“Ju siguroj, nuk do të dështoj” – Intervistë ekskluzive e Talat Xhaferit, kryeministrit të Maqedonisë së Veriut, për Albanian Post

Me kujdesin elegant për të treguar gjithmonë se ai është shqiptar i Maqedonisë së Veriut, por si kryeministër, është i të gjithë qytetarëve të shtetit pa dallim etnike, Talat Xhaferi, flet për herë të parë për një media të shkruar në hapësirën shqiptare.

“Ju siguroj se nuk do të dështoj”, na tha Xhaferi, ish-komandanti i Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare, tash kryeministër i Maqedonisë së Veriut, në një intervistë ekskluzive për Albanian Post.

Xhaferi e kupton se ka shumë sfida si kryeministër në këto 100 ditë deri në mbajtjen e zgjedhjeve të ardhshme presidenciale e parlamentare – dhe pikërisht këto zgjedhje janë një nga sfidat e mëdha.

Mandati i tij, po quhet teknik, por ai ka kompetencat e plota të veprojë si çdo kryeministër tjetër që ka pasur Maqedonia.

Xhaferi e sheh te ardhmen me optimizëm. Shpreson shumë që në këtë vit do të ndodhë “hapja zyrtare e negociatave për anëtarësimin e plotfuqishëm të Republikës së Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian”.

I kujdesshëm në shkronja, Xhaferi tha se “shpresoj se do të kemi pjekurinë politike për të mbetur edhe më tej faktor i fuqishëm dhe i rëndësishëm politik në shtet, për të avancuar akoma më shumë gjendjen e bashkëkombësve tanë”.

Në këtë ekskluzive për AP ai ka folur për ndjenjën e krenarisë e falënderimit që ka ndjerë ndaj shqiptarëve që bënë të mundur ëndrrën “e kryeministrit shqiptar”. Ka folur për përgjegjësinë e madhe që ndjen, por edhe sigurinë e të njëjtës madhësi në tejkalimin e sfidave.

Është pyetur edhe për raportet me Kosovën e Shqipërinë, rrjedhimisht me Albin Kurtin e Edi Ramën.

Kjo është intervista e plotë e Talat Xhaferit, kryeministrit të Maqedonisë së Veriut dhënë për Albanian Post:

Albanian Post: Ju jeni shqiptari i parë në Maqedoninë e Veriut që u bë Kryetar Parlamenti dhe tani do të jeni Kryeministri i parë shqiptar i këtij shteti, diçka e paparamendueshme vetëm disa vite më parë. Çfarë do të thotë kjo për ju personalisht dhe për shqiptarët në përgjithësi?

Talat Xhaferi: Praktika e emërimit të Kryeministrit kalimtar 100 ditë para zgjedhjeve është praktikë dhe zgjidhje ligjore, edhe pse kishte tentativa të ndërpritet kjo mënyrë por nuk pati pajtim mes palëve, kështu që mbetet si praktikë. Për mua personalisht, dua të theksoj se përgjegjësia dhe ndërgjegjja e njeriut të përgjegjshëm nuk ka të bëjë me përkatësinë e tij etnike për të përmbushur përcaktimet ligjore që vijnë me funksionin e besuar përmes institucionit dhe qytetarëve. Nuk është hera e parë që jam bartës i përgjegjësisë, respektit, krenarisë, nderit që të udhëheq me institucion përkatës. Qasja është institucionale, me përgjegjësi të plotë për atë që më është besuar nga qytetarët dhe besoj se para qytetarëve e kam vërtetuar dhe përmbushur këtë qasje duke praktikuar funksionin e Kryetarit të Kuvendit për dy mandate dhe do vazhdoj me ato parime edhe ndaj detyrave që pasojnë me përgjegjësinë e re. Pa marrë parasysh atë se dikush e thekson fjalën “teknik dhe Qeveri teknike”, potencoj se nuk është pozitë e kryeministrit teknik, por është pozitë me përgjegjësi të plotë, sepse vijojmë të gjitha punët që i ka lënë qeveria paraprake për t’u realizuar e finalizuar. Dhe unë, do e kryej përgjegjësinë me përpikëri dhe profesionalizëm dhe pa dyshim se, sigurimi i zgjedhjeve të lira, korrekte dhe demokratike, do të jetë në fokusin tim primar.

Albanian Post: Ngjan sikur rritja e rëndësisë së faktorit shqiptar në institucionet vendimmarrëse të Maqedonisë së Veriut shkon në paralele drejtvizore me stabilitetin e këtij shteti. Sa më shumë shqiptarë në pozita udhëheqëse, aq më stabile Maqedonia e Veriut. Thënë këtë, a pritet që ky vit (përveç faktit që ka zgjedhje), të jetë një nga vitet më të suksesshme të Maqedonisë?

Talat Xhaferi: Edhe viti 2024 vjen me sfidat dhe vështirësitë e veta. Ne jemi të vetëdijshëm se nuk do të jetë lehtë, jo vetëm për ne, por për gjithë botën. Zgjedhje, përveç në Republikën e Maqedonisë së Veriut, janë parashikuar edhe në Bashkimin Evropian që me automatizëm do të shkaktojë pak a shumë prolongim të vendimit të shumëpritur për konferencën e dytë ndërqeveritare. Gjithsesi, ne duhet të përmbushim obligimin dhe të miratojmë ndryshimet kushtetuese që të mund të heqim këtë pengesë për marrjen e atij vendimi. Zbatimi i zgjedhjeve presidenciale dhe parlamentare të lira, korrekte dhe demokratike me standardet më të larta evropiane s’do mend se do të jetë një bazë jashtëzakonisht e mirë për t’i çuar përpara proceset reformuese në vend, të cilat do të mundësojnë përmirësimin e standardit jetësor të qytetarëve. Vetëm atëherë do të mund të llogarisim se edhe qytetarët, edhe shteti përparojnë në kahun e duhur dhe do të kemi një vit të suksesshëm për të gjithë. Por, kjo do të jetë e mundur vetëm nëse jemi të bashkuar, pa përçarje, dhe pa lojëra të pasinqerta. Në fund, është fjala për fëmijët tanë, për brezat e ri që duhet të ndihen të sigurt në vendlindje dhe të shohin perspektivën e vet këtu. Kështu që, shpresoj se këtë vit do i hapim edhe zyrtarisht negociatat për anëtarësimin e plotfuqishëm të Republikës së Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian.

Albanian Post: Cilat janë sfidat kryesore me të cilat do të ballafaqoheni si Kryeministër i Maqedonisë së Veriut?

Talat Xhaferi: Sfida kryesore ose prioriteti i Qeverisë që e udhëheq unë sipas konceptit është organizimi dhe mbarëvajtja e procesit zgjedhor deri në përmbylljen e procesit dhe zgjedhjes së Qeverisë së re që do të dalë pas 8 majit. Natyrisht se përgjegjësitë tjera Kushtetuese, ligjore të Qeverisë, pa marrë parasysh aspektin formal se si quhet kjo Qeveri, kompetencat e saj ligjore nuk shuajnë, nuk pushojnë, kështu që, ne jemi përgjegjës për gjithë mbarëvajtjen e funksionimit të institucioneve të shtetit dhe në përgjegjësi në favor të qytetarëve sepse qytetarët në asnjë çast nuk duhet të ndjejnë mungesë të kujdesit të shtetit për ta. Natyrisht se do i vijojmë edhe obligimet që i kemi në bazë të statusit ndërkombëtar të Republikës së Maqedonisë së Veriut, gjegjësisht, anëtare e plotfuqishme në NATO-s dhe pretendente për anëtarësimin e plotfuqishëm në Bashkimin Evropian.

Albanian Post: Pas kryeministrave shqiptarë në Shqipëri, Kosovë dhe Mal të Zi, Maqedonia e Veriut do të jetë shteti i katërt nga gjithsej gjashtë shtetet e Ballkanit Perëndimor që do të ketë një kryeministër shqiptar – A e shihni këtë sikur njëfarë korrektimi të historisë që do u jepet shqiptarëve ajo që dikur iu mor padrejtësisht?

Talat Xhaferi: Nuk e shoh si diçka që u jepet apo u merret shqiptarëve. E shoh si një arritje te e cila kemi mbërri me shumë përkushtim, me shumë punë, me shumë sakrifikim të gjeneratave e gjeneratave ta kaluara të cilat të gjitha i kanë bërë betejat e veta dhe e kanë dhënë kontributin e vet pa rezervë në periudhat e caktuara historike. Tani, është radha jonë si gjeneratë që këtë përgjegjësi ta zbatojmë me përkushtimin dhe seriozitetin më të madh dhe ne nuk kemi as të drejtë, as mandat për t’i zhgënjyer. Unë jam jashtëzakonisht krenar për këtë detyrë, nder dhe mbi të gjitha, besim të dhënë në radhë të parë nga kryetari i Bashkimit Demokratik për Integrim, nga bashkëkombësit dhe qytetarët e Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe ju siguroj se nuk do të dështoj.

Albanian Post: Megjithatë, përkundër sukseseve, shqiptarët në Maqedoninë e Veriut kanë telashet e tyre. Jo gjithçka është kopsht me lule dhe disbalancat akoma ekzistojnë. Por, kur i mendoni gjerat tash pas 20 e sa viteve nga marrëveshja që solli paqe në Maqedoni, a dolën gjerat ashtu siç prisnit, më mirë apo më keq?

Talat Xhaferi: Nëse jemi të sinqertë, do të themi se gjerat gjithmonë mund të bëhen më mirë, ose kanë mund të bëhen më mirë. Por, mos harrojmë se ku ishim, çfarë sfidash kaluam dhe akoma kalojmë. Natyrisht se si komb jemi pjekur, jemi zhvilluar, kemi përparuar por, natyrisht se nuk kemi qenë dhe nuk jemi as jashtë sfidave aktuale politike, ekonomike, nëse doni edhe shëndetësore. Arritja e baraspeshës së plotë është synim i çdo shoqërie demokratike me standarde dhe vlera të pranuara universale për të drejtat dhe liritë e njeriut dhe ne të gjithë si politik bërës, dhe si pjesëmarrës individë në shoqëri duhet të synojmë arritjen e një shoqërie të atillë. Për këtë, duhet të punojmë shumë në ngritjen e vetëdijes individuale dhe kolektive, në ngritjen arsimore, intelektuale, profesionale, shkencore të brezave të rinj, në edukimin e tolerancës, vetëbesimit, respektimit të të ndryshmit në çdo fushë të jetës. Vetëm atëherë do të kemi shoqëri në të cilën të gjithë do të ndihemi të barabartë, si njerëz, si prindër, si profesionistë, si qytetarë.

Albanian Post: Ku do ta bëni vizitën e parë zyrtare si Kryeministër i Maqedonisë së Veriut – mund të jetë Shqipëria apo Kosova?

Talat Xhaferi: Meqenëse me detyrën e Kryeministrit e kam para vetes edhe agjendën e cila është pak a shumë e definuar me aktivitet e rregullta në planin ndërkombëtar kështu që, mua më pret pjesëmarrja në Konferencën e Sigurisë në Munih, pjesëmarrja në Samitin investues për Ballkanin Perëndimor të organizuar nga Banka Evropiane e Ripërtëritjes dhe Zhvillimit në Londër, si edhe Konferenca e nivelit të lartë në Tiranë me ftesë të Kryeministrit Rama. Sa për vizitat zyrtare në rajon, nuk është diçka që nuk e kam bërë paraprakisht në postin e Kryetarit të Kuvendit në dy mandatet e kaluara, dhe natyrisht se do e bëj edhe në të ardhme. Përveç kësaj, ne rregullisht takohemi me homologët në evenimentet ndërkombëtare ku marrim pjesë si rajon, kështu që, do të takohemi gjithsesi.

Albanian Post: Tash një vit, në fund të 2024-së, ku e shihni Maqedoninë e Veriut dhe shqiptarët brenda Maqedonisë së Veriut?

Talat Xhaferi: E përmenda edhe më lartë, shqiptarët janë qytetarë të Maqedonisë së Veriut dhe natyrisht se edhe hapja zyrtare e negociatave për anëtarësimin e plotfuqishëm të Republikës së Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian do të jetë lajm shumë i mirë për të gjithë. Shpresoj se do të kemi pjekurinë politike për të mbetur edhe më tej faktor i fuqishëm dhe i rëndësishëm politik në shtet, për të avancuar akoma më shumë gjendjen e bashkëkombësve tanë.

Albanian Post: Cili është raporti me Kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama dhe me Kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti?

Talat Xhaferi: Duke qenë se jemi vende fqinje, vëllazërore edhe me lidhje të afërta familjare me Republikën e Shqipërisë dhe me Republikën e Kosovës, ne kemi papërgjegjësi që të sigurojmë raportet, bashkëpunimi dhe bashkërenditja e aktiviteteve, projekteve për të mirën e vendeve dhe qytetarëve tanë të kenë prioritet. Meqenëse nuk kemi çështje të hapura ndërmjet shteteve, nuk kemi asnjë pengesë por përkundrazi, kemi gjithë parakushtet dhe motivacionin e lartë për të punuar dhe bashkëpunuar akoma më shumë duke vendosur raporte të bashkëpunimit në të gjitha nivelet e mundshme.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.