Kush është Ali Khamenei, njeriu më i fuqishëm në Iran: Arrestimet, gjashtë fëmijët, ngritja (e papritur) në dhe zgjedhja delikate e një pasuesi

Sayyid Ali Hosseini Khamenei, i lindur më 19 prill 1939 në Mashhad në provincën e Khorasanit, ka qenë Udhëheqësi Suprem i Republikës Islamike të Iranit që nga viti 1989.

Njeriu më i fuqishëm në vend.

Djali i dytë i Javad Khamenei, një klerik shiit me origjinë azere, Ali u rrit në një mjedis modest, por i mbushur me përkushtim fetar.

Ai filloi studimet e tij në një shkollë fillore tradicionale ku fëmijët mësohen të lexojnë, të shkruajnë dhe ku mësohet përmendësh Kurani.

Pastaj ai ndoqi një seminar fetar shiit.

Në vitin 1958, në moshën 19-vjeçare, Khamenei u transferua në Qom, qendra e studimeve teologjike shiite.

Dhe nën drejtimin e ajatollahëve të shquar si Ruhollah Khomeini dhe Hossein Borujerdi ai thelloi njohuritë e tij për jurisprudencën islame dhe filozofinë.

Këtu ai ra në kontakt me idetë revolucionare që do të formësonin të ardhmen e tij politike.

Në vitet 1960 Khamenei u shfaq si një aktivist i ri kundër regjimit të Shahut të fundit: Mohammad Reza Pahlavi.

Në xhami ai përhapte mesazhe rezistence të mbuluara me predikime fetare: ai u arrestua gjashtë herë midis viteve 1962 dhe 1975.

Në vitin 1964 ai gjeti gjithashtu kohën për t’u martuar me Mansoureh Khojasteh Bagherzadeh: çifti kishte 6 fëmijë, katër djem dhe dy vajza.

I dërguar në mërgim për gati tre vjet (1975-1977), ose më mirë i kufizuar në atdheun e tij, në qytetin e Iranshahr për shkak të “veprimtarisë së tij revolucionare”, në vitin 1978 ai u bë një figurë qendrore në organizimin e protestave që kulmuan në Revolucioni i vitit 1979, i cili e transformon vendin nga një monarki në një Republikë Islamike Shiite.

Pas rënies së Shahut, besnikëria e tij ndaj Ruhollah Khomeinit, Udhëheqësit të parë Suprem të Iranit, u shpërblye me një ngritje të shpejtë politike.

Muaj më parë ai i kishte mbijetuar një sulmi: një bombë shpërtheu gjatë një konference për shtyp.

Dy mandatet e tij presidenciale (deri në vitin 1989) përkonin me luftën midis Iranit dhe Irakut, e cila përfundoi me ndërhyrjen e OKB-së, rezoluta e së cilës u pranua nga dy shtetet ndërluftuese.

Udhëheqësi suprem i Iranit

Më 4 qershor 1989, pas vdekjes së Khomeinit, Asambleja e Ekspertëve e zgjodhi atë si Rahbar të ri, ose Udhëheqës Suprem, pavarësisht se nuk kishte gradën Ajatollah të Madh.

Një vendim i papritur që u lehtësua pjesërisht nga një ndryshim kushtetues që lejoi emërimin e tij.

Si Udhëheqës Suprem, Khamenei ka konsoliduar gradualisht fuqinë e tij në teokracinë iraniane, duke zgjeruar ndikimin e tij në të gjitha aspektet e jetës së përditshme.

Ai forcoi rolin e Gardës Revolucionare dhe të policisë së moralit.

Në politikën e brendshme ai mbajti një linjë fort konservatore.

Përgjigja e tij ndaj “Lëvizjes së Gjelbër” të vitit 2009, e cila kundërshtoi rizgjedhjen e Presidentit Mahmud Ahmadinexhad, shënoi një pikë kthese negative në marrëdhëniet e tij me një pjesë të konsiderueshme të popullsisë iraniane.

Megjithatë, politika e tij e jashtme është antiperëndimore, me Shtetet e Bashkuara të përcaktuara si “Satani i Madh”.

Ai gjithmonë ka mbështetur fuqishëm programin bërthamor të Iranit, duke e tërhequr vendin në vorbullën e sanksioneve.

Dhe tani, për herë të dytë në 4 muajt e fundit, ai ka urdhëruar një sulm kundër Izraelit: në prill në përgjigje të sulmit të IDF-së kundër konsullatës iraniane në Damask (Siri), tani për vrasjen e synuar të liderit politik të Hamasit Ismail Haniyeh, më 31 korrik në Teheran.

Zgjedhja delikate e pasardhësit

Për shkak të moshës së Khameneit, loja e trashëgimisë po bëhet gjithnjë e më urgjente.

Për vite me radhë, ai është angazhuar për të zgjedhur një profil që mund t’i japë vazhdimësi Republikës Islamike.

Dhe vdekja e papritur e Ebrahim Raisit në një aksident me helikopter më 19 maj i ndryshoi planet: ish-presidenti iranian ishte në fakt ndër të preferuarit.

I konsideruar si një i mbrojtur i Khameneit, Raisi u pëlqye nga fraksionet ekstremiste iraniane.

Tani spekulimet për pasardhësin e tij janë zhvendosur te Mojtaba Khamenei: 55 vjeç, ai është i dyti nga gjashtë fëmijët.

Ali Khamenei do të donte ta zgjidhte atë, por disa liderë të tjerë fetarë në vend kanë kundërshtuar kredencialet e tij.

Në fakt, ai nuk arriti një gradë të lartë në hierarkinë klerikale shiite, një faktor që konsiderohet i nevojshëm për të marrë këtë post.

Dhe për disa analistë, statusi i tij fetar dhe politik mund të mos jetë ende i mjaftueshëm për të përmbushur këtë rol.

Së fundi, një detaj jo pak rëndësi, Udhëheqësi Suprem i Iranit nuk është një pozicion i trashëguar: ai kërkon emërimin nga Asambleja e Ekspertëve, e cila duhet të arrijë unanimitet.

Marrë nga “Corriere Della Sera”, përshtatur për Albanian Post 

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.