Kina mposht Perëndimin në garën për teknologjitë kritike

Kina kryeson botën në 37 nga 44 teknologjitë kritike, me demokracitë perëndimore që kanë mbetur prapa në garën për përparime shkencore dhe kërkimore, ka gjetur një raport nga një institut australian.

Kina është në një pozicion për t’u bërë superfuqia më e lartë e teknologjisë në botë, me dominimin e saj tashmë që përfshin mbrojtjen, hapësirën, robotikën, energjinë, mjedisin, bioteknologjinë, inteligjencën artificiale (AI), materialet e avancuara dhe teknologjinë kryesore kuantike, sipas raportit të Instituti Australian i Politikave Strategjike (ASPI).

Zonat kryesore të dominuara nga Kina përfshijnë dronët, mësimin e makinerive, bateritë elektrike, energjinë bërthamore, fotovoltaikët, sensorët kuantikë dhe nxjerrjen e mineraleve kritike, sipas Critical Technology Tracker të publikuar të enjten.

Dominimi i Kinës në disa fusha është aq i rrënjosur saqë të gjitha 10 institucionet kryesore kërkimore në botë për teknologji të caktuara ndodhen në vend, sipas ASPI.

Në krahasim, Shtetet e Bashkuara kryesojnë në vetëm shtatë teknologji kritike, duke përfshirë sistemet e lëshimit në hapësirë dhe llogaritjen kuantike, sipas ASPI, e cila merr fonde nga qeveritë Australiane, Mbretëria e Bashkuar dhe SHBA, si dhe burime të sektorit privat duke përfshirë industrinë e mbrojtjes dhe teknologjisë.

Britania e Madhe dhe India janë ndër pesë vendet e para në 29 nga 44 teknologjitë, me Korenë e Jugut dhe Gjermaninë që bëjnë pesë vendet e para në 20 dhe 17 teknologji, respektivisht, thuhet në raport.

ASPI tha se aftësia në rritje e Kinës në teknologjitë kritike, të cilat grupi i ekspertëve i besoi planifikimit afatgjatë të politikave, duhet të jetë një “thirrje zgjimi për kombet demokratike”.

“Në terma afatgjatë, pozicioni udhëheqës i Kinës në kërkime do të thotë se ajo e ka vendosur veten të shkëlqejë jo vetëm në zhvillimin aktual teknologjik në pothuajse të gjithë sektorët, por në teknologjitë e ardhshme që nuk ekzistojnë ende”, tha ASPI në një koment që shoqëron raportin.

“E pakontrolluar, kjo mund të zhvendosë jo vetëm zhvillimin dhe kontrollin teknologjik, por fuqinë dhe ndikimin global në një shtet autoritar ku zhvillimi, testimi dhe aplikimi i teknologjive në zhvillim, kritike dhe ushtarake nuk është i hapur dhe transparent dhe ku nuk mund të shqyrtohet nga shoqëria civile dhe media e pavarur”.

Think-tanku parashtroi 23 rekomandime për vendet perëndimore dhe partnerët dhe aleatët e tyre.

Ato përfshijnë krijimin e fondeve sovrane të pasurisë për të financuar kërkimin dhe zhvillimin (R&D), lehtësimin e vizave të teknologjisë, grantet e “mbrojtjes së miqve” dhe R&D midis kombeve dhe ndjekjen e partneriteteve të reja publiko-private.

SHBA dhe Kina janë të bllokuar në një konkurrencë të nxehtë për pushtet dhe ndikim që ka nxitur lëvizjet për të shkëputur ekonomitë e tyre. Administrata e presidentit amerikan Joe Biden ka krijuar një sërë kontrollesh të eksportit dhe stimuj tatimorë që synojnë pengimin e industrisë së teknologjisë së Kinës dhe rivendosjen e prodhimit vendas.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.