“Improvizimet” shumëngjyrëshe të Ramës mbërrijnë në Athinë

Korridori i sallës Zappio në kryeqytetin grek të Athinës është përgatitur për të mirëpritur ekspozitën e radhës të kryeministrit shqiptar Edi Rama.

Duke u zhveshur nga burokracitë e detyrës si kreu i Ekzekutivit shqiptar, një nga artistët vizualë me modernë në Evropë vjen me ekspozitën mikse të titulluar “Improvizime”.

Në sallën Zappio hapet më 21 mars ekspozita e pikturave mikse dhe skulpturave të Ramës, e cila do të qëndrojë e hapur për publikun deri në fund të muajit.

Raporti i organizuar nga Ministria e Punëve të Jashtme të Greqisë, është redaktuar nga Katerina Koskina, historiane e artit-muzeologe.

Një konstruksion-instalim në shkallë të gjerë e veshur me letër-muri, mbi të cilin janë printuar një numër i madh pikturash të Ramës, përcakton hapësirën dhe aktivizon në mënyrë dinamike ekspozitën.

Letra e murit ka edhe punime origjinale, të pikturuara në dokumente, si dhe qeramikë.

Një letër-muri përkatëse e ngjashme është instaluar gjithashtu në Kryeministri në Tiranë.

Titulli i ekspozitës i bën jehonë mënyrës së veçantë të punës së artistit.

Në letra me përmasa A4 nga shënime, ditarë apo dokumente politike, të cilat tashmë janë përdorur, Rama improvizon me bojëra, pastel, markera dhe bojëra uji që ndodhen në mënyrë të përhershme atje, ndërsa vepron si zyrtar i lartë gjatë takimeve dhe konferencave telefonike.

Siç ka vënë në dukje, ky shkrim automatik artistik e ndihmon të fokusohet në këto diskutime gjatë kryerjes së detyrave të tij politike.

Një element i përbashkët i veprave janë ngjyrat e ndezura, sensi i rrjedhës dhe lëvizjes, format biomorfike që duket se dalin nga njëra-tjetra dhe gjurmimi i gjestit artistik.

Vepra e Ramës lidhen me perceptimin e tij për një art me rol social, të integruar në jetën e përditshme dhe hapësirën publike.

Këtë koncept e zbatoi kur pas mandatit dyvjeçar si ministër i Kulturës së vendit të tij, u bë kryetar i Bashkisë së Tiranës, detyrë të cilën e mbajti për një kohë të gjatë, pasi u mandatua tre herë.

Në fund të fundit, siç ka theksuar ai në intervistën e tij me Hans Ulrich Obrist, “arti është një infrastrukturë sociale”.

Kuratorja e ekspozitës, Katerina Koskina, vëren: “Vendimi për të lyer fasadat e ndërtesave të shëmtuara dhe të rrënuara të qytetit me ngjyra të ndezura shumëngjyrëshe dhe forma gjeometrike ose organike, gjallëroi peizazhin urban, kontribuoi në përmirësimin e shpejtë të imazhit të qytetit dhe qëndrueshmërinë e tij, në nxitjen e ndjenjës së komunitetit dhe mbi të gjitha ndikim pozitiv në disponimin e qytetarëve dhe fitimin e besimit të tyre”.

Sipërmarrja u regjistrua nga artisti gjithashtu i mirënjohur shqiptar Anri Sala, miku dhe ish-student i tij, në videon Dammi i Colori (2003), duke i dhënë atij një ekspozim të mëtejshëm ndërkombëtar.

Me librin Refleksione (1991), të cilin e ka shkruar bashkë me mikun e tij, gjithashtu artist, Ardian Klosi me temën e ndryshimit rrënjësor të regjimit politik në Shqipëri, Rama përcakton kontekstin e ardhshëm të shpirtit të tij artistik të tiranizuar politikisht.

Rama mbështet me shkrim me librat e tij dhe në praktikë me veprat e tij zgjedhjet dhe praktikat që zbaton për artin, një partneritet ekstrovert i artit dhe politikës.

Në vitin 2013, ai e shndërroi katin përdhe të godinës ku ndodhet Kryeministria në një “Qendër Dialogu” të hapur për qytetarët, ku alternohen ekspozitat e artit bashkëkohor, seminaret dhe konferencat.

Për më tepër, zyra në vetvete është një hapësirë e pazakontë, “josistematike”, e cila ruan detajet e punëtorisë së artistëve.

Siç shprehet kuratori i ekspozitës: “Ekspozita e Improvizimeve, e cila është prezantimi i parë i gjerë i punës së Ramës në Greqi, paraqet një interes të dyfishtë, pasi nuk ndriçon vetëm veprimtarinë e një artisti me përvojë në fushën e edukimit (sepse të veprimtarisë prej disa vitesh si profesor në Akademinë e Arteve në Tiranë), por edhe personalitetin e një politikani për të cilin arti është jo vetëm shprehje lirie, por edhe mjet kohezioni shoqëror dhe politik”.

Edi Rama ka studiuar për pikturë në Akademinë e Arteve të Bukura në kryeqytetin shqiptar.

Duke jetuar në një vend të shkëputur nga zhvillimet ndërkombëtare të artit bashkëkohor, ai u bashkua me ekipin kombëtar të basketbollit në mënyrë që të mund të udhëtonte në turne ndërkombëtarë dhe të shihte art.

Me rënien e komunizmit u vendos në Paris, ku jetonte me shokun dhe studentin e tij Anri Sala.

Në vitin 2010 mori pjesë në ekspozitën Les promesses du passé në Qendrën G. Pompidou.

Në vitin 2016 ai ekspozoi në galerinë Marian Goodman në New York në bashkëpunim me Anri Salën.

Në vitin 2017 mori pjesë në ekspozitën kryesore Viva Arte Viva të Bienales së 57-të të Venecias.

Në vitin 2018 ai ekspozoi në Kunsthalle në Rostock, Gjermani.

Punimet e tij janë prezantuar gjithashtu në Art Basel dhe Artissima.