FSK-ja e armatosur dobët dhe pa buxhetin e nevojshëm – ja si krahasohet me ushtritë e tjera

Forca e Sigurisë së Kosovë, përkitazi me moshën, është një strukturë e organizuar mirë, por për shkak të buxhetit të vogël dhe kufizimeve të tjera, qëndron shumë dobët me armatimin e rëndë.

FSK-ja vazhdon që ende të mos ketë armë të krahut, armë anti-tank, armë për mbrojtje kundër-ajrore dhe gjithashtu nuk ka helikopterë për bartjen e njësiteve prej një vendi në vendin tjetër.

Me buxhetin e përgjithshëm të Kosovës, vetëm pak mbi 2 miliardë e 700 milionë euro dhe me buxhet rreth 100 milionë për ushtrinë, blerja e armëve të tilla ngjan tejet e vështirë.

Për shembull, vetëm lëshuesi i predhës “FGM-148 Javelin”, amerikan, kushton mbi 160 mijë euro, derisa një predhë e vetme për këtë pajisje kushton rreth 93 mijë euro.

Pajisje të tjera janë akoma më të shtrenjta.

Ta zëmë një sistem kundërajror kapë çmimin miliona euro. Sistemi kundër-ajror amerikan “M142 HIMARS” kushton mbi 5.1 milionë euro. Shto këtu edhe predhat që kanë çmime marramendëse vetë.

Për helikopter ushtarak çmimet janë akoma më të mëdha. Për shembull, një helikopter ushtarak i forcës ajrore amerikane “Sikorsky hh-60 pave haw” ka çmim rreth 15 milionë euro. Mund të ketë diçka më të lirë të prodhuar nga shtete të tjera, por përafërsisht këto janë shifrat.

Sistem kundër-ajror asnjë nuk e ka as Shqipëria. Derisa, sipas faqes “Global Fire Power”, që matë fuqitë ushtarake të secilit vend, Serbia është e 17-ta në botë dhe ka 406 sisteme kundër-ajrore në ushtrinë e saj.

Sipas të njëjtës faqe, në projektimin e përgjithshëm të fuqisë ushtarake, nga 140 shtete, Kosova është e 139-ta me vetëm Butanin si shtet më i dobët ushtarakisht.

Shqipëria është e 115-ta, kurse Serbia është e 61-ta, duke lënë prapa edhe Kroacinë.

Nevojat e FSK-së

Në fakt, FSK shumicën e armëve i ka të dhuruar. Në vitin 2021, Forcat e Sigurisë së Kosovës u patën pajisur me 24 mjete ushtarake të tipit “Humvee”, të cilat kishin ardhur nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës (SHBA).

Ndërsa në korrik të po këtij viti, Kosova nënshkroi kontratë me Turqinë për blerjen e 14 automjeteve ushtarake të blinduara me pajisje dhe armatim.

Mungesën e pajisjeve ushtarake në FSK, më mirë se kushdo tjetër e di ish-komandanti i Forcave të Sigurisë së Kosovës, Kadri Kastrati.

Ai, duke folur për Albanian Post, ka treguar se pikërisht për këto nevoja të paplotësuara të FSK-së kishin bërë një plan strategjik para disa viteve.

“Ushtria e Kosovës në vitin 2011-2014 ka bërë një rishikim strategjik në sektorin e sigurisë ku mes këtyre rishikimeve ka qenë një analizë e thellë se çka i duhet ushtrisë së Kosovës për të përmbushur misionit e vet, për t’i mbrojtur kufijtë e vet, qytetarët dhe për të marrë pjesë në operacione të ndryshme jashtë territorit të Kosovës”, ka thënë Kastrati për AP.

Por, jo veç armatim të rëndë, sipas Kastratit, FSK ka nevojë për të gjitha llojet e kalibrave. “Të gjitha këto pajisje janë të parapara në plan zhvillimor të ushtrisë së Kosovës”, thotë ai.

Sipas atij plani për të cilin tregon Kastrati, nevojat e FSK-së nuk mund të realizohen brenda një afati të shkurt kohorë.

“Nga ky studim ka dalur se duhet një plan dinamik zhvillimor 10 vjeçar që Ushtria e Kosovës t’i arrijë kapacitete e dëshiruara”.

Ish-komandanti, aktualisht, nuk e di se në cfarë faze të pajisjes me armatim është FSK-ja.

“Nuk e di saktë, unë e di që kanë bërë marrëveshje me republikën e Kroacisë, me prodhuesit e armëve atje, kanë marrëveshje edhe me Shtetet e Bashkuara të Amerikës”.

Edhe eksperti ushtarak dhe njohësi i fushës së sigurisë në Kosovë, Ramadan Qehaja, konsideron se Kosova ka nevojë për një numër të madh të armëve të cilat do të ishin të nevojshme për shërbime të ndryshme.

“Aktualisht, unë mendoj që është shumë e nevojshme që ne të kemi armë të krahut, armë anti-tank, armë për mbrojtje kundër ajrore dhe të kemi helikopterë”, pohon Qehaja.

“Po ashtu, të kemi tanksa nëse për këtë shtrohet nevoja dhe pse ata janë shumë të shtrenjta dhe është e vështirë që të sigurohen por këto janë ato armë që ne duhet fillimisht t’i kemi”.

Edhe çmimi i tankseve është jashtëzakonisht i lartë. Një tanks e tipit amerikan “M1 Abrams”, kushton 5.6 milionë euro.

Duke njohur shifrat dhe gjithashtu buxhetin aktual, Qehaja pohon se FSK-ja ka nevojë për një riorganizim të përshpejtuar.

“Unë kujtoj që na duhet një formësim i shtabeve, komandave dhe njësiteve të forcës së sigurisë së Kosovës që të jenë të gatshme të japin rezidencë të armatosur nëse shtrohet nevoja, kuptohet në bashkëveprim me të gjitha strukturat e tjera të sigurisë siç është policia e Kosovës, AKI si dhe institucionet e tjera”.

Qehaja, një armatim të tillë e konsideron të nevojshëm edhe për shkak të situatës mes Kosovës dhe Serbisë.

“Rrezikshmërinë që ne e kemi prej fqinjëve tanë veriorë në vazhdimësi, por shikuar edhe historikisht çështjet e më hershme atëherë unë kujtoj që ne këtu në Kosovë duhet të kemi një forcë të armatosur e cila do të ishte në gjendje të jepte rezistencë të armatosur për mbrojte të Kosovës”.

Në dy vitet e fundit, Serbia është armatosur me kontingjente armatimesh të ndryshme nga Rusia e cila është konsideruar shqetësuese, jo vetëm për Kosovën por edhe për rajonin, vendet e të cilit ose janë pjesë e aleancës së NATO-s ose kanë prezencë të kësaj aleance.

Buxheti që ka ndarë Qeveria e Kosovës për FKS-në gjatë vitit 2022 kap vlerën mbi 100 milionë euro.

Që prej vitit 2018, Kosova është në proces të transformimit të Ushtrisë, proces ky i cili është thënë se do të zgjasë dhjetë vite.

Gjithashtu, në dhjetor të vitit 2018, Kuvendi i Kosovës ka miratuar ndryshimet ligjore, për të ndryshuar mandatin e Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK).

Përgjegjësitë e reja të FSK-së kanë të bëjnë me ruajtjen e sovranitetit dhe integritetit territorial, qytetarëve, pronave dhe interesave të Republikës së Kosovës, si dhe mbështetje ushtarake për autoritetet civile dhe pjesëmarrjen në operacionet ndërkombëtare.

Buxheti i FSK-së megjithatë është rritur, madje është dyfishuar, por prapë shifrat janë tejet të vogla për t’u pajisur me armatimet që kushtojnë shumë. Kjo ishte edhe një nga arsyet që Qeveria e Kosovës dha njoftimin për Fondin e Sigurisë për Ushtrinë e Kosovës ku u kërkohet qytetarëve të derdhin të holla, aq sa munden, për ta ndihmuar buxhetin.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, në një komunikim ka folur për mjetet që kanë shkuar në fond, por s’e ka përmendur shifrën e sakt. “Është shtatë-shifrore”, tha shkurtimisht Kurti.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.