Në pritje të gjyqit, si lexohet “juridikisht” akuza e SPAK-ut ndaj Berishës dhe dhëndrit të tij

Prokuroria e Posaçme (SPAK) mori zyrtarisht të shtunën e 21 tetorit si të pandehur ish-kryeministrin Sali Berisha dhe bashkëshortin e vajzës së tij, Jamarbër Malltezin.

Të dy, nën akuzën e korrupsionit pasiv, me dyshimin e arsyeshëm se kanë përfituar 5.4 milionë euro përmes përdorimit të funksionit publik të (Kryeministrit).

Këto para janë dhënë nga biznesmeni Fatmir Bektashi, i cili akuzohet po ashtu nga SPAK për pastrim parash.

Masa u zbatua nga Policia e Shtetit të shtunën e 21 tetorit dhe çoi në arrestimin e Malltezit në aeroportin e Rinasit dhe komunikimit të masës së sigurisë “detyrim paraqitje” për Berishën.

Ish-kryeministri në reagimin e tij akuzoi Strukturat e Posaçme (SPAK dhe GJKKO – ed.) se duke vendosur masë sigurie ndaj tij pa autorizim nga Kuvendi, kanë shkelur Kushtetutën e Shqipërisë, më saktë nenin 73.

Juristi Kreshnik Spahiu shpjegoi fillimisht për Albanian Post se duhet shmangur krahasimi me rastin e ish-zëvendës kryeministrit, Arben Ahmetaj, (përmendur edhe nga deputetët e pozicionuar me Berishën) për kontrollin në banesat e bashkëjetueses dhe ish-gruas së tij.

Kjo, pasi Kodi i Procedurës Penale parashikon që masat e sigurimit arrest me burg ose arrest shtëpiak si dhe kontrollet e banesave ndaj një deputeti duhen bërë nëpërmjet marrjes së autorizimit nga Kuvendi i Shqipërisë.

“Kontrolli i banesave u krye në objekte që nuk ishin në pronësi të deputetit, por personave të tjerë dhe nuk nevojitej autorizim nga Kuvendi”.

Kështu ai thekson se për Sali Berishën nuk janë kryer as kontrolle banesash dhe as sekuestrim pronash.

“Sekuestrimi i pronave është bërë për Jamarbër Malltezin i cili nuk gëzon imunitet kushtetues sepse nuk është subjekt shtetëror”.

Për më tepër, “masa e detyrimit për paraqitje nuk parashikohet nga neni 288 i Kodit Procedurës Penale si masë që duhet kërkuar autorizim”.

Në të njëjtën linjë mendimi qëndron edhe përfaqësuesi ligjor i “Rithemelimit”, Franci Nuri, i cili për Albanian Post thotë se rasti i Ahmetajt ka një specifikë që mund t’i ngatërrojë të dyja situatat (ekzekutim vendimi gjykate ndaj një deputeti pa i hequr mandatin Kuvendi – ed.), sepse ai kishte disa banesa dhe atij nuk i është kontrolluar banesa që përdorte vetë, por janë kontrolluar banesat e bashkëjetueses dhe të ish-gruas.

Por, Nuri thekson se “në rastin konkret të Berishës ne po flasim për lirinë e qarkullimit, neni 73 i Kushtetutës e ka shprehur mjaft qartë: Deputeti nuk mund të arrestohet dhe nuk mund t’i hiqet liria në çfarëdolloj forme, pa autorizimin e Kuvendit”.

“Pra, këtu kemi të bëjmë me lirinë e tij individuale dhe nuk lë pikë dyshimi si puna e rastit të Ahmetajt se për cilën banesë bëhej fjalë, këtu flitet për lirinë personale të individit”.

Përfaqësuesi ligjor i “Rithemelimit” këmbëngul se Berisha do të përballet me drejtësinë, nuk ka pikë dyshimi kjo pjesë “por nga ana ligjore nuk mundesh si organ procedues (SPAK dhe BKH -ed.) të vendosësh masa shtrënguese të tilla si pengimi i lirisë së qarkullimit ndaj një deputeti”.

Spahiu, nga ana tjetër, thotë se mbetet për t’u interpretuar nga Gjykata e Lartë se cila duhet jetë procedura e kërkuar.
“Por edhe sikur të kërkohet nga parlamenti autorizim, kjo nuk ndikon në themelin e hetimit penal dhe akuzat e korrupsionit pasiv”, shton eksperti i drejtësisë.

Akuzat dhe dënimi që parashikon ligji

SPAK bëri të ditur se Berisha akuzohet për korrupsion pasiv dhe përfitim, përmes Jamarbër Malltezit, të 5.4 milionë eurove që ky i fundit i ka marrë në mënyrë të parregullt si aksioner i kompanisë “Homeplan”.

Sipas prokurorisë, Malltezi ka përfituar aksione dhe dividente nga kjo kompani pa investuar te ajo, gjë që ngre dyshime se aksionet janë dhënë nga Bektashi në shkëmbim të veprimeve shtetërore të ndërmarra nga Berisha në favor të kompanisë.

Në këtë rast, ish-kryeministrit akuzohet se ka lehtësuar procesin e zhvillimit të zonës në fjalë.

Spahiu thotë për AP-në se me këto akuza nëse Malltezi deklarohet fajtor për korrupsion pasiv rrezikon 4 deri në 12 vjet burg dhe nëse shpallet fajtor për pastrim të produkteve të veprës penale rrezikon deri në 10 vjet burg.

“Gjithsesi ata prezumohen me ligj të pafajshëm deri sa Gjykata të provojë fajësinë”.

Për Spahiun është pak e çuditshme “të akuzosh dhëndrin më shumë se kryeministrin”.

Kjo pasi sipas tij, “Malltezi nuk ka pasur funksion shtetëror dhe nuk mund ketë përgjegjësi penale me të rëndë sesa vjehrri që ishte kryeministër”.

Në një linjë tjetër qëndron Nuri i cili thekson se, “SPAK ka gjetur që janë marrë vendime qeverie për të favorizuar një individ të caktuar, pra një i afërm i tij thjesht është një paragjykim, asgjë më tepër, sepse të gjithë e dinë që duhen prova të mirëfillta nuk mjafton një paragjykim, duhen prova të pakundërshtueshme, nuk mjafton dyshimi”.

“Nëse për masat e sigurimit mjafton standardi dyshim i arsyeshëm (termi juridik), për ta mbajtur dikë në burg apo për ta mbajtur në arrest shtëpiak, pra ndonjë masë tjetër si pengimi i qarkullimit (masa e Berishës – ed.) mjafton dyshimi i arsyeshëm”.

Nuri është i mendimit se për ta dënuar dikë, “duhet të jemi përtej çdo dyshimi të arsyeshëm, pra duhet që Prokuroria të sjellë prova që mos të kenë as edhe një lloj dyshimi që ai person ta ketë kryer atë vepër”.

Sekuestrimi i pasaportës, çfarë do të thotë kjo?

Të dy ekspertët ligjorë kanë sqaruar për Albanian Post nëse ka apo jo kuptim marrja e pasaportës së Berishës, kur lëvizjet e shtetasve kontrollohen në sistemin TIMS.

Spahiu mendon se sekuestrimi është detyrim procedural dhe veprim normal i prokurorisë.

“Nuk mendoj që ka mbikalim kompetencash”.

Edhe Nuri shprehet se është masë sigurimi e natyrës parandaluese.

“Për më tepër, me skandalin e largimit të Ahmetajt në drejtim të paditur, SPAK ka kuptuar që ekziston në Kodin Penal edhe kjo masë, dhe ka gjykuar ta përdorë në këtë rast, jo pa prapa-mendim sipas meje”.

Për të, kjo mund të bëhet me qëllimin që pengimi për udhëtim jashtë shtetit i Berishës të lidhet mediatikisht me ndalimin e tij për të udhëtuar drejt SHBA-ve.

“Ndërkohë dihet që secili mund të dalë jashtë territorit shqiptar drejt Malit të Zi, Maqedonisë së Veriut, Kosovës dhe Serbisë vetëm me kartë identiteti. Pra në vetvete bllokimi i pasaportës është thjesht simbolik”, shton ai.

Sipas Nurit, përdorimi i kësaj simbolike në rastin e ish-kryeministrit, bëhet sërish për t’i dhënë mundësi për konsum politik nga ana e eksponentëve të mazhorancës në ditët dhe javët vijuese.

Edhe Spahiu ka ngritur aludime se disa veprime të policisë janë paksa të interpretueshme.

“Arrestimi në aeroport mund të shmangej duke e thirrur ne prokurori për pyetje duke ia komunikuar aty masën e arrestit dhe duke mos bërë arrestime publike në rrugë”.

Për të, arrestimet në rrugë bëhen për krime në flagrancë dhe jo për vepra penale të bëra 10 vjet më parë.

Arrestimi ndodhi dhe masa u komunikua, por jo për Berishën.

Tani pritet të shihet në ditët në vijim se çfarë argumentesh do të sjellë mbrojtja e ish-kryeministrit dhe çfarë detajesh të tjera do të dalin nga dosja voluminoze e prokurorëve të SPAK-ut, Arben Kraja dhe Enkeleda Millonai.

Për më tepër pritet edhe një reagim i mazhorancës – e cila ka bërë kallëzimin – dhe ka zgjedhur të heshtë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.