Çmimet evropiane të gazit natyror janë rritur aq shumë, saqë qindra miliona njerëz mund të përballen me shtëpi të ftohta ose fatura të fryra të energjisë gjatë dimrit.
Ekziston gjithashtu frika e një ndikimi të fuqishëm, pasi dyoksidi i karbonit i përdorur në prodhimin e ushqimit – një nënprodukt i plehut të bërë me gaz natyror – gjithashtu po shtrenjtohet.
Politikanët po fajësojnë rritjen e çmimeve në rritjen e kërkesës për gaz natyror, ndërsa bota zgjohet nga pandemia, ndërprerja e furnizimit e shkaktuar nga mirëmbajtja dhe një verë më pak erë se zakonisht. Kjo e fundit pa një rënie të energjisë së prodhuar nga era.
Por në të vërtetë, kriza e Evropës është në sektorin e saj të energjisë së rinovueshme. Rajoni ka investuar shumë në energjitë e rinovueshme, të tilla si era dhe dielli, por nuk mund të marrë mjaft nga kjo energji e gjelbër për njerëzit që kanë nevojë për të.
Pasi OKB-ja publikoi raportin e saj mbi gjendjen e klimës në gusht, duke paralajmëruar se bota duhet të bëjë shkurtime të thella dhe të qëndrueshme të emetimeve të gazrave serë këtë dekadë, ka pasur një mirëkuptim në rritje midis udhëheqësve politikë se kalimi, larg nevojave të karburanteve fosile, të ndodhë më shpejt se sa ishte planifikuar.
Ka stimuj të tjerë për të lëvizur më shpejt në burimet e rinovueshme. Një tranzicion më i plotë do ta çlironte Evropën nga prishja e tregjeve të paqëndrueshme të energjisë dhe do të zvogëlonte varësinë e saj nga ofruesit e tjerë të naftës dhe gazit, siç është Rusia.
Evropa mund të shmangë ngatërrimin e sigurisë së saj energjetike në stuhitë gjeopolitike.
Më shumë se 40 ligjvënës të Bashkimit Evropian, kryesisht nga shtetet lindore dhe baltike, i kanë bërë thirrje Komisionit Evropian që të nisë një hetim ndaj kompanisë shtetërore të gazit rus “Gazprom”.
Ata dyshojnë se po e kufizonte furnizimin e saj për të rritur çmimet dhe për t’i bërë presion Gjermanisë për të përshpejtuar nisjen e “Nord Stream 2” – një tubacion gazi që shkon nga Rusia dhe nën Detin Baltik në Gjermani.
Nga “Gazprom” është deklaruar për “CNN Business” se po furnizonte me gaz klientët jashtë vendit, “në përputhje të plotë me detyrimet kontraktuale ekzistuese”, dhe se furnizimet ishin, “në një nivel relativisht të lartë”, gjatë tetë muajve të fundit.
Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë tha të mërkurën se eksportet ruse në Evropë ishin ulur nga nivelet e vitit 2019 dhe se vendi mund të bëjë më shumë për të rritur furnizimet para dimrit.
Evropa ka qenë prej kohësh një udhëheqëse botërore në energjitë e rinovueshme. Vitin e kaluar, Bashkimi Evropian dhe Mbretëria e Bashkuar përdorën më shumë energji të rinovueshme sesa karburantet fosile për të gjeneruar energji elektrike.
Por, në të njëjtën kohë, Mbretëria e Bashkuar mbështetet në gaz për rreth 40% të energjisë elektrike të saj dhe Evropa po zgjerohet dhe investon shumë në gaz.
BE-ja aktualisht ka 87 miliardë euro (102 miliardë dollarë) projekte gazi në tubacion, sipas një raporti nga “Global Energy Monitor” (GEM).
Blloku synon të rrisë importet e gazit me 35%, për të cilat GEM thotë se është, “në kundërshtim me qëllimin e deklaruar të BE-së për emetimet zero të gazrave serë deri në vitin 2050”.
Gazi është konsideruar gjerësisht si një karburant lidhës “më i pastër” për t’u përdorur gjatë kalimit nga qymyri në energji të rinovueshme për energji elektrike. Por ka disa probleme me këtë. Ndërsa gazi lëshon më pak karbon sesa qymyri dhe nafta, ai është bërë kryesisht nga metani, një gaz serë shumë i dëmshëm që rrjedh nga tubacionet dhe puset e braktisura.
Rrjetet inteligjente janë pjesë e përgjigjes
Mungesat e gazit po ndihen më ashpër në Mbretërinë e Bashkuar, ku çmimet janë më shumë se katërfishuar dhe disa kompani të vogla të energjisë po shkatërrohen.
Ekspertët thonë se kriza aktuale e energjisë – e përkeqësuar nga mungesa e erës në Detin e Veriut këtë verë – nënvizon nevojën që Evropa të ndërtojë më shumë infrastrukturë të rinovueshme në më shumë vende dhe të diversifikojë burimet e saj.
“Një pjesë e përgjigjes është të vendosni më shumë mulli me erë në vende të ndryshme, sepse era do të fryjë diku”, tha një ekspert.
Mbretëria e Bashkuar mund të eksplorojë më shumë rreth hidrocentraleve dhe energjisë diellore.
Një pjesë tjetër e përgjigjes është fokusimi në anën e kërkesës, jo vetëm në ofertë, tha Lisa Fischer, e cila drejton programin e grupit studimor të klimës “E3G” mbi dekarbonizimin e sistemeve të energjisë.
Në Angli dhe Uells, të dhënat tregojnë se shtëpitë që nuk janë ndërtuar rishtas nuk përmbushin standardet bazë të efikasitetit të energjisë. Shumë prona të vjetra nuk kanë izolim efektiv, me dritare me xham të vetëm që lëshojnë shumë nxehtësi dhe ajër të ftohtë.
Njerëzit gjithashtu zakonisht i ngrohin shtëpitë e tyre me kaldaja me gaz, megjithëse pompat e nxehtësisë elektrike që punojnë me energji të rinovueshme po rriten në popullaritet.
Rrjetet inteligjente janë rrjete digjitale të energjisë elektrike dhe shihen si zgjidhje që mund të vlerësojnë në mënyrë inteligjente sjelljen e konsumatorëve të saj, pastaj të përgjigjen me sasinë dhe llojin e duhur të energjisë së kërkuar.
Ndërsa Evropa ka mandate të forta për zhvillimet e rrjetit inteligjent, blloku dhe Mbretëria e Bashkuar mbeten pas vendeve, si Shtetet e Bashkuara dhe Kina, të cilat janë investitoret kryesore në këtë teknologji, sipas IEA-së.
Sipas Fischer, panelet diellore të çatisë janë një tjetër mundësi. Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar është rrëzuar disa herë mbi subvencionet dhe rregulloret rreth paneleve të çatisë për shtëpitë e reja.
Mbështetja më e mirë në atë zonë do t’i lejojë banorët të ruajnë vetë energjinë dhe të shesin energjinë e papërdorur përsëri në rrjetin kombëtar të energjisë elektrike.
“Nëse nuk e shfrytëzojmë atë, atëherë do të kemi nevojë për lëndë djegëse fosile si rezervë. Nëse e bëjmë, është pa dyshim e mundur të operojmë sisteme energjetike pa një rezervë të karburantit fosil”, shtoi Fischer.
Kina, fituesja e re në botë e energjisë
Ndërsa një kalim i plotë në energjitë e rinovueshme dhe emetimet e ulëta do të thotë më shumë pavarësi sigurie për vendet, teknologjia për të shfrytëzuar energjinë do të krijojë fitues dhe humbës të qartë në një rend botëror të nxitur nga energjia.
Një raport nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë së Rinovueshme tregoi se Kina ishte në pozicionin më të mirë për t’u bërë “superfuqia e energjisë së rinovueshme” në botë.
Aktualisht, sipas këtij raporti, është prodhuesi, eksportuesi dhe instaluesi më i madh në botë i paneleve diellore, turbinave me erë, baterive dhe automjeteve elektrike.
Eksportimi dhe madje ndërtimi i kësaj infrastrukture do t’i japë pozitën Kinës në botë dhe do të rrisë ndikimin e saj.
Një hetim i publikuar në maj nga Universiteti Sheffield Hallam në Mbretërinë e Bashkuar zbuloi se Kina po përdorte punë të detyruar nga Ujgurët me pakicë etnike në prodhimin e paneleve të energjisë diellore.
Kjo bëri që Shtetet e Bashkuara të vendosin ndalime tregtare për pesë njësi kineze të lidhura me abuzimin.
Përtej përfitimeve të dukshme klimatike, ekziston një avantazh i pamohueshëm politik i burimeve të rinovueshme mbi karburantet fosile, siç është gazi.
Një vend si Rusia mund të ndërpresë furnizimet për Evropën me një lëvizje çelësash, por pasi të jetë instaluar një panel diellor ose mulli me erë, kjo është ajo – asnjë vend nuk mund të heqë diellin ose erën nga një vend tjetër.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
