Fryma e “Lëvizjes së peshqirëve” për rikthimin e plazheve greke

Ishte gati të perëndonte dielli të dielën e 3 shtatorit në Paros, një ishull i njohur pushimesh në Greqi.

Një turmë prej rreth 50 vetësh u mblodh në plazhin e Parikia, afër portit kryesor të ishullit.

Pas tyre, qielli u ndez nga ngjyra portokalli e thellë mbi detin e kaltër.

Në njërën anë, një mulli ikonik ciklik qëndronte i hapur kundër horizontit. Nga ana tjetër, një rrip shezllonesh që i përkisnin një bari shtriheshin përgjatë rërës.

Edhe nëse nuk e keni vizituar kurrë Greqinë, pjesë të kësaj skene ndoshta tingëllojnë të njohura.

Megjithatë, në këtë ditë, kishte edhe disa detaje të pazakonta.

Tre nga të pranishmit mbanin në dorë një tabelë të madhe ku thuhej: “Rikthimi i plazhit”.

Pranë tyre qëndroi një burrë me altoparlant. Teksa publiku e shikonte, ai lexoi me zë të lartë pjesë të kushtetutës greke, e cila thotë se plazhet dhe zonat e tjera natyrore i përkasin qytetarëve të vendit.

Protesta ishte pjesë e një fushate që media e ka quajtur “Lëvizja e peshqirëve”, ku vendasit po kërkojnë akses falas në plazhet që janë pushtuar nga baret e plazhit dhe bizneset e tjera që ofrojnë shezllone dhe çadra me çmime të larta.

Teksa lëvizja filloi në Paros, ajo tani është përhapur në të gjithë Greqinë dhe madje edhe në Turqinë fqinje, me aktivistët që kërkojnë hapësirë për të hapur peshqirët falas.

Si nisën protestat?

Protestat filluan në Paros në maj 2023, kur një grup banorësh, të cilët tashmë po mblidheshin rregullisht për të folur për çështjet mjedisore në ishull, filluan të diskutojnë se si vendet ku njerëzit mund të notojnë lirisht dhe të bëjnë banjo dielli po bëheshin gjithnjë e më të pakta.

Është një simptomë se si ishulli po u ofron gjithnjë e më shumë turistëve në kurriz të vendasve.

Bizneset pranë plazhit që ngrenë shezllone dhe çadra duhet të aplikojnë për licenca nga Ministria greke e Financave për të përdorur pjesë të caktuara të plazhit.

Kontrollet duhet të kryhen rregullisht për t’u siguruar që nuk po zënë më shumë hapësirë sesa lejojnë licencat e tyre.

Megjithatë, protestuesit pretendojnë se këto kontrolle kryhen rrallë – në mos ndonjëherë. Si rezultat, vendet e lira për peshqirë tani janë të pakta.

Banorët krijuan një faqe në Facebook të quajtur Save Paros Beaches dhe filluan të organizojnë demonstrata, duke kërkuar një goditje ndaj këtyre operatorëve privatë.

Po ashtu përdorën imazhe të dronëve për të dokumentuar shezllonet ilegale, duke krahasuar vendndodhjet e tyre me zonat e tyre të përcaktuara nga qeveria.

Ku janë përhapur protestat?

Lëvizja ka marrë shpejt vrull.

Demonstrata e 3 shtatorit shënoi fillimin e një fushate të re mbarëkombëtare dhe ishte hera e parë që protesta të shumta me peshqirë plazhi ndodhën në rajone të ndryshme të Greqisë në të njëjtën ditë.

Demonstratat janë zhvilluar në ishullin fqinj Naxos dhe në ishullin jugor të Kretës.

Kohët e fundit, ishujt Rodos dhe Aegina, si dhe Atika janë bashkuar.

Vendndodhja e protestës së Paros është veçanërisht simbolike. Plazhi kryesor në fshatin qendror të ishullit është vendi më i popullarizuar për vendasit për të bërë një zhytje pas punës.

Pse janë kaq të rëndësishme këto protesta?

Shumë grekë janë ende duke vuajtur financiarisht që nga kriza e borxhit të vendit më shumë se një dekadë më parë dhe nuk mund të përballojnë të paguajnë për një shezlong sa herë që vizitojnë plazhin.

Dielli dhe deti janë një pjesë e madhe e kulturës greke – ngjyra blu në flamurin grek përfaqëson detin Egje dhe shumica e grekëve kanë kujtime të forta fëmijërie të verës së kaluar në plazh.

Megjithatë, aktivistët thonë se plazhet janë vetëm një pjesë e një beteje më të madhe.

Greqia është një nga destinacionet më të njohura të pushimeve në Evropë dhe folësit në protestë i thanë turmës së mbledhur se mbiturizmi dhe problemet sociale e mjedisore që vijnë me të duhet të adresohen.

Çfarë fshihet pas problemit?

Turizmi është industria më e madhe e Greqisë.

Në vitin 2021, vendi priti 15 milionë vizitorë.

Megjithatë, shumë argumentojnë se bumi i turizmit nuk është menaxhuar siç duhet.

Bashkitë lokale nuk kanë fuqinë për të kontrolluar fluksin e vizitorëve dhe institucionet e dobëta bëjnë që bizneset e të gjitha llojeve të kenë të lehtë t’i anashkalojnë rregullat.

Në vitet e fundit, qeveritë e njëpasnjëshme kanë përdorur industrinë e turizmit për të ndihmuar në rimëkëmbjen e ekonomisë së vendit, fillimisht nga kriza financiare e vitit 2008 dhe më pas nga pandemia.

Politikanët e kanë tregtuar shumë vendin si një destinacion dielli dhe deti dhe e kanë bërë më të lehtë për investitorët e huaj hapjen e bizneseve të lidhura me turizmin.

A funksionon “Lëvizja e peshqirëve”?

Duket se protestat po japin efekt.

Falë vëmendjes së medias, autoritetet kryen inspektime në një nga plazhet më të prekura të Parosit – një rrip rëre në një zonë të mbrojtur, e cila ishte e mbuluar me shezllone, pavarësisht se nuk ishin lëshuar licenca për to.

Si rezultat, plazhi tani është pa shezlone.

Megjithatë, situata në plazhet e tjera mbetet e pandryshuar. Në Naxos, u kryen kontrolle të reja në përgjigje të protestave, por shumë pronarë biznesesh u paralajmëruan paraprakisht dhe thjesht hoqën shezllonet e tyre përpara se të vinin inspektorët.

Sezoni i pikut të verës mund të ketë përfunduar, por aktivistët thonë se protestat e shtatorit shënuan fillimin e vërtetë të punës së tyre.

Në Naxos, ata nuk duan vetëm kontrolle më të shpeshta, por edhe më shumë transparencë se si jepen licencat  dhe se kujt i jepen ato.

Ndërkohë, nëse kërkesat e protestuesve plotësohen, do të ketë më shumë hapësirë në plazhet greke për të vendosur peshqirin falas.

Diçka për të cilën shumë udhëtarë mund të jenë mirënjohës.

Marrë nga “BBC”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.