Kanoe mbi lumin Drin: Eksplorim në Shqipërinë e 1939-s

Nga e gjithë publicistika e Shqipërisë së viteve 40-t, është interesant rishikimi i një vëllimi të botuar në Gjermani në 1939. Aty përshkruhet një ekspeditë sportive përgjatë lumit Drini.

Libri me 125 faqe, me autor Karl Karohl, “Durch Albaniens Schluchten” (Në humnerat e Shqipërisë). Botuar nga botuesit Brücke-Verlag – Kurt Schmersow nga Kirchhain. Në të përmbahen 54 ilustrime në të zezë dhe të bardhë.

Rrëfimi i Autorit

Karohl shkruan se në Shqipëri zakonet e ndryshme orientale i rezistojnë kohës. Në Shqipëri udhëtari është i sigurt, sepse konsiderohet si mysafir dhe për këtë arsye konsiderohet si subjekt i të drejtave të shenjta të mikpritjes.

Ai gjithashtu tregon se në fshatrat përgjatë rrjedhës së Drinit ekziston ende koha lindore. Dita llogaritet nga një perëndim dielli në tjetrin.

Për këtë arsye një orë pas perëndimit të diellit është një orë, ndërsa ora para perëndimit të diellit shënon 11 pasdite.

Edhe për raportimin e peshave, përdorimi i peshave orientale vazhdon në shumë qytete, në vend të kilogramëve.

Dollapi i bardhë ka mbetur ai i kohërave homerike. Karohl tregon se zakonet e tjera të importuara nga Lindja, janë mjaft të përhapura në mesin e muslimanëve dhe përdorimi i kohës dhe peshave të Lindjes e dëshmon këtë.

Shqiptari i kohës

Autori vuri në dukje se, për shkak të tundjes së kokës për miratimin dhe mohimin, shqiptarët tundin kokën për të pohuar diçka. Për të mohuar ata ulin kokën, duke shkëmbyer atë që për perëndimorët është po apo jo.

Nuk e di nëse kjo deklaratë është akoma e vlefshme. Autori shprehet se, në atë kohë, kjo mënyrë e të shprehurit ishte gjithashtu e përhapur në mesin e popullatave të vendeve të tjera të Ballkanit që kishin qenë nën dominimin osman.

Karohl në mënyrë të admirueshme konfirmon se shqiptarët kanë ndjenjën e tyre të madhe të dinjitetit. Edhe më të varfrit tregojnë një dinjitet të caktuar që konfirmon sjelljen shpirtërore.

Shqiptari vazhdon të rrisë fëmijët në mënyrë spartane. Madje edhe në të ftohtë ata shihen duke lëvizur zbathur dhe vetëm me këmishë. Kjo është arsyeja pse shqiptari ngurtësohet deri në stinët më të vështira.

Shpjegon se si në veri të Shqipërisë mund të jetojnë njerëz të fortë, të matur dhe luftëtarë siç ishte në kohërat parahistorike. Edhe në shumë pjesë të gadishullit Ballkanik ndodh, si për shembull në Malin e Zi.

Puna në fusha nuk është shumë e zakonshme në mesin e shqiptarëve. Ata tradicionalisht e mbajnë veten si barinj.

Kjo shpjegon pse njerëzit kujdesen vetëm të jetojnë një ditë për ditën tjetër. Ata punojnë sa më shumë që të jetë e mundur për ditën, pasi tjetra mbetet gjithmonë e pasigurt.

Përshtypja që Karl Karohl mori nga Shqipëria ishte ajo e një vendi të bukur, të banuar nga një popull krenar. Miqësia dhe hakmarrja e gjakut vazhdojnë në të si themeli i nderit.

Ai gjithashtu konfirmon konsideratat e tij të përgjithshme për vendin. Peizazhet shqiptare janë aq të bukura sa në fushat e pafundme.

Në malet sublime të gdhendura nga lumenj që janë të humbur në humnerë. Liqenet e mrekullueshme dhe brigjet e pasura me peisazhe floristike.

Ai parashikon një të ardhme të madhe turistike për Shqipërinë si në zonat malore dhe bregdetare. Një parashikim shumë intuitiv për kohën, i cili sigurisht përfaqëson një stimul për të sotmen dhe për të ardhmen.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.