Ministri i Jashtëm lituanez: Rusia nuk duhet të prekë kufijtë në Baltik, BE dhe NATO duhet të reagojnë

Gabrielius Landsbergis është ministri i Jashtëm i Lituanisë dhe nipi i themeluesit të Lituanisë së pavarur Vytautas Landsbergis.

Ai është i bindur se Bashkimi Evropian duhet të reagojë shumë më me vendosmëri ndaj Rusisë.

Dhe jo vetëm sepse Moska tani kërcënon të ndryshojë në mënyrë të njëanshme kufijtë detarë në Balltik.

A është provokim lëvizja e Duma-s?

“Ne po përpiqemi të përcaktojmë se cilat janë qëllimet e vërteta. Vendet e përfshira nuk janë vetëm dy të përmendura në deklaratën e lëshuar nga Duma të mërkurën, Lituania dhe Finlanda”.

“Nëse Rusia vendos të ndryshojë në mënyrë të njëanshme kufijtë detarë, do të përfshihen edhe Estonia, Suedia dhe Polonia”.

Pse atëherë përmendën vetëm ju dhe finlandezët?

“Është e vështirë të thuhet. Në Lituani jemi në një javë zgjedhore, çdo temë bëhet shumë e nxehtë. Jemi përballë një përpjekjeje të qëllimshme për të mbjellë konfuzion në opinionin publik dhe për të testuar reagimin tonë. Është një provokim hibrid”.

“Ne kemi parë që Rusia të ndjekë përshkallëzimin në sferën hibride prej disa kohësh. Kjo është një pjesë tjetër”.

Por nëse Moska merr masa për kufijtë detarë, si mendoni se duhet të reagojnë vendet e përfshira?

“Mund të jetë një ndryshim teknik. Ata mund të zvogëlojnë zonën e tyre ekskluzive ekonomike në det, duke zgjeruar kufijtë e ujërave të tyre territoriale pa prekur hapësirën territoriale të të tjerëve. Një veprim i tillë nuk do të ishte ndryshim”.

“Por nëse shkoni përtej traktateve ndërkombëtare, atëherë bëhet një problem i madh. Kemi kërkuar menjëherë reagimin e Bashkimit Evropian dhe NATO-s, sepse nuk jemi në një fazë normale dhe sepse Rusia nuk është një fqinj si të tjerët: është një fqinj i madh në luftë me mikun dhe aleatin tonë, Ukrainën”.

“Ne duhet t’i marrim shumë seriozisht njoftimet e tij. Përgjigja duhet të jetë politike dhe e matur”.

Po nëse përshkallëzimi i provokimeve hibride vazhdon?

“Në atë rast, mënyra më e mirë për t’u përballur me përshkallëzimin është në Ukrainë: ta ndihmojmë atë më shumë, të ofrojmë armë që nuk i kemi siguruar ende, duke lejuar ukrainasit t’i përdorin ato në territorin rus”.

Cilat janë këto armë të pasiguruara ende?

“Raketat me rreze të gjatë, për shembull. Në shumë raste flasim për raketat e Gjermanisë: me sa di unë, ky është rasti i vetëm i një vendi që ka raketa me rreze të gjatë veprimi dhe nuk i furnizon ato”.

“Pastaj duhet parë mundësia për të siguruar më shumë nga ato që kanë tashmë ukrainasit: tanke dhe materiale të tjera që ne kemi në magazinë”.

Dhe si vendosni t’i përdorni ato për objektiva në Rusi?

“I takon secilit vend të vendosë. Shtetet e Bashkuara të Amerikës mund të autorizojnë Ukrainën për ta bërë këtë. Është përgjigja më e mirë ndaj përshkallëzimit rus”.

A shihni një situatë ku disa vende evropiane do të duhet të dërgojnë forcat e tyre për të ndërhyrë dhe kështu të pengojnë ushtrinë e Moskës të përparojë, siç thotë presidenti francez?

“Ne jemi në gjendje të bashkohemi me një koalicion në Ukrainë, të udhëhequr për shembull nga Franca, për të bërë stërvitje ushtarake. Ne e bëmë këtë para luftës dhe instruktorët tanë vetëm do të ktheheshin”.

“Për pjesën tjetër, Macron pyet veten: a mund të imagjinojmë një situatë në të cilën fronti ukrainas shembet sepse vija e frontit i nënshtrohet presionit në rritje? Fatkeqësisht deri më tani nuk kemi mundur të ndihmojmë me vendosmëri”.

“Çdo dy muaj e gjejmë veten në BE ose NATO, por, pasi të ketë kaluar tronditja fillestare, qasja ka ndryshuar. Filluam të pyesim veten nëse Rusia mund të nisë një përshkallëzim nëse e mbështesim shumë Ukrainën”.

“Por Evropa nuk mund të lejojë humbjen e Ukrainës. Nëse kjo ndodh, atëherë Evropa është në luftë”.

Çfarë pasojash nxirrni nga kjo, krahasuar me opsionin e Macron për të dërguar ushtarë?

“Nuk duhet të themi paraprakisht se çfarë nuk do të bëjmë në një skenar negativ, nuk duhet të përjashtojmë diçka. Opsionet duhet t’i lëmë të hapura. Mund të them vetëm se jam shumë i shqetësuar dhe se situata po përkeqësohet”.

Marrë nga “Corriere della Sera”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.