Kur forcat ukrainase depërtuan nëpër linjat e frontit dhe hynë në zonat e pushtuara nga Rusia në Donbass dhe afër Kherson, Zaporizhzhia dhe Kharkiv tetorin e kaluar, zbuluan se sistemet e tyre të komunikimit, thelbësore për planifikimin e kundërsulmimit dhe mbrojtjen kundër ushtrisë pushtuese, nuk funksiononin më.
Deri atëherë ato ishin garantuar nga satelitët Starlink të kompanisë SpaceX, “shtylla kryesore e komunikimit në fushën e betejës”, siç i përcaktoi menaxheri ukrainas në front.
“Komunikimet ranë, njësitë mbetën të izoluara. Kur jeni në ofensivë, veçanërisht për komandantët, kërkohet një rrjedhë e vazhdueshme informacioni nga batalionet. Komandantëve iu desh të shkonin në fushën e betejës për të qenë brenda rrezes së radios, duke rrezikuar veten”.
Themeluesi i SpaceX, Elon Musk , i cili fillimisht kishte mbështetur plotësisht Ukrainën, kishte filluar të kishte dyshime nëse do të mbështeste rimarrjen e territoreve të pretenduara nga Rusia.
Jo vetëm kaq, ai i kishte dhënë një ultimatum Departamentit të Mbrojtjes së SHBA-ve: nëse nuk do të kishte marrë 400 milionë dollarët në vit të nevojshme për të garantuar mbulimin e internetit satelitor në Ukrainë, Musk do ta ndërpriste shërbimin.
Colin Kahl-it iu desh që ta bindte atë të operonte satelitët e tij në territoret e pushtuara nga rusët dhe të arrinte një marrëveshje me mbrojtjen e SHBA-ve për pagesën e mbulimit të përgjithshëm satelitor.
Më pas Nënsekretari i Mbrojtjes për Politikë i Pentagonit, pyeti veten para se të fliste me të. “Pse po e telefonoj Elon Musk?”
“Teksa Musk nuk është teknikisht një diplomat apo burrë shteti, ndjeva se ishte e rëndësishme ta trajtoja atë si të tillë, duke pasur parasysh ndikimin që ai kishte në këtë çështje”, ka thënë ai më vonë.
Asokohe, Musk i tha atij se kishte folur personalisht me Putin-in.
“Përshtypja ime është se ai po nervozohej që përfshirja e Starlink shihej gjithnjë e më shumë në Rusi si mbështetje për përpjekjet e luftës në Ukrainë dhe po kërkonte një mënyrë për të zbutur shqetësimet ruse”, ka thënë Kahl.
Sado pa dëshirë, Musk pranoi kërkesat e Pentagonit: “Edhe nëse Starlink vazhdon të humbasë para dhe kompanitë e tjera marrin miliarda dollarë nga taksapaguesit, ne do të vazhdojmë të financojmë qeverinë ukrainase falas”.
Episodi është rindërtuar nga gazetari i Ronan Farrow në një hetim themelor mbi fuqinë disproporcionale të akumuluar nga Musk në pak më shumë se njëzet vjet.
Jo vetëm me SpaceX – që është bërë kontraktor i NASA-s – dhe satelitët e saj, por edhe me Tesla-n, e cila po udhëheq tranzicionin e makinave elektrike dhe zotëron rrjetin më të madh të stacioneve të karikimit në SHBA.
Një fuqi mbikombëtare dhe në disa aspekte edhe më e madhe se ajo e fuqive të mëdha botërore.
“Gjatë njëzet viteve të fundit, në një kontekst të infrastrukturës së shkatërruar dhe rënies së besimit te institucionet, Musk ka kërkuar mundësi biznesi në sektorë vendimtarë ku, pas dekadash privatizimi, shteti është tërhequr”, ka shkruar Farrow.
“Qeveria tani mbështetet tek ai, por përpiqet t’i përgjigjet oreksit të tij për rrezik, shantazh dhe kapriço. Zyrtarë aktualë dhe të mëparshëm nga NASA, Departamenti i Mbrojtjes, Departamenti i Transportit, Administrata Federale e Aviacionit dhe Administrata e Sigurisë dhe Shëndetit në Punë më kanë thënë se ndikimi i Musk është bërë i pashmangshëm në punën e tyre dhe shumë prej tyre thanë se e trajtonin atë si disa zyrtarë të pazgjedhur”.
Në një intervistë podcast vitin e kaluar, Musk u pyet nëse ai ka më shumë ndikim se qeveria amerikane.
Ai u përgjigj menjëherë duke thënë “në disa mënyra”.
Fuqia e tij është rritur më tej me blerjen e Twitter-it, duke i dhënë potencialisht një levë të madhe mbi zgjedhjet e vitit të ardhshëm në SHBA.
Po ashtu Musk njoftoi muajin e kaluar se ai kishte themeluar një kompani tjetër, xAi, e cila do të fokusohet në inteligjencën artificiale (Ai) ose – për të përdorur fjalët e tij – “të kuptuarit e natyrës së vërtetë të universit”.
Sipas Farrow, Musk ka vite që merret me inteligjencën artificiale: me Tesla-n për programet autonome të drejtimit, por edhe me OpenAi (kompania që zhvilloi ChatGpt), e cila u largua sepse donte të kishte më shumë kontroll mbi zgjedhjet e veta.
Ai, prej asaj kohe, ka sulmuar vazhdimisht udhëheqjen e saj.
Për më tepër, Musk ka paralajmëruar vazhdimisht për rreziqet e zhvillimit të pakontrolluar të inteligjencës artificiale, duke kërkuar një moratorium për kërkimin.
Por njëherazi u hodh në të, duke ditur se është një nga teknologjitë më të fuqishme të krijuara ndonjëherë nga qeniet njerëzore.
“Qasja e tij ndaj AI është gjithmonë e njëjtë: AI mund të ruhet vetëm nëse e bëj, nëse e ndërtoj”, ka thënë Reid Hoffman, i cili ndihmoi në themelimin e PayPal me Musk dhe e njeh mirë atë.
Është një qëndrim krejtësisht në përputhje me psikologjinë e tij, të cilën Farrow e rindërton në një përpjekje për të kuptuar se si mund të ndikojë në përdorimin e fuqisë së pamasë që ka akumuluar Musk.
Çka shfaqet është një njeri brilant, me një aftësi thuajse mbinjerëzore për të punuar dhe madje një prirje për sakrificë.
Megjithatë, Musk ka edhe një intolerancë ndaj rregullave dhe bindjen se nuk duhet t’u bindet atyre që vlejnë për të tjerët, njëfarë vështirësie në ndërveprimet sociale – ndoshta e lidhur edhe me sindromën Asperger nga e cila ai ka thënë se vuante – një nevojë absolute për kontroll dhe një frymë paroksizmale konkurrence.
“Ai u rrit në kulturën maço të Afrikës së Jugut. Vullneti për të konkurruar dhe për të dominuar që e çoi atë drejt suksesit në biznes nuk u shua në mënyrë magjike kur ai u kthye në shtëpi”.
Kështu e ka përshkruar ish-bashkëshortja e tij Justine Wilson pas një divorci shumë konfliktual.
Fryma e konkurrencës dhe një ide e caktuar e burrërisë lindin edhe nga sfida e luftës e nisur për themeluesin e Facebook-ut, Mark Zuckerberg.
Dhe e gjithë kjo kombinohet me besimin se ne dimë t’i trajtojmë problemet më urgjente të njerëzimit dhe vullnetin për ta bërë këtë.
Rezultati është ai që Hoffman e quan sindromi “Mesiah”.
Sipas Hoffman, teksa njerëzimi krijon inteligjencën artificiale në imazhin dhe ngjashmërinë e tij, parimet dhe prioritetet e liderëve të industrisë do të jenë të rëndësishme.
Hija e sindromës së Mesisë jehon gjithashtu në fjalët e Sam Altman, shef ekzekutiv i OpenAi.
“Elon dëshiron dëshpërimisht që bota të shpëtohet. Por vetëm nëse ai mund të jetë ai që do ta shpëtojë atë”, ka thënë ai.
Farrow gjithashtu rindërton aspekte të sjelljes së Musk që janë padyshim më shqetësuese, duke pasur parasysh fuqinë e pakontrolluar që ai ka.
Disa tipare në dukje depresive dhe përdorimi i ketaminës: Disa nga bashkëpunëtorët e Musk e kanë lidhur sjelljen e tij të çrregullt me përpjekjet për vetë-mjekim.
Musk, i cili ka treguar se e kalon pjesën më të madhe të kohës në një shtëpi modeste në ligatinat e Teksasit Jugor pranë një impianti të SpaceX, ka rrëfyer në një intervistë vitin e kaluar se: “Ndihem mjaft i vetmuar”.
Ai ka thënë se karriera e tij është një nga “ngritjet e mëdha, uljet e tmerrshme dhe stres i pamëshirshëm”.
Në vitin 2018, u raportua se anëtarët e bordit të Tesla-s ishin shqetësuar për përdorimin nga Musk të pilulës së gjumit Ambien, e cila mund të shkaktojë halucinacione.
Edhe në fillim të këtij viti u raportua se Musk përdor ketaminë, e cila ka fituar popullaritet si një trajtim për depresionin dhe një ilaç argëtues, dhe disa njerëz të njohur me zakonet e tij e kanë konfirmuar këtë.
Musk nuk ka pranuar të komentojë mbi historinë e përdorimit të ketaminës, por as nuk e ka kundërshtuar atë.
“Nga ajo që kam parë me miqtë, ketamina e marrë herë pas here është një alternativë më e mirë”, ka thënë ai duke iu referuar trajtimeve ndaj depresionit.
Njerëzit e afërt të tij kanë sugjeruar se përdorimi i Musk është përshkallëzuar vitet e fundit dhe se droga, së bashku me izolimin e tij dhe marrëdhëniet gjithnjë e më kundërshtare me shtypin, mund të jenë duke kontribuar në tendencën e tij për deklarata dhe vendime kaotike dhe impulsive.
Ndër efektet anësore të ketaminës janë iluzionet e madhështisë dhe impulsiviteti.
Por edhe pa ndikimin e drogës, përqendrimi i një fuqie të tillë mbikombëtare te një person është i rrezikshëm.
Farrow ka përmendur konfliktet e mundshme të interesit të Musk mbi Ukrainën, duke shpjeguar se Kina, me pranimin e vetë Musk, është kundër zgjedhjes së tij për të furnizuar Starlink në Kiev dhe i ka kërkuar atij që të mos përdorë kurrë satelitët për komunikimet e internetit në Kinë.
Dhe ai citon shqetësimet e shprehura nga vetë Musk në letrën kolektive në të cilën ai kërkoi një moratorium mbi zhvillimin e inteligjencës artificiale.
“A duhet të rrezikojmë të humbasim kontrollin e qytetërimit tonë? Këto vendime nuk duhet t’u delegohen udhëheqësve të pazgjedhur të teknologjisë”.
Është një pyetje që është e pavarur nga aftësitë e Musk-ut, të cilat janë të admirueshme.
Por kushdo që kujdeset për demokracinë duhet të pyesë për të dhe të kërkojë mënyra për të kufizuar këtë përqendrim të pushtetit, të cilin ai e mishëron në maksimum.
Por që gjendet edhe në kompani të tjera teknologjike, përfshirë Amazon të Jeff Bezos.
Në fund të demokracisë është besimi se kontrolli kolektiv dhe balancimi i interesave të secilit funksionon më mirë se vullneti i një sunduesi të ndritur.
Marrë nga “Corriere della Sera”, përshtatur për “Albanian Post”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
