haxhiu, kishte dalur në një konferencë për medie, për të treguar se mostrat e gjakut në rastin e Astrit Deharit, ishin zhdukur nga laboratori ku po ruheshin në Institutin e Mjekësisë Ligjore në Kosovë.

“Në mbajtëset e epruvetave kanë qenë 15 epruveta me gjak, 1 epruvetë e urinës dhe 1 epruvetë e lukthit. Nga kjo dy epruveta ia kanë dhënë Instituti Zviceran dhe një policisë për ADN. Aktualisht sipas informacioneve, mungojnë 12 epruveta me gjak, 1 e urinës dhe 1 e lukthit”, kishte deklaruar Haxhiu.

Për këtë rast, katër persona të dyshuar u suspenduan.

Ata u suspenduan nga IML më tetë dhjetor 2022, por u rikthyen në punë më 19 shkurt 2023, pas një vendimi të Komisionit Disiplinor brenda Institutit.

Aktivisti i Lëvizjes Vetëvendosje, Astrit Dehari, u gjet i vdekur në qelinë e burgut në Prizren më 5 nëntor të vitit 2016.

Dehari ishte anëtar i Lëvizjes Vetëvendosje, i arrestuar bashkë me disa pjesëtarë të tjerë të kësaj lëvizje, nën akuzat se kanë sulmuar Kuvendin e Kosovës.

Nga atëherë, provat janë dërguar edhe në institute jashtë vendit, por nuk është arritur të konstatohet se ka pasur persona të tjerë të përfshirë në vdekjen e Deharit.

Familja e tij, qysh nga vdekja, po vazhdojnë betejën për zbardhjen e rastit. Ata, njëjtë si Vetëvendosje, janë të bindur se dikush ua vrau djalin.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.