Biznes

Gjermania po kalon krizën më të keqe që nga Lufta e Dytë Botërore


Një nga prodhuesit më të vjetër të porcelanit në Gjermani, Rosenthal, ka hasur shumë përçarje në historinë 140-vjeçare.

Por asgjë nuk e ka përgatitur atë për kërcënimin e një ndërprerjeje të gazit natyror që do të sillte ndërprerjen e menjëhershme të prodhimit të pjatave, tasave dhe vazove prej porcelani.

“Nuk mund të jetojmë pa gaz. Nuk kemi burim alternativ të energjisë”, ka thënë shefi ekzekutiv Mads Ryder.

Lufta në Ukrainë duket se po riorganizon peizazhin global të energjisë.

E tronditur nga shkatërrimi i qyteteve ukrainase nga bombat ruse, BE-ja ka vendosur sanksione të forta ndaj hidrokarbureve ruse. Qymyri është i ndaluar, nafta mund të jetë e radhës. Në rend dite mund të jetë edhe gazi.

Mirëpo, bisedat për një embargo të plotë ndaj energjisë ruse po përhapin panik në Gjermani, e cila deri në nisjen e luftës merrte 55 për qind të gazit të importuar nga Rusia.

Frika është se çdo mbyllje e papritur e gazit mund të paralizojë pjesë të mëdha të industrisë së vendit.

Shefi ekzekutiv i grupit të kimikateve BASF, Martin Brudermüller, ka thënë se kjo do ta zhyste biznesin gjerman në “krizën më të keqe që nga Lufta e Dytë Botërore”.

Rosenthal, kompania e vogël me 600 punonjës pranë kufirit çek, do të prekej thellësisht.

“Nëse gazi ndërpritet, do të duhet të mbyllim prodhimin brenda disa ditësh ose javësh”, ka parashikuar Ryder.

Një mbyllje e gjatë “do të nënkuptonte fundin për disa kompani në industri”, e cila, e rënduar nga kostot e larta të punës dhe energjisë, “po lufton për mbijetesë”.

Është kjo frikë që shpjegon kundërshtimin e thellë të Gjermanisë ndaj idesë së mbylljes së rubinetit rus të gazit.

Fillim prilli, kancelari Olaf Scholz ka thënë në Bundestag se mbështetja energjetike e Gjermanisë nga Rusia ishte “rritur gjatë dekadave dhe nuk mund të përfundonte nga një ditë në tjetrën”.

Të gjitha partitë e mëdha të vendit janë dakord me të.

Por kjo pikëpamje mund të bëhet gjithnjë e më e pambrojtur teksa lufta në Ukrainë përparon.

Dëshmitë në rritje të krimeve të luftës të kryera nga trupat ruse në vende si Bucha dhe nisja e një ofensive të re të madhe ruse në rajonin lindor të Donbas-it këtë javë po rrisin presionin mbi të gjitha vendet evropiane.

Vende që, të paktën, konsiderojnë se një ndalim i importit të gazit nuk është përjashtim.

Gjermania, një prej tyre, përballet edhe me rrezikun që Rusia mund të hakmerret kundër sanksioneve perëndimore, duke ndaluar në mënyrë të njëanshme rrjedhën e gazit në Evropë.

Berlini, sido që të jetë, përballet me një skenar të paimagjinueshëm edhe disa javë më parë. Një goditje e furnizimit me gaz që do ta detyronte të raciononte energjinë për industrinë.

Dhe që mund të mbyllë disa nga fabrikat më të mëdha të vendit.

Veteranët e energjisë janë në humbje.

“Kam parë shumë ndërprerje. Kam parë kohë të turbullta. Por ajo që po vëzhgojmë tani është e paprecedentë”, ka thënë Leonhard Birnbaum, shefi ekzekutiv i grupit gjerman të energjisë Eon.

Mbi Evropë, presioni ushqen zemërimin për shumat e mëdha që i ka dorëzuar Kremlin-it për hidrokarburet edhe pse ndjek penalisht një luftë që ka marrë mijëra jetë civilë dhe ka shkatërruar qytetet dhe qytetet e Ukrainës.

BE-ja, që prej nisjes së luftës, ka shpenzuar mbi 35 miliardë euro për furnizimet ruse me energji, sipas Josep Borrell, shefi i politikës së jashtme.

Kolegu i tij, Charles Michel, president i Këshillit Evropian, ka thënë në fillim të prillit se “herët a vonë” blloku do të duhej të konsideronte ndalimin e importeve të naftës ruse.

Madje edhe gazit.

Megjithatë, bizneset gjermane këmbëngulin se një embargo e tillë do të kishte pasoja katastrofike.

Për Siegfried Russwurm, kreu i shoqatës së biznesit BDI, një ndalim i papritur i importit të gazit do të sillte në bllokim sektorë të tërë të industrisë.

Po ashtu “do të dëmtonte masivisht forcën më të madhe të Gjermanisë, gjithashtu në konfliktet ndërkombëtare – fuqinë dhe stabilitetin e saj ekonomik”.

Në këmbënguljen e vet për një qasje graduale, qeverisë i është dhënë mbulesë nga disa nga ekonomistët kryesorë të Gjermanisë.

Një parashikim i publikuar më 13 prill nga institutet më të larta ekonomike ka nxjerrë se një embargo e plotë e energjisë së BE-së do të shkaktonte një recesion të mprehtë në Gjermani.

Duke ulur prodhimin me 2.2 për qind vitin e ardhshëm dhe duke zhdukur më shumë se 400 mijë vende pune.

“Gjermania do të humbiste 220 miliardë euro në prodhim ekonomik në vitin 2022 dhe 2023, ekuivalente me 6.5 për qind të prodhimit të brendshëm bruto”, ka treguar Stefan Kooths nga Instituti Kiel për Ekonominë Botërore.

Parashikime të tilla të zymta vijnë me Gjermaninë që tanimë duket si njeriu i sëmurë i Evropës.

Në tremujorin e fundit të vitit të kaluar, GDP-ja e saj u tkurr nën presionin e pengesave të zinxhirit të furnizimit global dhe ndryshe nga SHBA-të, Kina, Mbretëria e Bashkuar dhe eurozona e përgjithshme, Gjermania nuk është rikthyer në nivelet e prodhimit para pandemisë.

Debati vijon të jetë i ndezur për të ardhmen e furnizimeve të Gjermanisë me gaz nga Rusia.

Disa analistë dhe ekonomistë janë të mendimit se kostot e parashikuara të një moratoriumi dhe vështirësia për të mbushur boshllëkun e ofertës, janë mbivlerësuar. Të tjerë mendojnë se rëndësia ekonomike e gazit rus nuk duhet të merret parasysh vetëm nga politikëbërësit.

Një ekspert për Evropën Lindore në Institutin Gjerman për Çështjet Ndërkombëtare dhe të Sigurisë, Janis Kluge, mendon se Gjermania duhet të marrë në konsideratë një embargo gazi.

Qoftë edhe vetëm për arsye morale.

“Duke mos ushtruar mjaftueshëm presion mbi Moskën në këtë luftë, po humbasim kapitalin politik në Evropë dhe në Perëndim. Gjermania duket se nuk e kupton se çfarë kostoje të mëdha sjell të bësh shumë pak”, ka thënë ai.

Aksi energjetik Berlin-Moskë

Dilema e gazit shkon në thelbin e një debati shumë më të gjerë në Gjermani që sillet rreth një pyetjeje të thjeshtë.

Si u bë kaq e varur nga një vend që nën Vladimir Putin-in është shndërruar në një diktaturë revizioniste, e gatshme të pushtojë fqinjët e saj dhe të zhytë Evropën në luftë?

Marrëdhënia e ngushtë energjetike i ka rrënjët në një marrëveshje historike midis Gjermanisë së atëhershme Perëndimore dhe Bashkimit Sovjetik në vitin 1970, e cila pa që gjermanët të paguanin për gazin natyror sovjetik me eksportet e tubave të çelikut.

“Ishte një marrëveshje e madhe për të gjithë, duke përfshirë sovjetikët. Ata financuan infrastrukturën e tyre të eksportit nga Perëndimi dhe ne morëm gaz të lirë”, ka treguar Birnbaum i Eon.

Rusia, me fillimin e marrëdhënieve, fitoi reputacionin si një furnizues i besueshëm që vazhdoi të pomponte gaz edhe kur pushtimi sovjetik i Afganistanit solli tensionet Lindje-Perëndim në pikën e vlimit.

“Kishte një element stabiliteti në një nivel operacional për shkak të natyrës simbiotike të klientit dhe furnizuesit”, ka sqaruar Frank Mastiaux, shefi ekzekutiv i EnBW, kompania e tretë më e madhe e energjisë në Gjermani.

Teksa politika energjetike e Gjermanisë ndryshoi, ajo u bë gjithnjë e më e varur nga gazi rus.

Nën ish-kancelaren Angela Merkel, Berlini vendosi të heqë dorë nga energjia bërthamore në vitin 2011 dhe më vonë u zhvendos për të mbyllur të gjitha termocentralet e mbetura të vendit me qymyr.

Me ngecjen e ndërtimit të burimeve të rinovueshme, gazi si lëndë djegëse urë për një të ardhme me pak karbon, nisi të dukej edhe më i madh në përzierjen e energjisë.

Paçka se Rusia pushtoi Gjeorgjinë, ndërhyri në Siri, aneksoi gadishullin e Krimesë dhe nxiti një luftë separatiste në Ukrainën Lindore, Gjermania vazhdoi të zgjeronte partneritetin energjetik me Rusinë.

Qeveria e Merkel-it jo vetëm që e mbështeti gazsjellësin Nord Stream 2 për të rritur rrjedhën e gazit rus të pompuar direkt në Gjermani përmes Detit Baltik, por edhe qëndroi pranë pasi pjesët kryesore të infrastrukturës energjetike të Gjermanisë u kapën nga kompanitë e kontrolluara nga Kremlin-i.

Tani, politikanët gjermanë që shihen se kanë nxitur lidhje të ngushta me Rusinë po zhgënjehen.

Njëri është Frank-Walter Steinmeier, një ish-ministër i Jashtëm në qeverinë e Merkel-it, i cili tani është president i Gjermanisë.

Ai kishte planifikuar ta vizitonte Kiev-in javën e kaluar, por iu tha nga qeveria e Volodymyr Zelensky-t se nuk do të ishte i mirëpritur.

Çka është një mospërfillje spektakolare.

Por boshti energjetik Berlin-Moskë ishte në fakt punë e qeverive të njëpasnjëshme gjermane.

Dhe kjo u nxit jo vetëm nga faktorët ekonomikë, por edhe nga imperativi i Wandel durch Handel, ose ndryshimi përmes tregtisë, ideja se një “ndërvarësi në rritje do të stabilizonte marrëdhëniet Rusi-Gjermani”, sipas Kluge. .

Paçka preferencës për një zbërthim të ngadaltë të kësaj marrëdhënieje, Gjermania po përgatitet në mënyrë aktive për mbyllje të gazit rus.

Pasi shtetet e BE-së kundërshtuan kërkesën e Moskës për t’u paguar në rubla për gazin muajin e kaluar, qeveria gjermane aktivizoi të parën nga tre fazat e paralajmërimit në planin e furnizimit emergjent, një skemë e vendosur gjatë embargos arabe të naftës në vitet 1970.

Referuar dispozitave, në rastin e mungesave akute, qeveria gjermane do të shtetëzonte rrjetin e shpërndarjes së gazit të vendit, duke siguruar që furnizimet do të rezervoheshin për infrastrukturën kritike, si spitalet dhe familjet.

Industria do të detyrohet të shkurtojë konsumin e saj të gazit, megjithëse mbetet e paqartë nëse kompanive të vogla apo të mëdha do t’u kërkohet ta bëjnë këtë me të njëjtën masë.

Dhomat gjermane të bordeve janë në zhurmë.

Zyrtarët qeveritarë janë përmbytur me letra nga industritë që insistojnë se sa “sistematikisht të rëndësishme” janë.

Kompanitë që përpiqen për një vend në radhën e racionimit po punësojnë avokatë për të mbrojtur në emër të tyre.

Ato theksojnë se teksa linja e montimit të makinave mund të lihet bosh dhe më pas të rifillojë me dëmtime minimale të përhershme, nuk mund të thuhet e njëjta gjë për furrat e shpërthimit në fabrikat e çelikut.

Agjencia Federale e Rrjetit, si pjesë e planit të qeverisë, ka zhvilluar bisedime me bizneset për t’u përgatitur për “mbyllje të pashmangshme” nëse ndodhin mungesa të furnizimit me energji.

“Fatkeqësisht nuk mund të përjashtojmë një situatë ku duhet të marrim vendime që kanë pasoja të tmerrshme për kompanitë, vendet e punës, zinxhirët e furnizimit”, ka treguar presidenti i agjencisë Klaus Müller.

Tashmë, disa kompani po hartojnë listat e njësive prodhuese që mund të përballojnë mbylljen në rast emergjence.

Kurse qeveria po përpiqet të gjejë alternativa ndaj gazit rus.

Ajo po nxit për rritjen e energjisë së rinovueshme.

Por mund të lejojë gjithashtu që termocentralet e Gjermanisë me qymyr, të cilat janë planifikuar të mbyllen deri në vitin 2030, të funksionojnë për një kohë më të gjatë.

Ministria e Ekonomisë, nën udhëheqjen e Robert Habeck, ka zbuluar se që kur Rusia pushtoi Ukrainën, qeveria ka reduktuar varësinë nga qymyri rus nga 50 në 25 për qind, nga nafta nga 35 në 25 për qind dhe nga gazi nga 55 në 40 për qind.

Plani është që Gjermania të heqë dorë nga gazi rus deri në mesin e vitit 2024 dhe të bëhet “praktikisht e pavarur” nga nafta ruse deri në dhjetor.

Sipas Birnbaum, Gjermanisë do t’i duhen tre vjet që të heqë plotësisht varësinë nga importet ruse të energjisë.

Kostot e një ndërprerjeje

Opinioni është po aq i përzier në lidhje me ndikimin e mundshëm ekonomik të një embargoje energjetike, ndaj Gjermanisë dhe BE-së.

Disa ekonomistë mbështesin qasjen graduale të qeverisë, duke paralajmëruar se një ndërprerje e papritur e furnizimit në mbarë kontinentin mund të dëmtojë përgjithmonë konkurrencën e ekonomisë së Evropës dhe të nxisë trazira sociale.

“Do të ishte një goditje shumë asimetrike, duke goditur Gjermaninë dhe Evropën shumë fort, shumë më vështirë se SHBA-të dhe pjesët e tjera të botës”, ka thënë Marcel Fratzscher, kreu i DIW.

Sipas tij, “ekziston rreziku i një reagimi social nëse ka një periudhë të gjatë çmimesh shumë më të larta, mbyllje të kompanive dhe racionim të furnizimeve me gaz”.

Kurse Rüdiger Bachmann, profesor i ekonomisë në Universitetin e Notre Dame, vlerëson se përfundimi i importeve ruse të energjisë do të ishte “i menaxhueshëm” për ekonominë gjermane.

Për të, kjo është një krizë e përkohshme.

Veronika Grimm, një profesore e ekonomisë në Universitetin e Erlangen-Nüremberg, mendon se masat e efikasitetit mund të reduktojnë gjithashtu konsumin e gazit në afat të shkurtër deri në 25 për qind.

Llogaritjet e tilla priten me përbuzje nga shumë kompani gjermane, të cilat paralajmërojnë për pasojat kaotike të një mbylljeje të papritur të gazit rus.

Rosenthal është një shembull.

“Nuk mund ta reduktojmë konsumin e gazit. Nëse nuk kemi një temperaturë konstante, porcelani nuk nxehet dhe fillon të thyhet”, ka treguar Ryder.

Marrë nga “Financial Times”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com

Lajmet kryesore