Femicidi, siguria e jetës së gruas dhe vajzave

Goditje pas goditjeje… çoi në tragjedi në familjen Medinaj. Irvana Hyka, bashkëshortja shtatzëne dhe nënë e dy fëmijëve të mitur e Demokrat Medinajt, u gjend nga policia, e pajetë dhe e masakruar.

Sipas raportimeve të kësaj të fundit, bashkëshorti e ka qëlluar 31 herë me thikë 28-vjeçaren.

Kjo ngjarje makabre, e ndodhur mbrëmjen e 17 marsit në Fier, sjell edhe njëherë vëmendjen te gruaja, sesa vulnerabile është ajo në shoqërinë shqiptare.

Fati tragjik i Irvanës pasqyron edhe njëherë sigurinë e jetës së vajzave dhe grave anembanë botës.

Femicidi, problemi global i sigurisë së gruas apo vajzave, është i pranishëm edhe në Shqipëri.

Promovimi i figurës së gruas në jetën politike apo shoqërore, parimisht nuk është më i vlefshëm nëse nuk garantohet siguri dhe jeta e tyre.

Sipas të dhënave në raportet e INSTAT-it, në vitin 2019, mbi dhunën ndaj grave dhe vajzave, tregohet se shumica e grave, të cilat përjetojnë dhunë nga partneri, nuk kërkojnë ndihmë.  Megjithëse, shumica prej tyre i tregojnë dikujt për përvojat e dhunës.

Pjesa më e madhe e tyre, sipas INSTAT-it, kërkojnë ndihmë nga familjet e tyre dhe rrjetet informale, miqtë, fqinjët dhe, në disa raste, edhe nga udhëheqësit fetarë.

Megjithatë, shumë pak gra kërkojnë ndihmë nga burime zyrtare, si shërbimet mbështetëse për viktimat të ofruara nga agjencitë, sistemi shëndetësor, policia ose sistemi i drejtësisë.

Nga ky trend, përfshi normat sociale, të cilat lidhen me dhunën në familje ndaj grave nga partneri intim, 75,4% e grave raportuan se dhuna në familje ose në marrëdhëniet bashkëshortore është një problem madhor në Shqipëri.

Ndërkohë studimi nxjerr në pah se 70,8% e grave pohuan se dhuna seksuale ndaj grave dhe vajzave është një problem madhor në Shqipëri.

Ngjarja e Fierit sjell në vëmendje problematikën që fillon që me martesat me mblesëri dhe përfundon te shkatërrimi i familjes për atë që pason krimin, fëmijët e çiftit.

Statistikat dhe vlerësimet e botuara para disa ditësh nga OBSH-ja tregojnë se globalisht 1 në 3 gra, pra rreth 30% prej tyre, në të gjithë botën i janë nënshtruar dhunës fizike ose seksuale të partnerit, ose dhunës seksuale nga të panjohur gjatë jetës së tyre.

Femicidi nuk është një pjesë apo veçse një aspekt i dhunës apo pasigurisë së vajzave apo grave: është tabloja e frikës me të cilën ato jetojnë çdo ditë.

Situata globale

Ngjarjet e fundit në Angli, Shqipëri e jo vetëm, kanë qenë një vatër prekëse. Në Angli i ka dhënë jetë edhe më shumë zemëratës mbi dhunën e burrave ndaj grave dhe vajzave.

Midis vitit 2009 dhe 2018 në Angli, 119 gra janë vrarë nga burra të panjohur. Vlerësohet se përafërsisht 85 mijë gra përdhunohen në vit: 90% e grave e njohin burrin që i përdhunoi, kështu që kjo do të thotë që 8 mijë e 500 gra në vit, 23 në ditë, përdhunohen nga një burrë që nuk e njohin.

Vetëm një në 25 përdhunime të raportuara përfundon në gjykatë. Një pakicë e vogël përfundon me një përdhunues pas hekurave. Shumica e burrave që vrasin gra marrin dënime të gjata me burg, shumica për vrasje dhe rreth 20% për vrasje pa dashje. Të tjerët vrasin veten në kohën kur vrasin ose menjëherë pas kësaj.

Në Meksikë, tremujorin e parë të vitit 2020, u regjistruan më shumë se një mijë gra të vrara. Katër gra u vranë çdo ditë vitin e kaluar në Brazil, me aktivistët e të drejtave të njeriut duke ngritur kambanat e alarmit për numrin e të vdekurve.

Në thelb, problemi i femicidit është global, aq sa merr përmasa lokale në secilën kulturë. Me dhunën me bazë gjinore në rritje, ndërgjegjësimi është i pakët dhe angazhimi i grave dhe vajzave është një anë e medaljes.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.