Finlanda dhe Suedia i bëjnë thirrje Hungarisë dhe Turqisë që të ratifikojnë aplikimet e NATO-s

Kryeministrat e Finlandës dhe Suedisë i kanë kërkuar Hungarisë dhe Turqisë që të miratojnë kërkesat e vendeve të tyre për t’u bashkuar me NATO-n, por Ankaraja këmbënguli se nuk do të heqë kundërshtimet e saj pa ekstradime të mëtejshme të të dyshuarve që i konsideron terroristë.

Dy vendet nordike aplikuan për t’u bashkuar me aleancën e mbrojtjes të udhëhequr nga SHBA në maj, duke hequr dorë nga dekada të mos-angazhimit ushtarak në një ndryshim historik të politikës së shkaktuar nga pushtimi i Rusisë në Ukrainë.

Njëzet e tetë nga 30 anëtarët e NATO-s kanë ratifikuar kërkesat e tyre. Hungaria dhe Turqia janë të vetmet që nuk e kanë bërë këtë.

Budapesti tha javën e kaluar se i mbështeti aplikimet dhe parlamenti i tij do t’i ratifikonte ato deri në mes të dhjetorit, por Ankaraja ka sinjalizuar sërish se dëshiron veprime konkrete kundër grupeve që i konsideron terroriste.

“Të gjithë sytë janë tani tek Hungaria dhe Turqia”, tha të martën Kryeministrja e Finlandës, Sanna Marin.

“Ne presim që këto vende të ratifikojnë aplikimet tona. Mendoj se do të ishte e rëndësishme që kjo të ndodhte sa më shpejt”.

Kryeministri i ri i Suedisë, Ulf Kristersson, tha në të njëjtin takim në Helsinki se Suedia kishte “respekt të plotë për faktin që çdo vend brenda aleancës merr vendimet e veta”, duke shtuar se ai do të vizitonte Ankaranë në ditët në vijim.

Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, i cili përballet me zgjedhjet vitin e ardhshëm dhe është i prirur për të mbështetur mbështetjen nacionaliste, ka thënë se vendi i tij është ende kundër aplikimit të Suedisë, ndërsa zëdhënësi i partisë së tij në pushtet AK, Ömer Çelik, tha të hënën se Suedia nuk e kishte ende bërë mjaftueshëm që Ankaraja të ndryshojë mendje.

“Këto deklarata të Suedisë janë të mira, por jo të mjaftueshme derisa të zbatohen”, tha Çelik. “Ne presim që ajo të vijë në jetë”.

Turqia ka thënë se ka më shumë kundërshtime ndaj Suedisë sesa Finlandës, por të dy vendet javën e kaluar përsëritën se do të bashkohen me NATO-n në të njëjtën kohë, duke ruajtur një front të bashkuar.

Mediat suedeze kanë raportuar se Kristersson do të marrë pjesë në një takim dypalësh në Ankara, ndoshta më 8 nëntor, disa ditë pasi sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, i cili do të vizitojë kryeqytetin turk për bisedime të premten.

Sipas agjencisë shtetërore “Anadolu”, Erdogan i tha kryeministrit suedez në një telefonatë javën e kaluar se “parandalimi i organizatave terroriste që të marrin peng anëtarësimin e Suedisë në NATO dhe marrëdhëniet e saj me Turqinë, është një interes i përbashkët”.

Turqia i kundërshtoi aplikimet edhe para se të dorëzoheshin, duke përmendur historinë e vendeve të pritjes së anëtarëve të grupeve militante kurde si Partia e Punëtorëve të Kurdistanit (PKK) dhe pasuesit e predikuesit mysliman me bazë në SHBA, Fethullah Gylen, si dhe një 2019 pezullimin e shitjeve të armëve.

Qeveria e mëparshme suedeze ndoqi pjesë të një memorandumi të qershorit të nënshkruar me Turqinë për të fituar mbështetjen e Ankarasë, duke hequr embargon e armëve dhe duke bllokuar mbështetjen financiare dhe të tjera për grupet kurde në Siri, siç është e ashtuquajtura YPG.

Disa analistë kanë sugjeruar se qeveria e qendrës së djathtë të Suedisë, e formuar në fillim të këtij muaji, mund ta ketë më të lehtë të bëjë kompromis me Turqinë sesa paraardhësi i saj i qendrës së majtë. Ministri i ri i Jashtëm i Suedisë, Tobias Billström, tha të hënën se koalicioni i ri kishte më pak “bagazh” për çështjen kurde.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.