Lajme

Nga i pari te i fundit – çfarë saktësisht thanë raportet e ekspertizës për vdekjen e Astrit Deharit


Astrit Dehari, aktivist i Lëvisjes Vetëvendosje, i vdekur në qendër të paraburgimit në Prizren më 5 dhjetor të vitit 2016

Dy ditë pasi aktivisti i Lëvizjes Vetëvendosje, Astrit Dehari, ishte gjetur i vdekur në qelinë e tij në Qendrën e Paraburgimit në Prizren, me urdhër të prokurorit të rastit, Metush Biraj, ishte kryer autopsia.

Autopsia u bë në Institutin e Mjekësisë Ligjore në Prishtinë, ndërsa ekzaminimet ishin kryer nga tre mjekoligjorë, Flamur Blakaj, Naim Haliti e Musa Gashi, me prezencë të një përfaqësuesi të EULEX-it e disa personave të tjerë si ekip mbështetës.

Në këtë raport të autopsisë, tre mjekoligjorët kishin treguar se Astrit Dehari është dërguar në spital pa shenja jete, pa vetëdije, pa puls dhe pa tension të lartë të gjakut.

Ata kishin përmendur edhe detaje të dëmtimeve të jashtme të trupit të Deharit, pas pranimit në Institutin e Mjekësisë Ligjore.

Tre mjekoligjorët Flamur Blakaj, Naim Haliti e Musa Gashi kishin konstatuar se vdekja e Astrit Deharit ka ardhur si pasojë e “asfiksisë mekanike nga mbyllja i rrugëve të sipërme të frymëmarrjes nga mjeti me konsistencë solide (të fortë)”.

Siç ceket në raport, “mekanizmi i vdekjes mund të shpjegohet me ndaljen reflektore të punës së zemrës, mbase edhe i shoqëruar me ngacmimin autonom të pleksusit nervor laringeal-spazëm laringeale”.

Këto dëmtime të përshkruara, specifikonin mjekoligjorët, janë dëmtime të vetë shkaktuara “hezituese” të cilat kanë qenë të shoqëruara me gjakderdhje të jashtme, po të cilat nuk kanë çuar në shok hemorragjik.

Ndërsa në analizat toksikologjike, gjatë dhe pas autopsisë, nuk janë gjetur substanca të barërave apo drogave.

Pas përfundimit procedural të autopsisë, më 18 nëntor të atij viti , ish-kryeprokurori i Prokurorisë së Prizrenit, tani prokurori special, Sylë Hoxha, në një konferencë për medie kishte thënë se Astrit Dehari kishte kryer vetëvrasje ndërsa shkaqet e vdekjes ishin asfiksia, problemet me organet e frymëmarrjes.

Familjarët dhe përfaqësuesit e Lëvizjes Vetëvendosje të bindur që Dehari nuk ka bërë vetëvrasje dhe të pa kënaqur me rezultatet e institucioneve të Kosovës, kërkuan që një ekspertizë tjetër të kryhet në Lozanë të Zvicrës, ku edhe kishte jetuar më parë familja Dehari.

Tre vjet më vonë, Instituti i Mjekësisë Ligjore në Lozanë tha se vdekja e Astrit Deharit është “rezultat i asfiksisë, sigurisht me ngulfatej të llojit Smuthering”, duke shtuar edhe një detaj tjetër.

Atë të mundësisë së përfshirjes së një personi të tretë në këtë rast.

“Hipoteza e vetëvrasjes së z.Astrit Deharit me mjetet e paraqitura nga mjekët ligjorë nuk duket e vërtetë. Për këtë arsye rrethanat e vdekjes së z.Dehari janë sipas mendimit tonë, të përfshira me një dyshim të intervenimit të personit të tretë në procesin fatal”, thuhej në pjesën përfundimtare të raportit 44 faqesh të 14 shtatorit të vitit 2019 në Luzanë, nga mjekët zviceranë.

Por, ata s’mund të bënin konstatim përfundimtar, prandaj shtohej se “Ekzaminimet plotësuese janë të nevojshme për të përjashtuar intervenimin e personit të tretë në vdekjen e z.Astrit Deahrit”.

Përfundimet e Institutit të Mjekësisë Ligjore të lozanës, Zvicër, në ekspertizën e parë

Në anën tjetër Prokuroria Themelore në Prizren kishte paralajmëruar vazhdim të hetimeve lidhur me rastin.

Për të shuar dyshimet e ngritura në këtë rast, ishte urdhëruar edhe një ekspertizë e re e cila përfundimisht u përgatit dhe prezantua në prill të vitit 2022.

Lidhur me të gjeturat e raportit të ri të ekspertizës së Institutit të Mjekësisë Ligjore në Lozanë të Zvicrës, publikun e njoftoi Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës, e cila tregonte se nga mostrat e ekzaminuara nuk gjetën ADN të tjetër kujt, pos të vetë viktimës.

“Në bazë të të gjitha elementeve që kishim në dispozicion dhe pas analizave të kryera në laboratorët e QURML dhe të Shkollës së Shkencave Kriminologjike (ESC)”, thuhet në raportin e publikuar më 12 prill, “analizat e ADN-së të ndërmarra mbi objektet që kanë qenë në kontakt me viktimën në një moment të afërt me vdekjen (brisk rroje, stilolaps i lidhur me një lidhëse këpucash dhe një pjesë metali) nuk kanë treguar profil ADN tjetër përveç se atij të z.Astrit Deharit”.

“Ekzaminimi i fotografive të objekteve ka treguar se nuk është nxjerr asnjë gjurmë e gishtave që ka mundur të përdoret. Gjithashtu ekzaminimi i objekteve fizike (shishja e plastikës, brisk rroje, stilolaps i lidhur për lidhësen e këpucës dhe pjesa e metaltë) kanë treguar se tentativa të reja për të gjetur gjurmë të gishtave në këto objekte nuk ishin relevante’.

Në analiza toksikologjike të gjakut të Astrit Deharit nuk kanë gjetur prani të etanolit.

“Nuk rekomandojmë analiza plotësuese në fushën e gjenetikës, të daktiloskopisë dhe të toksikologjisë”, thuhet më tej në raport.

Trupi i të ndjerit përbën provën më të rëndësishme, vlerësojnë mjekët zvicerran, “por edhe provën e cila më së paku është përdorur”.

“E vetmja mënyrë për të gjetur prova të mundshme do të ishte të ri- ekzaminohej trupi pas një exhumimi (zhvarrosje). Megjithatë, duke pasur parasysh sa kohë ka kaluar dhe sa e rëndë është kjo masë, nuk e rekomandojmë”, përfundon raporti i tretë i Mjekësisë Ligjore në Lozanë të Zvicrës.

Konkluzionet nga ekspertiza e dytë e Mjekësisë Ligjore të Luzanës, Zvicër

Më tetë dhjetor të vitit të Kaluar, Ministrja e drejtësisë në Kosovë, Albulena Haxhiu, kishte dalë në një konferencë për medie, për të treguar se mostrat e gjakut në rastin e Astrit Deharit, janë zhdukur nga laboratori ku po ruheshin në Institutin e Mjekësisë Ligjore në Kosovë.

“Në mbajtëset e epruvetave kanë qenë 15 epruveta me gjak, 1 epruvetë e urinës dhe 1 epruvetë e lukthit. Nga kjo dy epruveta ia kanë dhënë Instituti Zviceran dhe një policisë për ADN. Aktualisht sipas informacioneve, mungojnë 12 epruveta me gjak, 1 e urinës dhe 1 e lukthit”, kishte deklaruar Haxhiu.

Për këtë rast, katër persona të dyshuar u suspenduan.

Ata u suspenduan nga IML më tetë dhjetor 2022, por u rikthyen në punë më 19 shkurt 2023, pas një vendimi të Komisionit Disiplinor brenda Institutit.

Por sa ishin të rëndësishme këto prova?

Meqë për shkak të ndjeshmërisë së rastit dhe pasi hetimet po vazhdojnënga IML zyrtarisht nuk kanë dashur të deklarohen, por jo zyrtarisht ekspertë brenda këtij instituconi i kanë thënë Albanian Postit se mostrat e zhdukura nuk përbëjnë kurrfarë problemi për vazhdimin e rastit, sepse ato tashmë janë të ekzaminuara dhe rezultatet nga to janë marrë.

Për AP kanë thënë se mostrat e humbura i përkasin rastit të nëntorit të vitit 2016, “të cilat janë analizuar dhe nga të cilat janë nxjerrë rezultatet e kërkuara, rezultate këto që i janë bashkangjitur raportit të autopsisë”.

“Këto mostra janë analizuar nga Instituti për Mjekësi Ligjore në Prishtinë dhe ai i Lozanës. Prandaj, si të tilla nuk kanë asnjë rëndësi profesionale apo shkencore”, vazhdon më tej burimi.

“Mungesa e bazës ligjore për asgjësimin e tyre si dhe fakti që akoma rasti nuk mund të konsiderohet i mbyllur janë arsyet pse ato mostra kanë qëndruar akoma në IML”, përfundon burimi brenda IML-së, për Albanian Post.

Astrit Dehari ishte gjetur i vdekur në qelinë e tij në qendrën e paraburgimit në Prizren, më 5 nëntor të vitit 2016. Ai po mbahej në paraburgim si i dyshuar për sulmin ndaj Kuvendit, i kryer në gusht të atij viti.

Dehari kishte vdekur në ditën e 68-të të qëndrimit të tij në paraburgim në Prizren.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com


Lajmet kryesore